Το πολύπαθο άγαλμα του Χάρι Τρούμαν: Του έβαλαν τρεις βόμβες και το γκρέμισαν πέντε φορές

• Βόμβες και γκρέμισμα με συρματόσχοινο
• Γιατί αποτελεί στόχο...
• Ανεγέρθη δαπάναι ΑΧΕΠΑ
• Με απόφαση Καραμανλή

Αν υπάρχει ένα πολύπαθο άγαλμα στην Αθήνα και γενικότερα στην Ελλάδα, αυτό είναι ο ανδριάντας του 33ου προέδρου των ΗΠΑ, Χάρι Τρούμαν (1884-1972). Ούτε λίγο ούτε πολύ έχει δεχτεί πολλές «επιθέσεις» ενώ το έχουν γκρεμίσει πέντε φορές. Κάποιες εξ αυτών με… βόμβες. Μία εξ αυτών είχε τοποθετηθεί σαν σήμερα, το 1970, ενώ δύο ακόμη είχαν τοποθετηθεί σε ραδιοθαλάμους του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ) και στο Ζάππειο, ωστόσο εξουδετερώθηκαν πριν εκραγούν. Την ευθύνη για τη βόμβα στο άγαλμα του Τρούμαν είχε αναλάβει η οργάνωση «Κίνημα της 20ης Οκτώβρη».

Βόμβες και γκρέμισμα με συρματόσχοινο

Αυτή ήταν η πρώτη επίθεση στο άγαλμα του Χάρι Τρούμαν, που βρίσκεται στη γωνία των οδών Βασιλέως Κωνσταντίνου και Βασιλέως Γεωργίου, στην περιοχή της Ρηγίλλης. Η πρώτη από πολλές που ακολούθησαν.

Ένα χρόνο μετά και συγκεκριμένα στις 14 Μαΐου 1971, τοποθετήθηκε και πάλι βόμβα η έκρηξη της οποίας προκάλεσε τον θάνατο του 25χρονου αστυφύλακα Αθανασίου Κωνσταντάκα, ο οποίος προσπαθούσε να την απασφαλίσει, παρά τις συστάσεις των συναδέλφων του. Είχε Τραυματιστεί ελαφρά ένας ακόμη αστυφύλακας.

Στις 24 Μαρτίου 1986, ισχυρή ωρολογιακή βόμβα σώριασε τον ανδριάντα του Τρούμαν στην πλατεία και την ευθύνη ανέλαβε η Ε.Ο. «Χρήστος Κασσίμης». Τα στελέχη της ΑΧΕΠΑ ζήτησαν την επισκευή και άμεση επανατοποθέτηση του, ωστόσο ο τότε δήμαρχος Αθηναίων Δημήτρης Μπέης πρότεινε αντί του Τρούμαν να τοποθετηθεί άγαλμα του Αβραάμ Λίνκολν. Τελικά, το άγαλμα του Τρούμαν επανατοποθετήθηκε στις 7 Αυγούστου 1987, επί δημαρχίας Μιλτιάδη Έβερτ.

Στις 28 Μαΐου το 1999, κατά τη διάρκεια συλλαλητηρίου διαμαρτυρίας για τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία, τα μέλη της ΚΝΕ γκρέμισαν με συρματόσχοινο το άγαλμα, με αποτέλεσμα δύο μέλη της οργάνωσης να συλληφθούν, αλλά στο δικαστήριο αργότερα αθωώθηκαν. Ο ανδριάντας επανατοποθετήθηκε στη θέση του στις 11 Νοεμβρίου, λίγο πριν από την επίσημη επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Μπιλ Κλίντον στην Αθήνα.

Στις 25 Ιουλίου 2006, κατά τη διάρκεια αντιαμερικανικής πορείας, μέλη του ΠΑΜΕ γκρεμίζουν εκ νέου το άγαλμα, τραβώντας το με σχοινιά, ενώ στις 16 Απριλίου 2018, κατά τη διάρκεια αντιπολεμικού συλλαλητηρίου, με αφορμή την πυραυλική επίθεση των ΗΠΑ, της Γαλλίας και της Βρετανίας στη Συρία, ομάδα μελών του ΠΑΜΕ, που αποκόπηκε από την πορεία, προσπάθησε να προκαλέσει φθορές στο άγαλμα. Η αστυνομία, που έκανε χρήση χημικών για να απομακρύνει τους δράστες, προχώρησε σε δύο συλλήψεις.

Γιατί αποτελεί στόχο...

Το άγαλμα του Τρούμαν βρίσκεται στην Αθήνα και συχνά αποτελεί στόχο της κομμουνιστικής Αριστεράς, καθώς θεωρείται ως ένα από τα σύμβολα του ιμπεριαλισμού στη χώρα μας. Ο Τρούμαν εισηγήθηκε το ομώνυμο δόγμα για την ανάσχεση του κομμουνισμού στη Δυτική Ευρώπη (12 Μαρτίου 1947) και το οποίο συνοδεύτηκε από το Σχέδιο Μάρσαλ (3 Απριλίου 1948) για την οικονομική ανόρθωση 16 ευρωπαϊκών χωρών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Ανεγέρθη δαπάναι ΑΧΕΠΑ

Αποτελεί έργο του αμερικανoαυστριακού γλύπτη Φίλιξ ντε Γουέλντον (1907-2003) και ανεγέρθη δαπάναις της ομογενειακής οργάνωσης ΑΧΕΠΑ «εις έκφρασιν ευγνωμοσύνης δια το δόγμαν το οποίον διεκήρυξεν ως πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής την 12 Μαρτίου 1947 βοηθήσας ούτω τον Ελληνικόν Λαόν να προασπίση την Ελευθερίαν του και την Εθνικήν του ακεραιότητα εις μίαν κρίσιμον καμπήν της ιστορίας της ανθρωπότητος και διαδηλώσας την προσήλωσιν του Αμερικανικού Λαού εις το ιδεώδες της Ελευθερίας».

Με απόφαση Καραμανλή

Το άγαλμα είναι κατασκευασμένο από ορείχαλκο, έχει ύψος 3,20 μ. και εδράζεται σε μαρμάρινη βάση ύψους 1,85 μ. Τοποθετήθηκε στην περιοχή της Ρηγίλλης, με απόφαση της κυβέρνησης Καραμανλή και παρά τις αντιρρήσεις της δημοτικής αρχής. Τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 29 Μαΐου 1963, μία ημέρα μετά την κηδεία του Γρηγόρη Λαμπράκη, παρουσία του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή.