Ήταν μόλις 5 ετών όταν είδε τον μικρό αδερφό της να παίζει μπάλα. Ζήλεψε τόσο πολύ... Τής έλεγαν να δοκιμάσει κάτι πιο... κοριτσίστικο, αλλά το ποδόσφαιρο είχε ήδη τρυπώσει στο παιδικό της μυαλουδάκι. Η επιμονή της και η βοήθεια της μητέρας της, βοήθησαν το όνειρο να πάρει σάρκα και οστά. Στα 22 της, κι ενώ είχε βρει την αγαπημένη της θέση στο χορτάρι που ήταν κάτω από τα δοκάρια, διαγνώστηκε με λευχαιμία.
Το ποδόσφαιρο ήταν για την Πόλα Μιλόγια κίνητρο και φλόγα όσο διάστημα έμεινε στο νοσοκομείο. Να παλέψει, να νικήσει, να επιστρέψει. Και τα κατάφερε. Πήγε στη Serie A, στην Ισπανία, πήγε με την Εθνική Φινλανδίας στο Euro. Κι ύστερα ήρθε στη χώρα μας για χάρη του ΠΑΟΚ.
Όμως η εμπειρία της στα «ασπρόμαυρα» δεν ήταν όπως περίμενε. Προσβολές, μειωτική συμπεριφορά, εξευτελισμός ήταν σχεδόν καθημερινότητα για την πολύπειρη τερματοφύλακα στην ομάδα της Θεσσαλονίκης. Μέχρι που στις 11 Σεπτεμβρίου, αποφάσισε να λύσει πρόωρα το συμβόλαιό της και να αποχωρήσει από τον σύλλογο.
«Ρατσισμός, λεκτική κακοποίηση, εκφοβισμός δεν θα ανεχτώ τίποτα από αυτά»
Στις 21 Σεπτέμβρη 2023, πριν από μία εβδομάδα, η Πόλα μέσω μιας εκτενούς ανάρτησης στον προσωπικό της λογαριασμό στο Instagram επιχείρησε να βάλει τέλος «στις ψεύτικες φήμες», όπως χαρακτηριστικά επισήμανε. Μίλησε για τους λόγους που την οδήγησαν να λύσει το συμβόλαιό της με τον ΠΑΟΚ και κατήγγειλε την κακοποιητική συμπεριφορά εντός της ομάδας.
«Όσοι ξέρουν την ιστορία μου ξέρουν πόσα έχω ανεχτεί και έχω αντιμετωπίσει στη ζωή. Χρειάζεται πολλά για να με κάνουν να σκεφτώ: "Προτιμώ να μείνω εκτός ποδοσφαίρου παρά να ανεχτώ αυτό". Όσοι γνωρίζουν και ήταν εκεί τις τελευταίες εβδομάδες γνωρίζουν ότι είναι μια ιστορία που δεν χωράει αμφισβήτησης. Προσπαθώ λοιπόν να είμαι ευγενική. Ρατσισμός, υποταγή, λεκτική κακομεταχείριση, εκφοβισμός, εξευτελισμός, μείωση και υποτίμηση των παικτριών. Δεν θα ανεχτώ τίποτα από αυτά. Και δεν θα δεχτώ να δικαιολογούνται όλα αυτά λέγοντάς τα "αστείο" ή "είναι ποδόσφαιρο". Δεν είναι εντάξει σε κάθε περίπτωση», ανέφερε μεταξύ άλλων.
Εδώ η ανάρτησή της:
Το GWomen μίλησε με τη Φιλανδή γκολκίπερ ζητώντας της να μεταφέρει την εμπειρία της.
-Διαβάσαμε την ανάρτησή σου σχετικά με τον πρόωρο τερματισμό της συνεργασίας σου με τον ΠΑΟΚ. Αναφερθήκες σε ρατσισμό, λεκτική βία, εκφοβισμό. Θα ήθελες να μας πεις περισσότερα; Κάποιο παράδειγμα κακοποιητικής συμπεριφοράς;
«Πρώτα απ' όλα, όλα τα παραδείγματα που μπορώ να δώσω είναι πράγματα που έχω βιώσει ή/και στα οποία έχω συμμετάσχει. Για λογαριασμό άλλων παικτριών δεν μπορώ να μιλήσω, διότι αυτό θα ήταν εικασία. Αλλά αν είχα συζητήσεις ή κάτι τέτοιο, μπορώ να πω πώς ήταν η ατμόσφαιρα και πώς ένιωθα γι' αυτό. Και όπως ίσως γνωρίζετε, αυτού του είδους τα πράγματα είναι δύσκολο να "αποδειχθούν". Όπως είδαμε και στην περίπτωση της εθνικής ομάδας της Ισπανίας, την αλήθεια μπορούν να τη δουν εκατομμύρια άνθρωποι και πάλι να διαστρεβλωθεί», ξεκαθάρισε αρχικά η έμπειρη κίπερ.
«Αν μας έκαναν μια ερώτηση και κάποιος απαντούσε, ας πούμε σχεδόν κάθε φορά που απαντούσα ακόμα και σε μια άμεση ερώτηση που μου έκαναν, μου φώναζαν και έπαιρνα μια πολύ θυμωμένη απάντηση. Ο τρόπος που συνέβαινε ήταν πολύ αντιπαραγωγικός και μια προσπάθεια να με ντροπιάσουν και να με φιμώσουν.
Για παράδειγμα, με ρώτησαν ευθέως:
-Πού θα τοποθετούσες (Πόλα) αυτήν την αμυντική παίκτρια;
-Πόλα: Θα την έβαζα εδώ.
-Ο προπονητής τότε άρχισε να μου φωνάζει ότι: όχι αυτό δεν είναι σωστό και μας είπε μια άλλη λύση
- και απάντησα: Εντάξει, αυτός είναι ένας τρόπος, αλλά εγώ θα την έβαζα εδώ, λόγω αυτού κι αυτού
Ο προπονητής μου φώναξε τότε θυμωμένος: ΞΕΡΕΙΣ ΤΙ ΩΡΑ ΔΥΕΙ Ο ΗΛΙΟΣ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΊΑ; ΞΕΡΕΙΣ ΤΙ ΩΡΑ ΔΥΕΙ Ο ΗΛΙΟΣ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΙΑ;
Εξαιρετικά παράλογο. Δεν ήξερα. Ούτε αυτός ήξερε. Έκανα μια εικασία. Ήταν δύο ημέρες πριν ταξιδέψουμε στην Αυστρία. Δεν ήξερα καν σε ποια πόλη θα πηγαίναμε αφού δεν μας είχαν δοθεί πληροφορίες γι' αυτό. Αλλά αυτό είναι ένα παράδειγμα για τις ξαφνικές εκρήξεις. Στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο ή σε οποιαδήποτε δουλειά πρέπει να συμπεριφερόμαστε καλύτερα και να επικεντρωνόμαστε στη δουλειά».
«Ρώτησα πώς πρέπει να μιλήσω με τον προπονητή και η απάντησή ήταν "μόνο ιδιωτικά". Τότε γιατί ρώτας δημόσια; Όταν ρώτησα άλλα άτομα στην ομάδα (προσωπικό και παίκτριες) η εικασία ήταν ότι οι ιδέες μου έκαναν τον προπονητή να φαίνεται κακός και αυτό δεν είναι εντάξει. Τι είδους ομάδα "φοβάται" να ακούσει αιτιολογημένες απόψεις όταν θα έπρεπε να έχουμε έναν κοινό στόχο;
Όλοι γνωρίζουν την ιεραρχία και στο ότι οι κορυφαίοι άνθρωποι παίρνουν τις αποφάσεις στο τέλος. Το να έχεις τους εμπλεκόμενους παρόντες και προς βοήθεια κάνει απλώς μια ομάδα ισχυρότερη και πιο ενωμένη», τόνισε.
Στη συνέχεια έδωσε κι άλλα παραδείγμα του μη κατάλληλου τρόπου λειτουργίας της ομάδας, των λεκτικών επιθέσεων και των συμπεριφορών που ενίσχυαν ένα κλίμα φόβου.
«Ένα καλό παράδειγμα του πόσο κακές και τρομακτικά λάθος ήταν οι προετοιμασίες, είναι όταν κατά της διάρκεια της pre-season είχαμε πρόγραμμα προπόνηση που έλεγε πως θα προπονούμασταν στις 7 το πρωί και στις 7 το απόγευμα. Για τρία βράδια ή περισσότερα, μέσα σε μία εβδομάδα, είχαμε περίπου 5μιση ώρες για ύπνο μέσα στο βράδυ πράγμα που ο καθένας, ο καθένας που ξέρει από αθλητισμό ή ανθρώπινη υγεία, ξέρει πως είναι πολύ λίγο. Προσπαθήσαμε να μιλήσουμε γι’ αυτό, να ζητήσουμε περισσότερο ύπνο και ακόμη και σε αυτή τη συζήτηση με ντρόπιασαν και μου επιτέθηκαν μπροστά σε ολόκληρη την ομάδα, μετά από δύο εβδομάδες στέρησης ύπνου. Πράγμα μπορεί και να οδηγήσει σε τραυματισμούς.
Όταν ο προπονητής ρώτησε: "Υπάρχει κάτι που θέλεις να πεις ή να ρωτήσεις;", του απάντησα πως με απασχολεί το ζήτημα της έλλειψης ύπνου και των συνθηκών που βρισκόμαστε και μου επιτέθηκε ρωτώντας με αν πηγαίνω σε πάρτι και μήπως γι’ αυτό δεν κοιμάμαι. Εξήγησα πως φτάνουμε στο σπίτι, με το πούλμαν της ομάδας, στις 22:45 και ακόμη κι αν πήγαινα για ύπνο απευθείας (πράγμα που δεν γίνεται γιατί θέλουμε να φάμε, να κάνουμε δουλειές κτλ) θα έπρεπε να σηκωθώ στις 5:20 για να πάρω το λεωφορείο που φεύγει στις 6 το πρωί. Είναι πολύ επικίνδυνο να προπονείσαι με έλλειψη ύπνου, είναι δύσκολο να συγκεντρωθείς και γρήγορα θα το αντιληφθεί κανείς.
Δεν ξέρω αν ο προπονητής επιλέγει τις ώρες που θα κάνουμε προπόνηση, είναι πρόβλημα του συλλόγου πιστεύω γιατί έχουμε ιατρικό team στην ομάδα και δεν πρέπει να πει η παίκτρια πως χρειάζεται περισσότερο ύπνο. Όταν είπα ότι μένω κοντά στο σημείο που παίρνουμε το λεωφορείο και πως πιθανότατα εγώ να κοιμάμαι και περισσότερο σε σχέση με άλλες κοπέλες που έμεναν πολύ μακριά, ακόμα και τότε μου επιτέθηκε φωνάζοντας: πες μου ποιες, ποιος μένει πιο μακριά; ποιος μένει πιο μακριά;
Του είπα: σε παρακαλώ δεν θέλω να κάνω κάποια να αισθανθεί ντροπή, δεν θα σου δώσω ονόματα, μπορείς εύκολα να βρεις ποιες μένουν μακριά από το προπονητικό. Και επισήμανα ότι ιδιαίτερα για τις μικρότερες παίκτριες, ο ύπνος είναι πιο σημαντικός. Και φυσικά δέχθηκα επίθεση. Και στη συνέχεια, αφότου μου είχε επιτεθεί, είπε "θα το σκεφτώ". Μετά είχαμε ακόμα 2 ώρες διαθέσιμες για ύπνο, που φυσικά πάλι δεν ήταν αρκετές. Μιλάμε για 5 ή 7 ώρες ύπνου σε φάση προετοιμασίας».
«Και μια ακόμα χαρακτηριστική περίπτωση περίεργης συμπεριφοράς, ήταν όταν μια φορά μια παίκτρια στραμπούληξε τον αστράγαλό της σε ένα παιχνίδι, άρχισε να κλαίει πολύ πολύ πολύ, περισσότερο από το σύνηθες, οπότε υπέθεσα ότι πονούσε φοβερά. Ο προπονητής πήγε εκεί να την υποστηρίξει. Δεν ξέρω τι της είπε, γιατί μίλησαν ελληνικά, αλλά από τη γλώσσα του σώματος κατάλαβα ότι προσπαθούσε να της πει "δεν είναι τίποτα, μην κλαις, σήκω πάνω". Και έπειτα είδα ότι προσπάθησε να κοιτάξει τον αστράγαλό της και πήρε το πόδι στο χέρι του και το κουνούσε. Σαν σέικερ! Κι εκείνη άρχισε να κλαίει ακόμα πιο δυνατά. Και τότε έτρεξα από την αντίπαλη εστία, έβγαλα τα γάντια και πήρα στα χέρια μου την κοπέλα και προσπάθησα να την ηρεμήσω.
Ήταν νομίζω 16 χρονών. Όταν πήγαμε πιο κει και άρχισα να κάνω ερωτήσεις τότε ο προπονητής θύμωσε μαζί μου. "Πήγαινε πίσω στην εστία σου", μου είπε. Κάποιος έπρεπε να κάνει κάτι. Πρέπει να ηρεμείς τους ανθρώπους οταν πονάνε ή είναι σε σοκ. Του είπα ότι δεν θα υπάρξει στιγμή που κάποια συμπαίκτριά μου θα πονάει κι εγώ θα στέκομαι στο τέρμα μου, χωρίς να κάνω κάτι».
«Ένα ακόμη γεγονός αναφορικά στην προετοιμασία ήταν πως θα έπρεπε να ταξιδέψουμε στην Αθήνα, πριν το Champions League. Ξεκινήσαμε το ταξίδι μας το απόγευμα της Δευτέρας, στις 20:00 και πήγαμε με λεωφορείο. Φτάσαμε στις 3:30 το ξημέρωμα και έπρεπε να περιμένουμε περίπου τρεις ώρες για την πτήση μας. Φτάσαμε στην Αυστρία, πήραμε λεωφορείο για να φτάσουμε στο Πέλντεν και έπειτα ένα ακόμη, μιας ώρας, για την άλλη πόλη που θα πηγαίναμε. Κατά τη διάρκεια όλου αυτού του διαστήματος, δεν μας προσέφεραν καθόλου φαγητό, οι παίκτριες δηλαδή αγοράζαμε μόνες μας σάντουιτς κτλ. Σε αυτό το σημείο όλα αυτά είχαν γίνει συνήθεια, κανείς δεν αναρωτιόταν αν έπρεπε ο σύλλογος να φροντίζει γι’ αυτά τα πράγματα. Δύο ημέρες πριν το παιχνίδι να μην μάς δώσουν να φάμε; Είναι αδιανόητο.
Κανείς δεν μας έδινε σωστές πληροφορίες για την αντίπαλη ομάδα, ώστε να έχουμε καλύτερη τακτική και να ξέρουμε πως να παίξουμε. Για την ακρίβεια, το μόνο που μας είπαν είναι το μπάτζετ που είχε η ομάδα. Στο μίτινγκ πριν τον αγώνα, ζωγράφισαν σε ένα χαρτί μία καρδιά και μέσα έγραψαν λέξεις όπως ατομική θυσία, αλληλεγγύη και γενικά λέξεις που περιγράφουν τέτοιες αξίες. Τότε, ένας είπε πως οι Σκανδιναβοί όπως εγώ και η Έμιλι δεν έχουν αυτές τις αξίες από όταν γεννιούνται και αν θέλουν να τις έχουν, πρέπει να τις αποκτήσουν αργότερα στη ζωή τους. Μετά έκανε και ένα σχόλιο για τους Αφρικανούς. Δεν μιλούσε κανείς γιατί οι περισσότεροι κατάλαβαν πως ήταν ένα ρατσιστικό σχόλιο».
«Υπήρχε εξουσιαστική συμπεριφορά, οι παίκτριες ένιωθαν ότι φοβόντουσαν κάτι»
-Ήσουν στην ομάδα από τον Σεπτέμβριο του 2022, όλα όσα ανέφερες έγιναν από την αρχή της συνεργασίας;
«Όταν εντάχθηκα στην ομάδα, περνούσα τη φάση "μήνας του μέλιτος". Είναι ένα... φαινόμενο όταν πηγαίνεις σε ένα νέο σύλλογο και είσαι γεμάτος ενθουσιασμό και ευτυχία, δεν καταλαβαίνεις την κουλτούρα ή τη γλώσσα, όλοι δείχνουν την καλύτερη πλευρά τους. Προφανώς, εντόπισα αμέσως κάποια προβλήματα, αλλά στην αρχή είχα τυφλωθεί από τα περισσότερα.
Την περασμένη σεζόν είχαμε διαφορετικό προπονητικό επιτελείο και κάποιες διαφορετικές παίκτριες και αυτό κάνει τη διαφορά στα καλά και τα κακά πράγματα. Κατά τη διάρκεια της περασμένης σεζόν μίλησα κατ' ιδίαν στα ηγετικά στελέχη και επίσης φωναχτά σε όλους σε μια συνάντηση όπου και άλλες παίκτριες μοιράστηκαν τις ανησυχίες τους για το κλίμα στην ομάδα.
Τα λόγια μου απευθύνονταν σε όλους, καθώς πιστεύω ότι δεν φταίει ένα άτομο αν η ομάδα δεν λειτουργεί ή δεν αισθάνεται καλά. Είναι πρόβλημα ηγεσίας. Σε αυτή τη συνάντηση δεν μου δόθηκε χρόνος ή δυνατότητες να μιλήσω όπως επιθυμούσα. Το άτομο με τη μεγαλύτερη δύναμη με αποσιώπησε πάνω από δύο φορές.
Όλοι γνωρίζουν ότι προσπαθήσαμε να λύσουμε τα προβλήματα ήδη τότε. Επειδή δεν καταλαβαίνω καθολικά την ελληνική γλώσσα, αναγκάζομαι συχνά να διαβάζω μόνο μη λεκτικά μηνύματα. Κατά τη διάρκεια και των δύο σεζόν ρωτούσα πολύ συχνά "γιατί είσαι τόσο θυμωμένος;". Μας έκαναν τόσα πολλά αρνητικά και ντροπιαστικά σχόλια, μια παίκτρια κάθε φορά φώναζε και μας έδειχνε με το δάχτυλο για πράγματα που ούτως ή άλλως δεν βοηθούσαν.
Διάφοροι επιστήμονες έχουν αποδείξει εδώ και πολλές δεκαετίες πώς λειτουργούν τα κίνητρα και πόσο επιζήμια είναι η ντροπή, η λεκτική κακοποίηση και ο περιττός φόβος που μπορεί να βλάψουν και να κάνουν κακό στην εργασία. Και όμως έτσι λειτουργούσαν συχνά τα πράγματα. Συχνά καλύπτονταν ως "αστείο". Δεν είναι αστείο. Όπως επίσης ήταν και τα ρατσιστικά σχόλια. Δεν είναι καθόλου αστεία.
Προβλήματα προέκυψαν και στις δύο σεζόν, κοινό στοιχείο ήταν ότι υπήρχε εξουσιαστική συμπεριφορά, όπου οι παίκτριες ένιωθαν ότι φοβόντουσαν κάτι. Είτε επρόκειτο για ένα απροσδόκητο ξέσπασμα θυμού από κάποιους προπονητές, είτε δεν ήξεραν ποτέ τι αναμενόταν και, ούτως ή άλλως, ντρέπονταν όταν έκαναν κάτι λάθος.
Επίσης, δεν ένιωθα πάντα καλά με τον τρόπο που επικοινωνούσε ο σύλλογος μαζί μου (μου φώναζαν σε ένα τηλεφώνημα) και όπως έχω καταλάβει "εκβίαζαν" κάποιες παίκτριες να ενεργήσουν με συγκεκριμένο τρόπο. Και αν κάποια έφευγε από την ομάδα, μετά σχολιάζονταν με άσχημο τρόπο πίσω από την πλάτη της. Ποιος έχει το θάρρος να φύγει από τη θέση του αν ξέρει ότι θα τον κοροϊδέψουν και θα διαστρεβλώσουν εις βάρος του πράγματα που έκανε;».
-Πριν πάρεις την απόφαση να φύγεις από την ομάδα, είχες κάποια συζήτηση με κάποιο πρόσωπο στον σύλλογο; Ή με τις συμπαίκτριές σου;
«Όχι ακριβώς. Δεν ήθελα πια. Είχα τόσες πολλές εμπειρίες όπου ένιωθα ότι δεν με άκουγαν. Δεν ήθελα να μου επιτεθούν ξανά. Απλά τους ενημέρωσα και προσπάθησα να μείνω ασφαλής από κάθε κακόβουλo σχόλιο».
-Πότε άρχισες να σκέφτεσαι "ως εδώ" θα λύσω το συμβόλαιο;
«Ο προπονητής μου έλεγε ότι κάνω μ*λ#κ*ιες στις τελευταίες προπονήσεις μας στην Αυστρία. Και κάποια άλλα πράγματα, ήταν θυμωμένος μαζί μου στα ελληνικά. Έκανα τις προπονήσεις με τον τρόπο που μου ζήτησε ο προπονητής τερματοφυλάκων. Ακολουθούσα μόνο τις οδηγίες. Ήθελα να κλάψω. Αλλά το κράτησα μέσα μου. Ρώτησα άλλους δύο προπονητές και μου είπαν ότι ήταν "ένα αστείο".
Είχαμε ένα σημαντικό παιχνίδι μπροστά μας. Οπότε το κράτησα μέσα μου. Ήθελα να σιγουρευτώ ότι η ομάδα μπορεί να συγκεντρωθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ήθελα να συγκεντρωθώ και να είμαι η καλύτερη δυνατή παίκτρια για την ομάδα. Έτσι περίμενα να γυρίσω στη Θεσσαλονίκη για να σκεφτώ. Ήταν μια εύκολη απόφαση όταν βγήκα από την ατμόσφαιρα εκεί. θυμήθηκα τα ρατσιστικά αστεία που γίνονταν στις συναντήσεις και άλλες περίεργες συμπεριφορές.
Δεν ήμουν καθόλου ευχαριστημένη με το κομμάτι του ποδοσφαίρου. Η προετοιμασία μας ήταν κακή και μακριά από αυτό που θα μπορούσε να περιμένει κανείς από έναν μεγάλο σύλλογο όπως ο ΠΑΟΚ. Για παράδειγμα, δεν βλέπαμε βιντεοσκοπημένο υλικό των μελλοντικών αντιπάλων. Και ως τελευταίο ήταν το γεγονός ότι ο προπονητής χρησιμοποίησε τη λέξη "μ@λ*κίες" όταν μου μιλούσε. Και σκεφτόμουν ότι αυτό δεν είναι ένα μέρος όπου θέλω να βρίσκομαι. Εκτός από τους υπέροχους φίλους μου στην ομάδα και τους σπουδαίους οπαδούς μας».
-Μετά την απόφασή σου να φύγεις από την ομάδα είχες υποστήριξη από κάπου; (Δέχτηκες κάποιο τηλέφωνο από τον σύλλογο, από συμπαίκτριές σου, από το σωματείο ποδοσφαιριστριών - ΠΣΑΠΠ)
«Έχω λάβει τόση υποστήριξη. Ήταν απολύτως συγκλονιστικό το πόσοι άνθρωποι έστειλαν μήνυμα, ή σχολίασαν με κάποιον τρόπο την ανάρτησή μου. Άνδρες και γυναίκες παίκτριες, ερασιτέχνες παίκτες, παίκτες που έχουν βιώσει το ίδιο και τόσοι άλλοι. Δεν το περίμενα αυτό. Με στεναχώρησε επίσης το γεγονός ότι έχουμε τέτοιου είδους προβλήματα σε τόσους πολλούς συλλόγους.
Με στεναχώρησε το γεγονός ότι στην πραγματικότητα δεν ήξερα πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα σε αυτή την ομάδα και για πόσο καιρό. Είμαι σίγουρη ότι ακόμα δεν ξέρω πολλά, αλλά αυτά που ξέρω με κάνουν να λυπάμαι και να ανησυχώ για το μέλλον των παικτριών που δεν μπορούν να φύγουν. Στην πραγματικότητα έχω λάβει μόνο θετικά σχόλια. Τόσα πολλά "ευχαριστώ" που είπα αυτό που έπρεπε να ειπωθεί δυνατά. Ακόμα κι αν ήταν δύσκολο για μένα, φοβάμαι ότι είναι πιο δύσκολο για άλλους. Μπορώ μόνο να ελπίζω ότι τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα μετά από αυτό».
-Επομένως πιστεύεις ότι υπάρχει κλίμα φόβου στην ομάδα του ΠΑΟΚ;
«Ναι, σύμφωνα με τις εμπειρίες μου και τις πολλαπλές συζητήσεις που είχα, υπήρχε κλίμα φόβου.
Εδώ, όμως, δεν ήμουν εγώ το θύμα. Δεν υπάρχει ένα θύμα ή ένας θύτης, είναι η μεγαλύτερη εικόνα. Με βάση την εμπειρία μου, την καριέρα μου και τις αξίες μου απλά δεν μπορούσα να βρίσκομαι άλλο σε αυτή την κατάσταση.
Αξιολογώ τον εαυτό μου πολύ υψηλά και σκεφτόμουν πως πρέπει να δώσω στον εαυτό μου ένα μέρος που να δέχομαι τον σεβασμό που μου αξίζει, για να μπορώ να σέβομαι κι εγώ τον εαυτό μου.
Αν έμενα σε ένα μέρος που με κακοποιούσαν λεκτικά κάθε εβδομάδα, ή πιο συχνά ή λιγότερο συχνά, αλλά αν έστω παρατηρούσα αυτό στις συμπαίκτριές μου, να είναι τρομαγμένες και να σκέφτονται συνεχώς αν μπορούν να κάνουν απλά πράγματα για να μην τους φωνάξουν ή να μη χάσουν κάτι, είναι μία κακή κατάσταση να βρίσκεται κανείς. Προσπαθώ να πω πως δεν το επιτρέπω αυτό, δεν είναι "ΟΚ" το ότι υπήρχαν ανήλικες παίκτριες σε τέτοιες καταστάσεις.
Αν εγώ ως η πιο έμπειρη παίκτρια τιμωρούμαι ή ντροπιάζομαι μπροστά στην ομάδα, πώς πιστεύετε οτι αυτό επηρεάζει την προθυμία νεότερων παικτριών να μιλήσουν;»
-Πιστεύεις ότι για μια παίκτρια είναι δύσκολο να μιλήσει ανοιχτά για αυτά τα θέματα;
«Δεν είναι δύσκολο, είναι μάλλον αδύνατο, επειδή το συμβόλαιο λέει ότι δεν μπορούμε να πούμε λόγια που θα μπορούσαν να βλάψουν τη φήμη ή την ιστορία του συλλόγου».
«Προπονητές και σύλλογοι έχουν μεγάλη δύναμη...»
-Ποιο είναι το πιο δύσκολο κομμάτι που έχει να αντιμετωπίσει μια γυναίκα αθλήτρια;
«Το πιο δύσκολο κομμάτι είναι η κατάχρηση εξουσίας. Συχνά μας υποτιμούν. Προπονητές και σύλλογοι έχουν μεγάλη δύναμη πάνω στο πάθος που έχουμε. Αυτοί μπορούν να επιλέξουν τί θα κάνουμε στην προπόνηση και στον αγώνα, τί θα κάνουμε στη ζωή μας και μπορούν να έχουν τον έλεγχο που είναι κάπως λυπηρό. Μπορείς να τα κάνεις όλα αυτά με καλό τρόπο. Η κουλτούρα όμως είναι αυτή: υπάρχει συνεχής φόβος να σου φωνάξουν, και δεν είναι πάντα τί θα σου πουν, αλλά ο τρόπος που θα το πουν, είναι τρομακτικό. Αν κάνω κάτι, αν πω κάτι ή αν δεν κάνω κάτι που μπορεί να μην ξέρω καν ότι πρέπει να κάνω, ίσως με τιμωρήσουν ή με εκφοβίσουν ή με ξεφτιλίσουν ή ακόμη και να μου επιτεθούν. Είναι ένα λυπηρό και κακό μέρος να βρίσκεται κανείς.
Όταν μιλάμε για αθλητισμό γυναικών, που εμείς παίζουμε ποδόσφαιρο χωρίς να έχουμε υποστήριξη ούτε από την οικογένειά μας, τότε δεν θα έρθει κανείς να μας πει «Ουαου, μία γυναίκα στο ποδόσφαιρο! Πάμε κορίτσι μου!». Όχι, ποτέ. Το μόνο που ακούμε είναι πως πρέπει να τα πηγαίνουμε καλά στο σχολείο και να θυμόμαστε πως πρέπει να γίνουμε καλές σύζυγοι. Και πρέπει να παλέψουμε ενάντια σε αυτό. Και το μόνο που θέλουμε, το μόνο έπαθλο, είναι να γίνουμε οι καλύτερες εκδοχές του εαυτού μας στο ποδόσφαιρο, ως παίκτριες».
-Πώς θα μπορούσε να αλλάξει η κατάσταση;
«Αυτό δεν μπορώ να το γνωρίζω εγώ. Τα προβλήματα είναι βαθιά. Αλλά θα ξεκινούσα από την κορυφή. Από τους ανθρώπους που τα αποδέχονται όλα αυτά και τα αφήνουν να συμβαίνουν. Η εξουσία συχνά δεν χρησιμοποιείται σωστά. Με τη μεγάλη δύναμη έρχεται και η μεγάλη ευθύνη».
Η αρχή του ταξιδιού
Έπαιζε ποδόσφαιρο με τον μπαμπά και τον μικρό της αδερφό. Έκαναν μαζί προπονήσεις. Έπαιζαν μπάλα και στο σπίτι. Αλλά «δεν ήταν για κορίτσια», όπως λέει χαρακτηριστικά, οπότε την ενθάρρυναν περισσότερο να ξεκινήσει χορό ή να κάνει γυμναστική, πιο «κοριτσίστικα» πράγματα. Όμως, μεγαλώνοντας ήθελε να συμμετέχει περισσότερο.
Όταν ήταν περίπου 5 ετών κοριτσάκι, είδε τον αδερφό της -που ήταν 4 χρονών- να αρχίζει να παίζει και ζήλεψε πάρα πολύ που εκείνος έπαιζε αλλά εκείνη όχι γιατί, όπως της έλεγαν, «ήταν πολύ σκληρό για κορίτσια». Συνέχισε όμως να το ζητάει, να παρακαλάει να παίξει κι εκείνη.
Όταν βρήκε ένα κορίτσι στην πόλη που είχε και εκείνο το ίδιο πάθος να παίξει, με τη βοήθεια της μαμάς της, ο μπαμπάς της τελικά έκανε ένα βήμα πίσω και τις δέχθηκε στην ομάδα.
Ξεκίνησε ως αριστερό μπακ γιατί τα αγόρια έλεγαν πως δεν μπορεί να παίξει τερματοφύλακας γιατί δεν ήταν καλό γι’ αυτούς να έχουν γυναίκα τερματοφύλακα. Τα πρώτα δύο χρόνια έπαιζε στην ομάδα του αδερφού της. Γύρω στα 7 δήλωσε ότι θέλει να αγωνίζεται ως τερματοφύλακας. Τότε ήταν που η μαμά της, μαζί με άλλους ανθρώπους που νοιάζονταν για το μέλλον των γυναικών, δημιούργησαν μία ομάδα για κορίτσια.
«Κορίτσια κάθε ηλικίας μαζεύτηκαν να παίξουν και ήταν φοβερό, γιατί τότε έγινε για πρώτη φορά τερματοφύλακας», εξιστορείται.
Ποτέ δεν την ένοιαζε αν κάτι που έκανε είναι για αγόρια ή για κορίτσια, έπαιζε με αρκουδάκια αλλά έκανε και αθλήματα δεν την ένοιαζε. Είχε πολλούς, διαφορετικούς φίλους και έκαναν διάφορα πράγματα μαζί, έπαιζαν πολλά παιχνίδια. Μετά ξεκίνησε να παίζω με την ομάδα των κοριτσιών, τη «Νόκια».
«Μου άρεσε πολύ να πηγαίνω στην προπόνηση, ήταν η καλύτερη στιγμή της ημέρας. Ήμουν ένα πολύ ενεργό παιδί και έπαιρνα πολλή χαρά με το να μαθαίνω νέα πράγματα και πήγαινα να παίξω μπάλα ακόμη και όταν δεν είχαμε προπόνηση. Σε αυτή την ομάδα έπαιζα μέχρι τα 11 και έπειτα η μεγάλη ομάδα της περιοχής μας με είδε, είδε το ταλέντο μου, και μου ζήτησε να παίξω για εκείνους», θυμάται.
«Κερδίσαμε το ανεπίσημο εθνικό πρωτάθλημα ηλικίας Κ12 και σε αυτή την ομάδα έμεινα μέχρι τα 16 μου. Έπειτα υπέγραψα το πρώτο μου συμβόλαιο στην ομάδα «Ράμα» που έπαιζε στο πρωτάθλημα γυναικών, όπου έμεινα εκεί για 1,5 χρόνο γιατί οι αποστάσεις από εκεί που έμενα και πήγαινα σχολείο ήταν μεγάλες και χρειαζόταν πολλή μεγάλη προσπάθεια από μένα αλλά και τους γονείς μου. Την ίδια στιγμή μπήκα και στην Εθνική ομάδα Κ17. Έπειτα άλλαξα ομάδες, παίξαμε και για πρώτη φορά στο πρωτάθλημα της UEFA».
«Στα 22 μου έγινε κάτι που μου άλλαξε τη ζωή, αρρώστησα από λευχαιμία»
«Ούσα ημιεπαγγελματίας, οι οικονομικές συνθήκες ήταν διαφορετικές γιατί ακόμη κι αν τα χρήματα που παίρνεις από το ποδόσφαιρο φαίνονται καλά η ζωή είναι ακριβή οπότε δούλευα, σπούδαζα και έπαιζα ποδόσφαιρο για αρκετό διάστημα. Έπαιζα 19 χρόνια στη Φινλανδία, κέρδισα τρεις φορές το πρωτάθλημα και αρκετά μετάλλια, ήμουν στην Εθνική μέχρι την Κ21.
Στα 22 μου έγινε κάτι που μου άλλαξε τη ζωή. Αρρώστησα από λευχαιμία, καρκίνο του αίματος. Σε εκείνο το σημείο κατάλαβα πόσο πολύ αγαπώ και το ποδόσφαιρο. Όταν ήμουν στο νοσοκομείο, όπου βρισκόμουν για περίπου έξι μήνες που έκανα αρκετά βαριές θεραπείες, φανταζόμουν να παίζω ποδόσφαιρο και να επιστρέψω στο γήπεδο.
Ήθελα τόσο πολύ να γίνω καλά, να θεραπευτώ από αυτή την απαίσια και επικίνδυνη ασθένεια, και να παίξω ξανά ποδόσφαιρο. Ήταν μία μεγάλη στιγμή για μένα αυτή, που ενώ είσαι κοντά στο να πεθάνεις καταλαβαίνεις ποια πράγματα αγαπάς πραγματικά και τί θέλεις να κάνεις αν θα έχεις περισσότερο χρόνο- φυσικά ήθελα να περάσω χρόνο με την οικογένειά μου και τους φίλους μου αλλά σκεφτόμουν και πως θέλω να παίξω ποδόσφαιρο. Οπότε αποφάσισα πως αν μπορέσω να γίνω καλά και επιστρέψω, θα δώσω όλο μου το είναι σε αυτό το άθλημα γιατί είναι φοβερό».
Την επόμενη κιόλας χρονιά είχα καταφέρει να επιστρέψω στο γήπεδο. Με την ομάδα μου τότε κερδίσαμε το χάλκινο μετάλλιο στη λίγκα και μετά από αυτό, έκανα δύο χρόνια θεραπείες από το σπίτι και ενώ υπέφερα αρκετά, δούλευα και πάρα πολύ. Όταν οι θεραπείες σταμάτησαν και πήρα στα χέρια μου τα έγγραφα που έλεγαν πως είμαι ελεύθερη από όλο αυτό, παρ’ ότι το σώμα μου ακόμη ανάρρωνε, τότε είπα πως αν θα το κάνω αυτό (σ.σ. Να παίξω ποδόσφαιρο) τότε πρέπει να καταβάλω όλη μου την προσπάθεια εκεί, να προπονηθώ όσες ώρες έχει και η μέρα και να κάνω ό,τι είναι δυνατό γι’ αυτό. Να κάνω κάτι καλό. Και ίσως μία μέρα να δω πόσο μακριά μπορεί να με πάει αυτό.
Με πήγε αρκετά μακριά. Επανήλθα και ξεκίνησα να παίζω στους καλύτερους συλλόγους της χώρας και έπειτα μπήκα ξανά και στην Εθνική ομάδα, που ήταν φοβερό. Τότε ξεκίνησαμε και να ονειρευόμαστε τη θέση μας στο Euro ενώ την ίδια στιγμή με κάλεσαν από την Ιταλία και μία ομάδα της Serie A, να γίνω full-time επαγγελματίας. Εκείνη τη χρονιά που έπαιζα για πρώτη φορά ως επαγγελματίας στη Φινλανδία αποφάσισα να διακόψω τη δουλειά μου ως δασκάλα, είχα δύο πτυχία και ένα μεταπτυχιακό στην εκπαίδευση. Στη συνέχεια πήγα στην Ιταλία, έπαιξα δύο χρόνια στη Serie A, και ακολούθησε η Ισπανία και η Εσπανιόλ και την επόμενη χρονιά ήμασταν στο Euro 2022 με την εθνική, στην Αγγλία.
Μετά από αυτό χρειαζόμουν ένα διάλειμμα. Είχα πετύχει τα όνειρά μου, είχα δώσει ό,τι μπορούσα στο ποδόσφαιρο και ήμουν σε εκείνο το σημείο που το σώμα μου ήταν σε τρομερά καλή κατάσταση, ήμουν μία καλή τερματοφύλακας, ήξερα το άθλημά μου και παράλληλα περίμενα το πτυχίο μου στην προπονητική. Στο διάλειμμα που έκανα, μιλούσα με τον μάνατζερ μου και άλλους ανθρώπους, και έτσι καταλήξαμε να έρθω να παίξω στον ΠΑΟΚ».
Ο ΠΑΟΚ μετά από επικοινωνία που είχαμε μαζί του, διαψεύδει τα λεγόμενα της Πόλα Μιλόγια.