Η Αιθιόπισσα χρυσή Ολυμπιονίκης των 10.000μ στο Ρίο 2016, με τη συλλογή των συνολικά δύο Ολυμπιακών και τεσσάρων Παγκόσμιων μεταλλίων (δύο χρυσά), πέρασε ίσως τα δυσκολότερα χρόνια της καριέρας της από το 2017 και μετά.
Το 2016 ήταν η Βασίλισσα του στίβου. Είχε κερδίσει χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο στο Ρίο 2016, κάνοντας παράλληλα νέο παγκόσμιο ρεκόρ (το προηγούμενο κρατούσε από το 1993) ενώ στους ίδιους Ολυμπιακούς πήρε και χάλκινο στα 5000μ. Ήταν η κορυφαία αθλήτρια της χρονιάς και όλοι περίμεναν πολλά από εκείνη. Ήταν, άλλωστε, μόλις 24 ετών.
Την επόμενη χρονιά, το 2017, ανέβηκε δύο φορές στο βάθρο του Παγκοσμίου πρωταθλήματος στο Λονδίνο αφού κατέκτησε τον Παγκόσμιο τίτλο στα 10.000μ και κέρδισε και το αργυρό μετάλλιο στα 5.000μ. Εκείνη τη χρονιά ετοιμαζόταν να κάνει και το ντεμπούτο της στον ημιμαραθώνιο. Τον Νοέμβριο έτρεξε στο Νέο Δελχί, τερματίζοντας με την αξιόλογη επίδοση 1:07.12, όμως μετά εμφανίστηκαν σημάδια τόσο έντονα που δε γινόταν να τα αποφύγει άλλο πια.
Κατά την επιστροφή της από την Ινδία, η Αγιάνα ένιωσε έντονους πόνους και στα δύο γόνατά της και ακύρωσε τον επόμενο αγώνα της. Ο πόνος δεν υποχωρούσε, οι εβδομάδες έγιναν μήνες και ακόμη καμία λύση δεν είχε βρεθεί. Η ψυχολογία της έπεσε, επισκέφτηκε πολλούς γιατρούς και όλοι της είπαν πως η λύση είναι μία. Αυτή η μία που κάθε αθλητής προσπαθεί να αποφύγει. Η χειρουργική επέμβαση.
Για να σώσει την καριέρα της θα έπρεπε να υποβληθεί σε επέμβαση και στα δύο γόνατα κάτι που τελικά έκανε, αφού ήταν η μοναδική λύση που της πρότειναν όλοι οι ειδικοί. Οι γιατροί δεν της έδιναν ποσοστά επιστροφής και αποκατάστασης, της έλεγαν μόνο πως θα μπορέσει να επιστρέψει και αυτή η κουβέντα για τη λαβωμένη Αλμάζ ήταν η σημαντικότερη. «Ένιωσα χαρούμενη μετά την επέμβαση γιατί τουλάχιστον ήξερα πως το πρόβλημα λύθηκε» έλεγε. Ακολούθησε αποκατάσταση δύο μηνών, σε ειδικό κέντρο στην Ελβετία, με πολύ ελαφριά άσκηση περίπου 30 λεπτών την ημέρα. Τρεις μήνες μετά την επέμβαση μπήκε στην προπονητική ρουτίνα ένα δεκάλεπτο περπάτημα και αργότερα 5 λεπτά πολύ χαλαρού τζόκινγκ σε διάδρομο.
«Φοβόμουν να τρέξω»
«Φοβόμουν πως θα αντιδράσουν τα γόνατά μου, δεν ήξερα αν θα πονέσω» εξήγησε η δρομέας, μιλώντας στο site της World Athletics. Μήνες αργότερα επέστρεψε σχεδόν ολοκληρωτικά στην καθημερινότητά της με άσκηση έξι μέρες της εβδομάδας. 19 μήνες αργότερα (τον Ιούνιο του 2019) έκανε την επάνοδό της στους αγώνες, με τη συμμετοχή της στο δημοφιλές μίτινγκ Prefontaine Classic όπου αγωνίστηκε στα 3000μ και τερμάτισε 19η, περίπου 35 δευτερόλεπτα μακριά από το ατομικό της ρεκόρ: «Δεν είμαι χαρούμενη με το αποτέλεσμα αλλά ο πόνος όλο και μειώνεται στα γόνατά μου» εξήγησε συμπληρώνοντας πως η απόδοσή της εκείνη τη στιγμή ήταν στο 30%.
Τα γόνατά της δεν ήταν ακόμη δυνατά, δεν μπορούσε να ανακάμψει πλήρως και έδωσε «μισό» αγώνα. Η υπομονή ήταν το μοναδικό όπλο της.
Άφησε δύο ολόκληρα χρόνια να περάσουν. Χωρίς κούρσες, χωρίς αγώνες, χωρίς να γκρινιάξει. Έχασε την ευκαιρία των Ολυμπιακών Αγώνων στο Τόκιο, αφού το 2020 και το 2021 έμεινε εκτός αγωνιστικής δραστηριότητας. Έπρεπε να γίνει εντελώς καλά, να μην πονάει, να μη φοβάται να τρέξει. Και τα άλλαξε όλα. Βγήκε εκτός σταδίου. Και ετοίμαζε το ντεμπούτο της στον μαραθώνιο.
Ποιος περίμενε όμως πως το ντεμπούτο της θα είναι τόσο εντυπωσιακό; Πως θα κάνει, μάλλον, το καλύτερο ντεμπούτο σε μαραθώνιο που έχει γίνει ποτέ στην ιστορία του μαραθωνίου; Και πως η επίδοσή της θα είναι η 7η καλύτερη όλων των εποχών στο αγώνισμα; Μόνο η ίδια η Αλμάζ μπορεί να ήξερε πως είναι τόσο έτοιμη να τρέξει το 2:17.20 και, μάλιστα, χωρίς να νιώθει πόνο.
Η επιστροφή της συνοδεύτηκε από μία ιστορική επίδοση αλλά ο χρόνος της λίγη σημασία έχει μπροστά στο όλο κατόρθωμα της επανόδου της, μετά από τόση υπομονή και προσμονή. «Δεν έχω λόγια γι' αυτό. Είναι πολύ ξεχωριστό και είμαι πολύ χαρούμενη. Ήταν πολύ δύσκολα τα πράγματα μετά τον Ολυμπιακό μου τίτλο στο Ρίο 2016 με τους τραυματισμούς και τον πόνο. Είμαι, όμως, ευγνώμων στον σύζυγό μου, τον γιό μου και την ομάδα μάνατζμεντ για όλη την υποστήριξη» δήλωσε συγκινημένη.
Congrats to Almaz Ayana who runs fastest ever women's marathon debut with 2:17:20 in Amsterdam, Netherlands.
— 𝘽𝙚𝙠𝙚𝙡𝙚 𝙒𝙤𝙮𝙚𝙘𝙝𝙖 (@BekeleWoyecha) October 16, 2022
Great achievement by Team Ethiopia as Genzebe Dibaba and Tsehay Gemechu take the 2nd & 3rd spots.
🥇🥈🥉🇪🇹🇪🇹🇪🇹
Ethiopia keeps shining. #AmsterdamMarathon
📹© TCS pic.twitter.com/cSrNe0laht