Φλόρενς Γκρίφιθ Τζόινερ: Απέναντι στην ταχύτητα της ζωής

Η ανταύγεια τη γέννησε

Η Φλόρενς Γκρίφιθ Τζόινερ πέθανε στα 38, στον ύπνο της. Σαν να ήταν καταδικασμένη να αντιμετωπίσει την ταχύτητα της ζωής. Δεν τη φοβήθηκε και πλέον οι εικόνες της τρέχουν πιο γρήγορα από τη μνήμη και τη σκέψη.

Όταν δείτε στο youtube τη «Flo Jo» θα καταλάβετε ότι η ταχύτητα δεν είναι μια έννοια ακατάκτητη.

Η Τζόινερ ενσάρκωσε το ολυμπιακό σύνθημα «Citius, Altius, Fortius» με τον δικό της μοναδικό τρόπο. Το «πιο γρήγορα» έγινε ο έλεγχος των δεικτών, το «πιο δυνατά» έγινε η κατάργηση των ορίων και «το πιο ψηλά» η απογείωση του στιλ!

Αν θέλαμε να κωδικοποιήσουμε την αθλήτρια-γυναίκα Τζόινερ δυο λέξεις θα χρησιμοποιούσαμε: ταχύτητα και μόδα. Η «Flo Jo» αναμετρήθηκε με τα στερεότυπα πολύ πριν η μάχη γίνει συλλογική. Η αθλήτρια στίβου άφηνε εκτός τη γυναίκα όταν έμπαινε στον αγωνιστικό χώρο.

Η θηλυκότητα οριζόταν μόνο από το μάτι του τηλεοπτικού φακού και κάθε αθλήτρια έπρεπε να είναι ένας άφυλος αγωνιστής. Όχι η Τζόινερ. Η Τζόινερ ήθελε να δείξει ότι μια γυναίκα μπορεί να καταφέρει τα πάντα με όποιον τρόπο αυτή θέλει.

Η παρουσία της στα κουλουάρ ήταν δήλωση σιγουριάς και μόδας κι αυτό την εξύψωσε πάνω από τα αθλητικά όρια, αυτό την έκανε αξέχαστη.

Το επίμονο ερώτημα

Τα πολύχρωμα μακριά νύχια, τα μοδάτα φορμάκια, φόρμες, τα λίκρα κολάν έδιναν έναν κοσμοπολίτικο αέρα σε όσα έκανε. Ο αέρας, όμως, που έφερνε και σήκωνε ενοχλούσε και ύψωνε εχθρικά τείχη. Οι μεγάλες ταχύτητες, οι εντυπωσιακές επιδόσεις είχαν μία λέξη-αντίλογο: ντόπινγκ!

Το ερώτημα αν η Τζόινερ έκανε χρήση απαγορευμένων ουσιών δεν μπορεί να απαντηθεί. Δεν μπορεί, όμως, και να αγνοηθεί. Η περίπτωση της ανήκει σε εκείνες που προκαλούν την καταδίκη και την απαλλαγή την ίδια στιγμή!

Την περίοδο που αγωνίστηκε και δοκιμάστηκε στο υψηλότερο επίπεδο, οι υποψίες βάραιναν περισσότερο την ΕΣΣΔ και την Ανατολική Γερμανία. Στο διάστημα 1983-1988 η παρουσία και η εξέλιξη της είναι εντυπωσιακή.

Οι επιδόσεις της προκαλούν θαυμασμό αλλά και απορία. Ο Ζακ Πιασεντά, προπονητής αθλητών στίβου, όπως η Κριστίν Αρόν, δήλωνε για την Τζόινερ: «Από το 1984 μέχρι το 1987 παρακολουθούσα τις προπονήσεις της Φλόρενς και άλλων αθλητών στο UCLA. Για μένα, τότε, ήταν μια καλή σπρίντερ, τίποτα περισσότερο. Η γενετική της δυναμική ήταν κατώτερη από άλλες αθλήτριες, όπως της Περέκ ή της Τζόουνς για παράδειγμα. Όσο περνούσε, όμως, ο καιρός παρατήρησα πως άλλαζε θεαματικά η δομή του σώματος της. Με τους χρόνους που πέτυχε, έφθασε σχεδόν τους άνδρες που μετέχουν στις σκυταλοδρομίες 4Χ100. Αυτό αποτελεί έκπληξη φυσικά. Μου δημιουργήθηκαν πολλές υποψίες, αλλά δεν μπορούσα να αποδείξω πως έκανε χρήση αναβολικών. Και στο τέλος, ποιος μπορεί να πει με βεβαιότητα πως ο θάνατος της προκλήθηκε από το ντόπινγκ».

Όταν, λοιπόν, έγινε γνωστός ο (πρόωρος) θάνατος της, οι φήμες για ντόπινγκ άγγιξαν τη σιγουριά. Πέθανε στον ύπνο της και φίλοι της οικογένειας επέμεναν ότι αιτία ήταν καρδιακή προσβολή. Όσοι, όμως, παρακολουθούσαν την πορεία της, στα αναβολικά έβρισκαν την αιτία θανάτου.

Ο Γερμανός Βέρνερ Φράνκε, ειδικός σε θέματα ντόπινγκ, υποστήριζε: «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως για τον θάνατο της Γκρίφιθ Τζόινερ ευθύνονται τα αναβολικά. Η πρώτη καρδιακή προσβολή που υπέστη το 1996 ήταν αποτέλεσμα χρήσης αναβολικών. Οι αθλήτριες των ΗΠΑ έκαναν χρήση απαγορευμένων ουσιών πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες το 1984».

Οι υπεύθυνοι της ΔΟΕ ποτέ δεν βρήκαν τίποτα και η Τζόινερ μετά τους Αγώνες της Σεούλ αποσύρθηκε από την ενεργό δράση. Η σκόνη που σήκωσε δεν έπαψε να την ακολουθεί και μαζί με το χρυσό πάντα υπήρχε και λίγο γκρίζο στο σύννεφο της. Ας είναι…

Η ίδια δημιούργησε τον μύθο, η ίδια και τον κράτησε ζωντανό, η ίδια τον άντεξε. Νομίζετε ότι είναι εύκολο να κουβαλάς κάτι μεγαλύτερο από σένα;

Πλεξούδες και ρεκόρ

Η Φλόρενς Ντελόρεζ Γκρίφιθ γεννήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1959 στο Λος Άντζελες. Ήταν το έβδομο από τα 11 παιδιά της οικογένειας. Η μητέρα της, μοδίστρα, όταν η Φλόρενς ήταν τεσσάρων, εγκατέλειψε τον πατέρα της και μετακόμισε την οικογένεια από το βόρειο στο νότιο Λος Άντζελες.

Ως παιδί δοκίμασε διάφορα πράγματα. Έραβε μόνη τα ρούχα στις κούκλες της και φορούσε τα φορέματα της μητέρας της. Με τα αδέρφια και τους γείτονες έκαναν διαγωνισμούς ισορροπίας, ενώ πήγαινε στα μαγαζιά με ένα μονόκυκλο!

Προσπάθησε να εκπαιδεύσει ποντίκια και μια φορά προσπάθησε να μπει σε εμπορικό κέντρο με ένα φίδι στο λαιμό της! Η συνάντηση με την ταχύτητα έμοιαζε αναπόφευκτη. Τα παιδιά έμεναν και με τον πατέρα τους (στην έρημο Μοχάβε) και μια μέρα αυτός είπε στη Φλόρενς να πιάσει ένα κουνέλι. Το πεντάχρονο κορίτσι υπάκουσε και τα κατάφερε! Μετά ήρθαν οι παιδικές κούρσες με σακιά και στα εφτά ο στίβος.

Στο σχολείο σημειώνει ρεκόρ στο τρέξιμο και στο μήκος. Μετά την αποφοίτηση της βοηθά το πανεπιστήμιο California State Northridge να κερδίσει το εθνικό πρωτάθλημα. Εγκαταλείπει τις σπουδές της λόγω οικονομικών προβλημάτων και το 1980 επιστρέφει σε αυτές, στο UCLA.

Εκεί βρίσκει ξανά τον προπονητή της, τον Μπομπ Κέρσι. Στο κολέγιο αρχίζει να δείχνει το εύρος των ικανοτήτων της. Σημειώνει αξιοπρόσεκτες επιδόσεις -22.39 στα 200μ σε ηλικία 23 ετών, 40.59 στα 400μ στα 24- και παίρνει μέρος στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του 1983.

Τελειώνει τις σπουδές της (πτυχίο ψυχολόγου) και το 1984 μετέχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες. Θα κερδίσει το ασημένιο μετάλλιο στα 200μ και το 1985 θα αναγκαστεί να δουλέψει ξανά.

Η προηγούμενη εμπειρία ως ταμίας τη βοηθά να εργαστεί και πάλι σε τράπεζα. Το βράδυ, για έξτρα εισόδημα, περιποιούνταν τα νύχια και τα μαλλιά των φιλενάδων της. Μάλιστα, για τις πλεξούδες που έφτιαχνε χρέωνε 45-200 δολάρια!

Οι εκτός στίβου δουλειές δεν την κρατούν μακριά από την προπόνηση και στο παγκόσμιο του 1987 κερδίσει το ασημένιο στα 200μ. Τον Οκτώβριο θα παντρευτεί τον χρυσό ολυμπιονίκη του τριπλούν Αλ Τζόινερ. Την επόμενη χρονιά (1988) κάνει θραύση στις δοκιμές της Ιντιανάπολις (Indianapolis).

Καταγράφει επίδοση 10.49 στα 100μ, όμως ο ευνοϊκός άνεμος της στερεί το παγκόσμιο ρεκόρ. Την επόμενη μέρα σημειώνει 10.61 και κερδίζει με το σπαθί της τη συμμετοχή στους Αγώνες της Σεούλ.

Λίγο μετά τις δοκιμές θα αλλάξει προπονητή (αναλαμβάνει ο σύζυγος της) και θα προσλάβει μάνατζερ. Η μεγάλη στιγμή είχε φτάσει.

Έχει τον δικό της διάδρομο

Η πρωτεύουσα της Νότιας Κορέας θα γίνει το θέατρο των ονείρων της Τζόινερ. Οι σκιές θα βρουν χώρο, όμως δεν θα καλύψουν το ξεχωριστό έργο της «Flo Jo».

Στις 25 Σεπτεμβρίου 1988 θα κερδίσει το χρυσό μετάλλιο στα 100μ. Το έκανε και με στιλ, αφού στα μισά της διαδρομής χαμογελούσε! Τέσσερις μέρες αργότερα καθηλώνει το παγκόσμιο κοινό. Στον τελικό των 200μ τερματίζει πρώτη με επίδοση 21.34!

Κερδίζει άλλα δύο μετάλλια (χρυσό, ασημένιο) στα αγωνίσματα των 4Χ100 και 4Χ400. Τέσσερις μήνες αργότερα αποφασίζει να αποχωρήσει από τον στίβο! Στρέφει την ενέργεια της στην ηθοποιία, το γράψιμο (ποίηση, παιδικά βιβλία, ρομαντικά μυθιστορήματα), τη σχεδίαση ρούχων, δημιουργεί σειρά καλλυντικών και στις 15 Νοεμβρίου 1990 θα γεννήσει την κόρη της, την Μέρι Ρουθ Τζόινερ.

Τι μένει, λοιπόν, από τη σύντομη, μα πυκνή, ζωή της Τζόινερ; Οι σκέψεις που δεν αναμετρήθηκαν με την κοινή γνώμη, τους ειδικούς και «ειδικούς», αυτές που έμειναν στο μυαλό και πίσω από τη γλώσσα. Το τίποτα ποτέ δεν αποδείχθηκε θα μπορούσε να ναι η επίμονη διάψευση και η καλύτερη άμυνα της Τζόινερ.

Ποιος ο λόγος να αντικρούει κατηγορίες για έναν ολόκληρο κόσμο;

Ποιος ο λόγος να θυσιάζεται για τη μεγάλη επιχείρηση που λέγεται επαγγελματικός στίβος;

Ποιος ο λόγος να διώχνει τις σκόνες των επιτήδειων και να είναι συνέχεια σε θέση απολογούμενου;

Η καχυποψία δεν θα φύγει ποτέ και η αμφιβολία πάντα θα συνοδεύει την ιστορία της. Τα ερωτηματικά, όμως, δεν αφορούν μόνο τα φάρμακα και τα άνομα, παράνομα. Στις περιπτώσεις αυτών που έβαλαν νωρίς φωτιά στον ουρανό τους, υπάρχουν και κάποιες ανεξέλεγκτες απορίες.

Τι θα είχε καταφέρει εκτός στίβου η Τζόινερ; Θα επέστρεφε ποτέ; Θα σταματούσαν οι έμμεσες και άμεσες κατηγορίες; Θα έκανε καριέρα στον χώρο του θεάματος; Αυτά κι άλλα πολλά θα ήταν τα αναπάντητα. Υπάρχει, όμως, κάτι δεδομένο και ανέγγιχτο, κάτι που κερδίζουν όσοι φεύγουν νωρίς: το δικό τους κομμάτι χρόνου.

Η «Flo jo» έχει τον δικό της διάδρομο και στα πανέμορφα, γαμψά, νύχια της κρέμονται τα μετάλλια, οι πλεξούδες, τα χρώματα και τα χαμόγελα.

Πηγές
-«Flo Jo Made Speed Fashionable» [ESPN, by Kris Schwartz]

-«Ευθύνονται τα αναβολικά» [εφ. Τα Νέα, Γιώργος Νασμής]