Free Movement: Η ελευθερία σε τέσσερα ροδάκια και το ελπιδοφόρο πρότζεκτ, μέσα από τα μάτια της Δένιας Κοπίτα
Πριν από έξι χρόνια, δύο παιδιά από την Αγγλία βρέθηκαν ως εθελοντές στο πρόγραμμα SkatePal, στην Παλαιστίνη όπου δίδασκαν παιδιά να κάνουν σκέιτ.
Εκεί, στην Παλαιστίνη των πολέμων και της φρίκης, στο μέρος που κανείς δεν ξέρει για πόσο ακόμη θα μπορεί να ζήσει, η ελευθερία βασίστηκε πάνω σε τέσσερα ροδάκια και μία σανίδα. Τα παιδιά για πρώτη φορά αισθάνονταν αυτό που εμείς έχουμε ως δεδομένο, το πως είναι να νιώθεις ελεύθερος.
Ο Γουίλ και η Ρούμπι, αφού είδαν την επίδραση αυτού του πρότζεκτ στη Δυτική Όχθη, αποφάσισαν πως θα ήταν πολύ χρήσιμο να έφεραν κάτι τέτοιο και στην Ευρώπη και έτσι επέλεξαν την Ελλάδα, δημιουργώντας το Free Movement. Οι δύο έγιναν δέκα και μέσα σε αυτούς και η Δένια Κοπίτα, που το σκέιτ ήταν η δική της σανίδα ελευθερίας.
Το πρότζεκτ μεγάλωσε και κουβαλάει πια σε ένα βανάκι ένα ολόκληρο skate park, το οποίο μεταφέρουν από γειτονιά σε γειτονιά. Στη μαρίνα της Πύλου, και στο πλαίσιο του πολυαθλητικού event Navarino Challenge, το Free Movement έδωσε το παρών, έστησε εκεί το skate park του και είδε παιδάκια διαφόρων ηλικιών να θέλουν να ανέβουν σε ένα skateboard και να δοκιμάσουν να… τσουλήσουν, πριν δουν από κοντά τα εμπόδια/τις μικρές ράμπες και βάλουν στόχο να τις υπερβούν.
Η Δένια Κοπίτα, skate instructor και communication manager του Free Movement, μιλάει στο GWomen και εξηγεί πως ασχολήθηκε τελικά με το σκέιτ, τι ήταν αυτό που την κράτησε σε αυτό, πως άλλαξαν τα πράγματα και τελικά όσοι κάνουν σκέιτ δεν είναι πια οι… αλήτες της γειτονιάς, αν συμμετέχουν αρκετά κορίτσια σε όλο αυτό και τι είναι αυτό που έχει ακούσει από αρκετούς γονείς και πίστεψε πως ακολουθεί τον σωστό δρόμο.
Photo Credits: Τζίνα Σκανδάμη
«Παίρνουμε τον ρόλο του δασκάλου με τα παιδιά, δίνουμε μία ευκαιρία»
Αρχικά, πως προέκυψε το skate στη ζωή σου;
«Το σκέιτ δεν προέκυψε ακριβώς τυχαία. Από μικρή ήμουν πολύ δραστήρια, έπαιζα ποδόσφαιρο και δεν καθόμουν ποτέ. Η αλήθεια είναι πως ενθουσιαζόμουν όταν έβλεπα κάποιον πάνω σε ένα σκέιτ να κατεβαίνει τον δρόμο αλλά ποτέ δεν σκέφτηκα πως αυτό θα μπορούσε να είναι κάτι που μπορώ να κάνω εγώ. Μάλλον γιατί έβλεπα ότι πάνω στη σανίδα ήταν αγόρια, δεν είχα δει ποτέ κοπέλα.
Στο γυμνάσιο αποφάσισα ότι θα αγοράσω μια σανίδα αλλά δεν είχα κανέναν να μου δείξει οπότε το έπαιρνα απλά λίγο, κάτω από το σπίτι μου για να κάνω πέρα δώθε. Επειδή δεν ήξερα πως μπορούν οι άνθρωποι να πάνε σε σκέιτ παρκ και να γνωρίσουν άλλα άτομα εκεί, εν τέλει το βαρέθηκα και το παράτησα, το έδωσα σε μία φίλη μου. Μετά από καιρό, αφού τελείωσα το σχολείο και πριν πάω στην Αγγλία για τις σπουδές μου, είπα πως θέλω να το δοκιμάσω ξανά και έτσι αγόρασα ένα σανίδι και από τότε δεν έχω σταματήσει».
Τι είναι αυτό που σε έκανε να το κάνεις μέρος της καθημερινότητάς σου;
«Γενικά το ότι το σκέιτ έγινε μέρος της καθημερινότητάς μου ήταν κάτι το οποίο δεν σχεδίασα. Όταν ξεκίνησα να κάνω, απλά έκανα χωρίς να έχω κάποιο πλάνο. Έγινε πολύ οργανικά. Πηγαίνοντας σε σκέιτ παρκ και σε χώρους που έκαναν σκέιτ γνώρισα πάρα πολλά άτομα, ορισμένα από τα οποία έγιναν από τους καλύτερούς μου φίλους, γνώρισα άλλες κοπέλες που με ενθάρρυναν και με ενδυνάμωσαν να καταφέρω κάποιο κόλπο ή να μείνω στο σκέιτ. Πάνω στη σανίδα ένιωθα ελευθερία, πολύ χαρούμενη όταν έκανα κάποιο κόλπο, ήμουν προσηλωμένη στον στόχο του να μάθω κάτι καινούργιο. Κάνοντας σκέιτ και εδώ και στην Αγγλία, που ήμουν τέσσερα χρόνια, είδα τις νέες προοπτικές αυτού του χόμπι. Είτε να γνωρίσεις άτομα από διαφορετικές χώρες και να πας να κάνεις σκέιτ μαζί τους, να μετακομίσεις σε μία νέα χώρα που δεν θα το σκεφτόσουν διαφορετικά αν δεν έκανες σκέιτ αλλά και το πόσο σε βοηθάει σε πράγματα όπως το ηθικό, σε κάνει να σέβεσαι τον εαυτό σου, να ακούς το σώμα σου και τους άλλους».
Πως προέκυψε η ιδέα να μπείτε στις γειτονιές της Αθήνας και να δείξετε το άθλημα σε παιδάκια;
«Το Free Movement ξεκίνησε πριν έξι χρόνια από δύο παιδιά στην Αγγλία, τον Γουίλ και την Ρούμπι. Αυτοί οι δύο ήταν εθελοντές σε ένα αντίστοιχο πρότζεκτ στην Παλαιστίνη, που λέγεται SkatePal, στο οποίο μάθαιναν σκέιτ σε παιδάκια στη Δυτική Όχθη. Όσο βρίσκονταν εκεί, έβλεπαν παράλληλα όσα συμβαίνουν στον κόσμο και όλα τα απίστευτα λυπηρά πράγματα όσον αφορά στην προσφυγική κρίση και όσα περνούσαν οι άνθρωποι. Αφού είδαν πως το σκέιτ μπορεί να βοηθήσει μία κοινότητα, είπαν πως κάτι πρέπει να κάνουν γι’ αυτό και προσπάθησαν να ξεκινήσουν ένα αντίστοιχο πρότζεκτ κάπου στην Ευρώπη. Αυτό το «κάπου» ήταν στην Ελλάδα, καθώς η χώρα είναι ένα από τα πρώτα μέρη που έρχονται οι πρόσφυγες προκειμένου να ζήσουν μία καλύτερη ζωή. Έτσι ξεκίνησε το free movement το 2017.
Στην αρχή επισκέπτονταν διάφορα καμπ και μάθαιναν σκέιτ στα παιδάκια εκεί και έπειτα μεταφέρθηκαν σε διάφορες γειτονιές της Ελλάδας, όπου υπάρχει πολυπολιτισμικότητα και άτομα από διάφορες χώρες. Μέχρι στιγμής δηλαδή έχουμε δουλέψει με άτομα από περισσότερες από 60 εθνικότητες».
Τέτοιες δράσεις κάνετε και με πρόσφυγες ή άτομα που ίσως να ζουν στο περιθώριο της κοινωνίας. Πως είναι αυτό;
«Στις δράσεις που κάνουμε ασχολούμαστε κυρίως με παιδάκια από 7 ετών και άνω, και με άτομα μεγαλύτερης ηλικίας φυσικά αλλά κυρίως έχουμε παιδάκια που είναι πρόσφυγες, είτε ρομά είτε παιδάκια που έχουν μετακομίσει στην Ελλάδα από άλλες χώρα ή και με παιδιά από Ελλάδα. Κυρίως με άτομα που μπορεί να ζουν στο περιθώριο της κοινωνίας. Αυτό κάποιες φορές μπορεί να είναι πολύ δύσκολο, όπως είναι το να διδάσκεις γενικότερα κάτι σε ένα άτομο, αλλά είναι και πολύ ικανοποιητικό και κάτι το οποίο σε επιβραβεύει.
Πολλά από τα παιδιά με τα οποία δουλεύουμε δεν έχουν πολλές ευκαιρίες, κάποια από τα παιδιά μάλιστα δεν μπορούν να πάνε σχολείο και παίρνουμε εμείς τον ρόλο του δασκάλου και του μέντορα της ζωής τους για να τους μάθουμε όχι μόνο σκέιτ αλλά και πως να σέβονται τους γύρω σου, το περιβάλλον όπου βρίσκονται, το να έχουν υπομονή κι επιμονή και να μην τα παρατούν.
Μας αρέσει πάρα πολύ αυτό γιατί βλέπουμε αλλαγές στον χαρακτήρα των παιδιών κι επίσης δεν υπάρχει κάτι καλύτερο από το να ξέρεις πως έχεις δώσει σε κάποιον άνθρωπο ευκαιρίες και του μαθαίνεις πράγματα, όταν αυτός ο άνθρωπος μπορεί να μην έχει εμπιστοσύνη από τους γύρω του επειδή ίσως είναι από κάποια χώρα που οι άνθρωποι εδώ θεωρούν ότι έχει κακούς ανθρώπους και όλα αυτά τα κλισέ».
«Είμαστε στις γειτονιές κάθε μέρα, χωρίς εξαίρεση. Έχει δημιουργηθεί μια μεγάλη κοινότητα»
Σου έχει πει ποτέ κάποιο από τα παιδιά ή κάποιος γονιός, κάποια κουβέντα που σου έδωσε τη σιγουριά πως αυτό που κάνεις είναι το σωστό;
«Πολλές φορές έχει τύχει να μας πει κάποιο από τα παιδιά ή κάποιος γονιός μια κουβέντα που να μας έδωσε σιγουριά γι’ αυτό που κάνουμε. Μπορεί να είναι από τα πιο απλά πράγματα όπως το «Κυρία, θέλω να γίνω σας κι εσάς όταν μεγαλώσω» ή και το να λένε ότι το σκέιτ έμαθαν να κάνουν κάτι ή να αγαπούν τον εαυτό τους ή να επιμένουν μέχρι να καταφέρουν στον στόχο τους, που τα ακούμε συχνά, επιβεβαιώνουν τη δουλειά που κάνουμε. Αλλά έχουν υπάρξει και φορές που έχει έρθει γονιός, η μαμά ενός κοριτσιού, και θα μας ευχαριστήσει γι΄αυτό που κάνουμε γιατί από τότε που ξεκίνησε το παιδί τους να κάνει σκέιτ μαζί μας έχουν παρατηρήσει αλλαγή στον χαρακτήρα τους και τη σιγουριά ή την αυτοπεποίθηση που νιώθουν, ότι είναι πιο χαρούμενα, ότι έχουν κάνει φίλους».
Υπάρχουν εγκαταστάσεις για skate στην Ελλάδα; Αν όχι, τις δημιουργείτε εσείς; Και αν ναι, πως;
«Υπάρχουν κάποιες ελάχιστες εγκαταστάσεις για σκέιτ στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αθήνα, οι οποίες δεν είναι οι καλύτερες. Η Αθήνα παρ’ όλο που είναι η πρωτεύουσα και είναι μία ευρωπαϊκή πόλη, δεν έχει κάποιο χώρο από τον Δήμο Αθηναίων για να μπορούμε να κάνουμε σκέιτ πράγμα ανήκουστο για μία ευρωπαϊκή χώρα, καθώς σε όλες τις χώρες της Ευρώπης έχουν πολλά σκέιτ παρκ τα οποία είναι και καλά. Οπότε εμείς, το Free movement, δημιουργούμε εγκαταστάσεις. Έχουμε ένα βαν μέσα στο οποίο βάζουμε ράμπες, σκέιτ και προστατευτικό εξοπλισμό και πηγαίνουμε σε διάφορες γειτονιές της Αθήνας, στήνουμε τον εξοπλισμό και φτιάχνουμε ένα μικρό σκέιτ παρκ το οποίο μετά το βάζουμε ξανά στο βαν και πάμε σε άλλη γειτονιά. Δουλεύοντας με αυτό τον τρόπο σημαίνει πως μπορούμε να προσαρμοστούμε σε κάθε χώρο. Ο εξοπλισμός που έχουμε είναι καλός για να μάθεις αλλά δεν είναι ούτε μόνιμο ούτε κάτι το οποίο μπορεί να ευχαριστηθεί κάποιος που είναι πιο προχωρημένος. Θα θέλαμε να έχουμε κάποια στιγμή έναν χώρο για σκέιτ στο κέντρο της Αθήνας».
Έχετε δημιουργήσει μία μεγάλη κοινότητα με εθελοντές και παιδιά με πολλή όρεξη. Πως ξεκίνησε αυτή η ομάδα και πως είναι σήμερα;
«Από το 2017 έχουμε δημιουργήσει μια μεγάλη κοινότητα με εθελοντές και άτομα που δουλεύουν για το Free movement. Η ομάδα ξεκίνησε από δύο και τώρα είμαστε γύρω στα δέκα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων πλήρους και μερικής απασχόλησης αλλά και εθελοντών, που βοηθούν όλοι ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Γενικά έχουμε δημιουργήσει μία πολύ μεγάλη κοινότητα γύρω από το πρότζεκτ μας, στις γειτονιές της Αθήνας, και υπάρχει πολλή αγάπη και από τα παιδάκια και από τις οικογένειές τους. Είμαστε στις γειτονιές αυτές κάθε μέρα, χωρίς εξαίρεση, κάνουμε δημιουργικές ασκήσεις, απασχολούμε τα παιδάκια, ζωγραφίζουμε, συζητάμε για το σχολείο τους. Διατηρούμε σχέσεις με αντίστοιχα κοινωνικά πρότζεκτ τα οποία κάνουν περίπου το ίδιο πράγμα με εμάς στην Αγγλία, στην Αυστρία, στη Νότια Αφρική, στην Παλαιστίνη, στο Αφγανιστάν…».
Τώρα που το skateboard έχει τη θέση του στους Ολυμπιακούς Αγώνες και στο Παρίσι θα το δούμε για δεύτερη φορά, έρχεται περισσότερος κόσμος; Έχει επηρεάσει αυτό κάπως αυτό που κάνετε;
«Ίσως να έχει επηρεάσει κάπως αυτό που κάνουμε, μπορεί να έρχονται δηλαδή περισσότερα άτομα στα μαθήματά μας αν και από πριν είχαμε μεγάλο αριθμό. Σίγουρα πλέον το σκέιτ έχει μία πολύ μεγαλύτερη προβολή και επίσης, κάτι που έχω παρατηρήσει, πιθανώς οι άνθρωποι που δεν κάνουν σκέιτ ίσως τώρα να είναι πιο δεκτικοί προς εκείνους που κάνουν σκέιτ. Δηλαδή πριν από πέντε χρόνια οι περισσότεροι που έβλεπαν ένα παιδί που κάνει σκέιτ σκέφτονταν πως πρόκειται για έναν αλήτη ή μια αλήτισσα. Πλέον δεν είναι τόσο έτσι, σίγουρα υπάρχουν αυτοί οι κλειστόμυαλοι άνθρωποι αλλά υπάρχουν και άλλοι τόσοι που χαίρονται και μας θαυμάζουν».
Εσύ έχεις σκεφτεί να κάνεις ποτέ τη στροφή στο Ολυμπιακό skate;
«Εγώ προσωπικά δεν το έχω σκεφτεί να συμμετάσχω στο Ολυμπιακό σκέιτ. Θαυμάζω πάρα πολύ τους ανθρώπους που το κάνουν αλλά προσωπικά δεν θα μπορούσα».
«Το 40% των παιδιών που συμμετέχουν είναι κορίτσια, βλέπουν άλλες κοπέλες να κάνουν σκέιτ και έτσι δημιουργούν πρότυπα»
Bιοπορίζεσαι από αυτή τη δραστηριότητα που τρέχεις με το skate ή το κάνεις μόνο λόγω της αγάπης στο άθλημα και για την ηθική ανταμοιβή που παίρνεις;
«Η αλήθεια είναι πως βιοπορίζομαι από αυτή τη δραστηριότητα καθώς δουλεύω με πλήρη απασχόληση στο Free Movement και κάνω αρκετά ακόμη πράγματα από το να μαθαίνω σκέιτ στα παιδάκια. Ασχολούμαι και με τα σόσιαλ μίντια, με τις επικοινωνίες με μπραντς ή μαγαζιά, διοργανώνω ιβέντ και άλλα διάφορα. Είμαι πάρα πολύ τυχερή που βιοπορίζομαι από κάτι το οποίο αγαπάω τόσο πολύ και τα έχω συνδυάσει έτσι αλλά το να μαθαίνω σε κάποιον να κάνει σκέιτ το έκανα από πολύ πιο πριν γίνω μέλος του Free Movement».
Στο Navarino Challenge ήρθαν σε εσάς και κορίτσια και αγόρια. Γενικότερα, το ποσοστό των φύλων που σας προσεγγίζουν, είναι το ίδιο ή και σε αυτό το άθλημα τα κορίτσια είναι λιγότερα;
«Στο Navarino Challenge ήρθαν αρκετά κορίτσια, όπως και αγόρια. Το ποσοστό των κοριτσιών που ήρθε στα μαθήματα που κάναμε εκείνο το Σαββατοκύριακο ήταν σχεδόν το ίδιο με αυτό των αγοριών και αυτό αντιπροσωπεύει και τον αριθμό των παιδιών που έρχονται στην Αθήνα. Δεν υπάρχει κάποια τεράστια απόκλιση ανάμεσα σε κορίτσια και αγόρια. Σίγουρα αυτό είναι κάτι που προσπαθούμε πολύ σκληρά να το πετύχουμε μέσα από το πρότζεκτ μας. Γενικά προσπαθούμε να καταρρίψουμε την κλισέ άποψη πως το σκέιτ είναι για αγόρια γιατί τα κορίτσια δεν μπορούν να κάνουν σκέιτ, αυτό είναι πολύ χαζό».
Και αν είναι όντως λιγότερα, πως το διαχειρίζεστε εσείς; Αν δεν είναι λιγότερα, είναι περισσότερα; Τι πιστεύεις πως ευθύνεται για αυτή την ισορροπία, που δεν τη βρίσκεις εύκολα στον αθλητισμό στην Ελλάδα;
«Στις αρχές του Free movement πιθανώς να μην έπαιρναν μέρος όσα κορίτσια υπάρχουν τώρα αλλά με τα χρόνια έχουμε παρατηρήσει μία άνοδο στον αριθμό των κοριτσιών που έρχονται στα μαθήματά μας. Μέχρι στιγμής έχουμε περίπου το 40% των παιδιών που συμμετέχουν να είναι κορίτσια, το οποίο είναι ένα πολύ καλό ποσοστό. Αυτό εννοείται πως είναι ανάλογο και με την τοποθεσία, δηλαδή σε κάποια μαθήματα που θα κάνουμε μπορεί να έχουμε ακόμη και πιο πολλά κορίτσια απ΄ ότι αγόρια, το παρατηρούμε κι αυτό δηλαδή. Γενικά έχουμε παρατηρήσει ότι και οι κοπέλες έχουν σταματήσει να πιστεύουν πως το σκέιτ είναι μόνο για αγόρια αλλά το παρατηρήσαμε και στους γονείς, που ενδιαφέρονται οι κόρες τους να ξεκινήσουν σκέιτ. Πιστεύω πως έχει βοηθήσει πάρα πολύ πως στα μαθήματά μας έχουμε πολλές κοπέλες skate instructors όπως εμένα, τη Βαλεντίνα, την Ερατώ, τη Νεφέλη οι οποίες κάνουν σκέιτ και είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα για να δείξουμε πως δεν έχουμε μόνο αγόρια που κάνουν σκέιτ και κόλπα αλλά υπάρχουν και κοπέλες. Έτσι, τα μικρά κοριτσάκια θα εκτιμήσουν πολύ πιο πολύ αν έχουν ένα πρότυπο γυναίκας μπροστά τους και θα θέλουν να της μοιάσουν πιο πολύ, απ΄ότι σε έναν άνδρα.
Αν πάμε σε κάποια άλλη χώρα στην Ευρώπη, στην Αγγλία ή τη Γαλλία, πιθανόν να παρατηρήσουμε πολλές πιο πολλές κοπέλες να κάνουν σκέιτ σε σχέση με την Ελλάδα αλλά γενικά η Ελλάδα είναι γνωστή για το ότι είναι λίγο αργοπορημένη σε ορισμένα πράγματα και πως προσπαθεί να κάνει catch up σε όσα συμβαίνουν στον υπόλοιπο κόσμο. Έτσι, όπως σε άλλες χώρες πριν από 10-20 χρόνια δεν ήταν πολλές οι κοπέλες που έκαναν σκέιτ, τώρα είναι πολλές περισσότερες. Ελπίζουμε να ανέβει και στην Ελλάδα, να δίνονται ευκαιρίες σε κορίτσια και η κάθε μία να εμπνέει την άλλη προκειμένου να ξεκινήσει σκέιτ ή οτιδήποτε άλλο θέλει να κάνει χωρίς να ακούει τα στερεότυπα όπως το ότι τα κορίτσια δεν κάνουν σκέιτ».
Πως φαντάζεσαι αυτό το υπέροχο project που έχετε στήσει σε πέντε χρόνια από τώρα;
«Είναι πολύ πολύ δύσκολο να το φανταστούμε γιατί και πέντε χρόνια πριν δεν θα φανταζόμασταν την κατάσταση στην οποία βρισκόμασταν τώρα. Πολλές φορές όταν δουλεύεις σε τέτοια πρότζεκτ, κοινωνικού περιεχομένου, μπορεί να έχεις ένα πλάνο το οποίο να μην είναι καθόλου εύκολο να το πραγματοποιήσεις αλλά αντίστοιχα σου έρχονται ξαφνικά ευκαιρίες που δεν θα φανταζόσουν ποτέ, όπως το Navarino Challenge. Αυτό που θέλουμε σε κάποια φάση είναι να έχουμε έναν δικό μας χώρο που θα μπορούμε να κάνουμε εκεί τα μαθήματά μας με τα παιδάκια και όποιος άλλος θα θέλει να κάνει σκέιτ να έρχεται εκεί. Θέλουμε να συνεχίσουμε να κάνουμε τη δουλειά που κάνουμε και να προάγουμε την κοινωνική συνοχή, να δημιουργήσουμε μία ακόμη μεγαλύτερη κοινότητα πάνω στο σκέιτ όπου όλοι είναι ίσοι ανεξαιρέτως φύλου, εθνικότητας και ηλικίας, όπου όλοι είναι φίλοι και κάνουμε μαζί σκέιτ και βοηθάμε».
Περισσότερες πληροφορίες για το Free Movement μπορείτε να βρείτε εδώ ενώ μπορείτε να κάνετε δωρεά εδώ. Μπορείτε να δείτε περιεχόμενο από τη δράση και στo Instagram.
Ακολούθησε το GWomen στο instagram
Στείλε μας νέα, ιδέες, προτάσεις, απορίες για τον γυναικείο αθλητισμό στο [email protected]