Το Gazzetta Women «άνοιξε το φάκελο» της εγκυμοσύνης και της μητρότητας στα ομαδικά αθλήματα, μέσω της μεγάλης έρευνας που έκανε, αποκαλύπτοντας αυτόν τον αόρατο αγώνα των γυναικών.

Πέραν του οικονομικού θέματος, μιας και στην ουσία οι αθλήτριες σε υψηλό επίπεδο ουσιαστικά βιοπορίζονται από το σπορ τους και οι απαιτήσεις δεν τους επιτρέπουν να έχουν παράλληλες δραστηριότητες, υπάρχει και το ψυχολογικό. Ο Dr. Θεόκλητος Καριπίδης, ειδικευμένος στην συμβουλευτική και αθλητική ψυχολογία, είναι Καθηγητής ψυχολογίας στο University of Northern Colorado και έχει δουλέψει με αθλητές και αθλήτριες στην Αμερική ως ψυχολόγος.

Διαβάστε την έρευνα εδώ

Έχοντας καταγράψει περισσότερες από 100 συμμετοχές με την Εθνική βόλεϊ ανδρών και έχοντας αγωνιστεί στο υψηλότερο επίπεδο τόσο στην Ελλάδα (Ηρακλής, ΠΑΟΚ, Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός) όσο και στο εξωτερικό (Σίσλεϊ, Τρεβίζο, Βερόνα, Ανκόνα), αποφάσισε μετά το τέλος της αθλητικής του καριέρας να ακολουθήσει ακαδημαϊκή πορεία στην ψυχολογία. Ο Καριπίδης έχει βιώσει τα προβλήματα των ερασιτεχνικών αθλημάτων στην Ελλάδα και έχοντας το ακαδημαϊκό υπόβαθρο, καταγράφει στο Gazzetta τις σκέψεις του γύρω από το ζήτημα της εγκυμοσύνης στον αθλητισμό.

«Είναι ένα πρόσφατα αναπτυσσόμενο θέμα στην ακαδημαϊκή κοινότητα, καθώς όλο και περισσότερες γυναίκες συμμετέχουν στον αθλητισμό υψηλού επιπέδου.

Υπάρχει τεράστιο κοινωνικό στίγμα όταν μια αθλήτρια θέλει να κάνει παιδί καθώς θεωρείται πως «οδεύει προς την έξοδο». Αυτό ως ένα βαθμό οφείλεται στο κοινωνικό στερεότυπο που θέλει τη γυναίκα να επιλέγει «το ένα ή το άλλο» (οικογένεια ή καριέρα). Σε περίπτωση επιλογής της εγκυμοσύνης, η γυναίκα πρέπει να ανταποκριθεί στην προσδοκία της «καλής μητέρας» και να αφοσιωθεί αποκλειστικά σε αυτόν το ρόλο.

Και βέβαια, όπου υπάρχει στιγματισμός σημαίνει πως απουσιάζουν ενημέρωση και γνώσεις. Πρόσφατες διεθνείς έρευνες αναδεικνύουν επιφανειακή γνώση και αντιμετώπιση του θέματος «εγκυμοσύνη στον πρωταθλητισμό» από αθλητικούς παράγοντες, προπονητές, ακόμα και επιστημονικό προσωπικό. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις αθλητριών που δηλώνουν πως συχνά χρειάζεται να κάνουν οι ίδιες έρευνα για το πώς και πότε να γυμνασθούν, τι πιθανοί κίνδυνοι υπάρχουν, πώς να επανέλθουν μετά την τεκνοποίηση, αλλά ακόμη και το πώς να το επικοινωνήσουν στην ομάδα/χορηγούς τους. Οι αθλήτριες υψηλού επιπέδου βιώνουν έντονα αρνητικά συναισθήματα (άγχος, ενοχή, αβεβαιότητα, διάκριση) καθώς διστάζουν ακόμα και να συζητήσουν περί εγκυμοσύνης, φοβούμενες πως θα αμφισβητηθεί η αφοσίωση και ο επαγγελματισμός τους.

Η αβεβαιότητα σχετικά με την αποδοχή και υποστήριξη από σωματεία και χορηγούς οδηγεί στον προγραμματισμό της εγκυμοσύνης, που, εκτός των άλλων, μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα. Το γεγονός πως πρέπει να παρθούν δραστικές αποφάσεις (πχ, αναβολή τεκνοποίησης, απόσυρση από τον αθλητισμό, σε κάποιες περιπτώσεις τερματισμός εγκυμοσύνης), καθώς και η ανησυχία για το «αν και σε τι κατάσταση» θα γυρίσουν στην αθλητική δράση, επηρεάζει τις αθλήτριες που νιώθουν ανενημέρωτες, αβοήθητες και αδικημένες.

Παραδοσιακά οι δυο ταυτότητες, της αθλήτριας και μητέρας, θεωρούνται μη-συμβατές, ενώ στην πραγματικότητα μπορούν να συνυπάρξουν σχηματίζοντας μια νέα ισχυρή ταυτότητα, της αθλήτριας-μητέρας. Και αυτό γιατί η ταυτότητα όλων μας είναι πολυδιάστατη. Για παράδειγμα, μπορώ να είμαι ψυχολόγος, σύντροφος, γιός, γονιός, φίλος, και ψαράς (για χόμπι)! Όταν αναπτύσσεται η πολυδιάστατη εκδοχή της ταυτότητας ενός ατόμου, μειώνεται το άγχος, βελτιώνεται το κίνητρο, και κυρίως ενισχύεται η αυτό-αποτελεσματικότητα, δηλαδή η πίστη του ατόμου στην ικανότητα του να πετύχει συγκεκριμένους στόχους. Σήμερα γνωρίζουμε πως οι αθλητές και αθλήτριες που ανέπτυξαν πολλαπλές διαστάσεις στην ατομική τους ταυτότητα κατά τη διάρκεια της αθλητικής καριέρας, έχουν πιο ομαλή προσαρμογή στην επόμενη μέρα μετά την αποχώρησή από την ενεργό δράση.

Πίσω στο θέμα μας, οι αθλήτριες-μητέρες λοιπόν δηλώνουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και λιγότερη αντιλαμβανόμενη πίεση σχετικά με την απόδοση τους. Η υπάρχουσα βιβλιογραφία αναφέρει πως η μητρότητα βελτιώνει την ανθεκτικότητα της αθλήτριας-μητέρας, την ικανότητα αντιμετώπισης προκλήσεων, και την αθλητική της αφοσίωση.

Στη φωτεινή πλευρά των πραγμάτων, έχει ξεκινήσει ήδη η κινητοποίηση σε παγκόσμιο επίπεδο, αρκετοί αθλητικοί φορείς εφαρμόζουν νέες πολιτικές υπέρ της τεκνοποίησης, και στους πρόσφατους Ολυμπιακούς Αγώνες είδαμε αρκετές αθλήτριες να ταξιδεύουν στο Παρίσι με τα μικρά τους! Είναι μια ευτυχής αρχή που χρήζει συνέχειας και προσοχής στα εξής σημεία:

• Μείωση του στίγματος μέσω επιστημονικής ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης όλων των εμπλεκομένων, π.χ. αθλητριών, προπονητών, παραγόντων, χορηγών του αθλητισμού, ΜΜΕ, και πάνω από όλα της ευρύτερης ελληνικής κοινωνίας.

• Θεσμοθέτηση συγκεκριμένου οικονομικού πλαισίου στήριξης αθλητριών-μητέρων για την υλική και συναισθηματική υποστήριξη τους από εξειδικευμένο προσωπικό σε όλα τα στάδια: πριν, στη διάρκεια, και μετά την εγκυμοσύνη.

• Περισσότερη έρευνα επάνω στο θέμα «εγκυμοσύνη και πρωταθλητισμός».