pernilleblume

Από 135 σε 5000 συμμετοχές: Η μάχη των γυναικών για ισότητα στους Ολυμπιακούς Αγώνες

Πηνελόπη Γκιώνη

Το Παρίσι φέτος γιορτάζει τα 100 χρόνια από την πρώτη φορά που φιλοξένησε Ολυμπιακούς Αγώνες, με τη διοργάνωση των 33ων Ολυμπιακών. Μαζί, γιορτάζουν και οι γυναίκες που κατάφεραν από 135 που συμμετείχαν το 1924 να γίνουν περισσότερες από 5000 το 2024.

Στους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες, στην Αθήνα το 1896, καμία γυναίκα δεν είχε λάβει μέρος. Ο Πιέρ ντε Κουμπερτέν, παρ’ ότι είναι ο ευεργέτης των σύγχρονων Ολυμπιακών, διεπόταν από μισογυνίστικες αντιλήψεις -πράγμα διόλου παράλογο για την εποχή του- και τόνιζε πως το να αγωνίζονται οι γυναίκες είναι «το πιο αντιαισθητικό πράγμα που μπορούν να αντικρίσουν τα ανθρώπινα μάτια». Έτσι, είχε απαγορεύσει τη συμμετοχή γυναικών στους Ολυμπιακούς της Αθήνας και μόνο 241 άνδρες είχαν αγωνιστεί.

Το 1900, που οι Ολυμπιακοί έγιναν στο Παρίσι, συμμετείχαν μόλις 22 γυναίκες (ανάμεσα σε 997 συμμετέχοντες συνολικά) και όχι σε όλα τα αθλήματα. Τένις, γκολφ, ιππασία, ιστιοπλοΐα και κροκέ ήταν τα πέντε αθλήματα που μπορούσαν να λάβουν μέρος. Ωστόσο, από το 0 ο αριθμός έφτασε στο 22. Μικρή άνοδος μεν, σημαντική δε.

Στη Στοκχόλμη το 1912 για πρώτη φορά οι γυναίκες αγωνίστηκαν στην κολύμβηση ενώ χρειάστηκε να φτάσουμε στο 1928 και το Άμστερνταμ για να συμμετάσχουν γυναίκες σε αγώνα στίβου αλλά όχι ακόμη σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 800μ., καθώς τότε υπήρχε η αντίληψη πως οι γυναίκες δεν έχουν όλα όσα χρειάζεται ένας άνθρωπος για να αντέξουν να τρέξουν τόσα πολλά μέτρα. Οι γυναίκες δρομείς χρειάστηκε να περιμένουν ως το Μόναχο 1972 για να μπορέσουν να τρέξουν μεγαλύτερες αποστάσεις. Το 1948 μπόρεσαν να αγωνιστούν και στις ρίψεις και συγκεκριμένα στη σφαιροβολία.

Το 1924, στο Παρίσι, ο συνολικός αριθμός των συμμετεχόντων ήταν 3088 και από αυτούς μόνο οι 135 ήταν γυναίκες. Δηλαδή μόνο το 4.4% του συνόλου. Εκατό χρόνια μετά από εκείνη τη διοργάνωση ο στόχος είναι το ποσοστό να είναι 50-50.

Στην πιο πρόσφατη διοργάνωση Ολυμπιακών, στο Τόκιο 2020, η διαφορά μεταξύ γυναικών και ανδρών ήταν μόλις 500 γυναίκες σε σύνολο 11.319 αθλητών καθώς 5.409 γυναίκες αγωνίστηκαν στην ιαπωνική πρωτεύουσα. Δηλαδή, το 4.4% που ίσχυε το 1924 έχει δεκαπλασιαστεί αγγίζοντας την αριθμητική ισότητα.

O στόχος για το Παρίσι 2024 είναι οι 10.500 αθλητές, με την συντριπτική πλειοψηφεία των αθλημάτων να έχουν πλέον αγωνίσματα για άνδρες και για γυναίκες, με την ελληνορωμαϊκή πάλη για τις γυναίκες και τη ρυθμική γυμναστική για τους άνδρες να είναι το μοναδικά αθλήματα που δεν έχουν αγωνίσματα και για τα δύο φύλα.

Όσον αφορά στην Ελλάδα, η χώρα κάνει βήματα όμως ο αριθμός παραμένει άνισος. Στους Ολυμπιακούς του Τόκιο η αποστολή αποτελούνταν από 83 άτομα, εκ των οποία τα 37 ήταν γυναίκες ενώ στην αντίστοιχη ομάδα του Ρίο οι γυναίκες ήταν ξανά 37, σε σύνολο 93 αθλητών αυτή τη φορά. Μόνο στην Αθήνα το 2004 φτάσαμε πάρα πολύ κοντά στην απόλυτη αριθμητική ισότητα, όταν οι γυναίκες που συμμετείχαν ήταν 211 και οι άνδρες 215.

Μέχρι στιγμής, η Ελλάδα μετράει επτά προκρίσεις από γυναίκες αθλήτριες ενώ οι υπόλοιπες 13 προέρχονται από άνδρες.

Η πρώτη Ελληνίδα σε Ολυμπιακούς

Για την Ελλάδα, τα πρώτα βήματα προς τον δρόμο της ισότητας έγιναν αργά. Στις πρώτες διοργανώσεις Ολυμπιακών που έγιναν στη χώρα καμία γυναίκα δεν συμμετείχε αλλά ακόμη και όταν στις διοργανώσεις που φιλοξενούνταν σε πόλεις του εξωτερικού, άλλες γυναίκες συμμετείχαν, η Ελλάδα δεν είχε γυναικεία εκπροσώπηση.

Οι Ελληνίδες χρειάστηκε να περιμένουν ως το 1936, και τους «Ολυμπιακούς του Χίτλερ» όπως έχουν μείνει στην ιστορία, για να δουν μία αθλήτριά τους να συμμετέχει. Η Δόμνα Λανίτου Καβουνίδου έκανε το πρώτο τεράστιο βήμα για τη χώρα και τις αθλήτριες που θα έρχονταν με τη νέα γενιά.

Η Λανίτου Καβουνίδου δεν ήταν μόνο μία πολύ καλή αθλήτρια, που με τις επιδόσεις της σχεδόν υποχρέωσε τους υπεύθυνους να τη βάλουν στην Εθνική ομάδα για τους Ολυμπιακούς, αλλά ήταν μία πρωτοπόρος στον φεμινισμό.

Δόμνα Λανίτου Καβουνίδου: Η ιστορία της πρώτης Ελληνίδας που αγωνίστηκε σε Ολυμπιακούς Αγώνες και κοίταξε στα μάτια τον Χίτλερ

Η γυναίκα, βέβαια, που αποτελεί το σύμβολο των Ελληνίδων Ολυμπιονικών είναι η Βούλα Πατουλίδου που ήταν η πρώτη γυναίκα που κατέκτησε χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο όταν στη Βαρκελώνη το 1992 τερμάτισε πρώτη στα 100μ. με εμπόδια.

Ακολούθησε το GWomen στο instagram

Στείλε μας νέα, ιδέες, προτάσεις, απορίες για τον γυναικείο αθλητισμό στο [email protected]