Η σκοτεινή Πλευρά του Ωνάση: Η στυγερή φαλαινοθηρία και ο βομβαρδισμός του στόλου του

• Με 250 δολάρια στην Αργεντινή
• Το τραμ που του άλλαξε τη ζωή
• Οι υπόνοιες Γάλλου για λαθρεμπόριο
• Αιμοσταγής φαλαινοθήρας με πλοίαρχο συνεργάτη των Ναζί
• Το Περού βομβάρδισε τον στόλο του
• Δωροδόκησε τον σύζυγο της Κάλλας
• «Μπήκαν μέσα οι αστυνόμοι.. σάστισα… Άδειασε δυο βαλίτσες»
• Η Λαμποργκίνι στον Κόκοτα και ο Ζαμπέτας στον Σκορπιό

Όλοι τον «γνωρίζουμε» ως τον μεγιστάνα, τον κροίσο, τον Μίδα, αλλά δεν ήταν πάντα έτσι. Η ζωή του μοιάζει κυριολεκτικά με ελληνική ταινία του ΄60. Ξέρετε, το φτωχόπαιδο που ξεκίνησε με μια δεκάρα στην τσέπη και έφτασε να έχει υπερωκεάνια, εργοστάσια, αεροπορική εταιρεία και πάνω από 70 επιχειρήσεις. Μόνο που αυτό το φτωχόπαιδο, στην ελληνική ταινία θα το έλεγε ο Φίνος ή ο Καραγιάννης Βασίλη Καΐλα ή Δημήτρη Παπαμιχαήλ, αλλά στην πραγματική ζωή λεγόταν Αρίστος Ωνάσης. Αριστοτέλης για τον κόσμο.
Η ειδοποιός διαφορά στη δική μας «ταινία» είναι πως ο Αρίστος δεν γεννήθηκε φτωχός. Τουναντίον. Ο πατέρας του ήταν καπνέμπορος στη Σμύρνη- εκεί που γεννήθηκε ο Αριστοτέλης ή σαν σήμερα 15 Ιανουαρίου 1906 ή στις 20 Ιανουαρίου (υπάρχει μια σύγχυση σε αυτό)- ωστόσο, όπως καταλαβαίνετε, με την καταστροφή της Σμύρνης τα έχασαν όλα και ήρθαν στην Αθήνα το 1922.

Με 250 δολάρια στην Αργεντινή

Ο Ωνάσης όμως δεν έμεινε για πολύ. Τον Μάρτιο του 1925 κατέβηκε στον Πειραιά με μια βαλίτσα στο χέρι, τα απαιτούμενα χαρτιά και 250 δολάρια στην τσέπη. Μπήκε στο καράβι για Ιταλία και από εκεί με το προσφυγικό πλοίο "Τομάσο Ντι Σαβοΐα" τράβηξε για την Αργεντινή, μαζί με χίλιους άλλους μετανάστες. Ζητούσε να βρει την τύχη του. Και τη συνάντησε!
Κοιμάται σε ένα από τα οχτώ αμπάρια του πλοίου, μαζί με άλλους τριακόσιους ανθρώπους και η ατμόσφαιρα είναι αποπνικτική, μέσα σε εμετούς και ακαθαρσίες. Ο Αρίστος «λαδώνει» ένα μέλος του πληρώματος, του δίνει με πέντε δολάρια ώστε να έχει τη δική του γωνιά, μέσα στα καραβόσκοινα, μόνος του, μακριά από την δυσωδία των αμπαριών.
Η ζωή στην Αργεντινή για τους μετανάστες δεν ήταν στρωμένη με ροδοπέταλα. Οι Αργεντίνοι που είδαν να καταφθάνουν αρκετοί στα χώματά τους Έλληνες, Αρμένιοι, Σύροι, Λιβανέζοι, τους αποκαλούσαν όλους περιφρονητικά «Τούρκους». Το «είσαι Τούρκος» ήταν βρισιά ακόμα και τους… Τούρκους. «Οθωμανός» έλεγαν για τον εαυτό τους και όταν ήθελαν να μειώσουν κάποιον τον έλεγαν «Τούρκο». Πάμε όμως στην ιστορία μας.

Το τραμ που του άλλαξε τη ζωή

Ο Αρίστος, σε ηλικία 20 ετών, ξεκίνησε να πλένει πιάτα σε εστιατόρια για να εξασφαλίσει το φαγητό του και να επιβιώσει, ώσπου μια μέρα, καθώς κατέβαινε με το τραμ στο κέντρο, είχε μια συνάντηση που του άλλαξε τη ζωή. Άκουσε δύο άντρες να μιλάνε ελληνικά και τους είπε «πατριωτάκια; Και γω Έλληνας είμαι. Είμαι ο Αρίστος». Ο ένας εκ των δύο ήταν ο Κυριάκος Γαζίδης, προσφυγόπουλο κι αυτός από την Κωνσταντινούπολη.
«Τον πήγα στον διευθυντή μου, στην τηλεφωνική εταιρεία ‘United Telecom’ που εργαζόμουν. Ο διευθυντής ήταν ένας Εγγλέζος αξιωματικός, ο Σμιθ, που είχε υπηρετήσει στη Θεσσαλονίκη στους Βαλκανικούς Πολέμους και μιλούσε πάντα με αγάπη για την πόλη αυτή. Μόλις του είπε ο Αρίστος ότι ξέρει ξένες γλώσσες, τον προσέλαβε και δουλεύαμε για έναν μήνα μαζί. Έπαιρνε 150 πέσος, κάπου 200 δολάρια μηνιάτικο».

Ο Αρίστος όμως δεν έμεινε εκεί. Πήγε μόνος του μια μέρα και χτύπησε την πόρτα του διευθυντή… «Του έπιασε την κουβέντα μαζί του στα αγγλικά. Του είπε ο πονηρός ψέματα, για να του τραβήξει την προσοχή, ότι γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, τον ζάλισε κυριολεκτικά και τον συμπάθησε» είχε πει ο Γαζίδης: «Είδε ότι έχει και προσόντα, είναι έξυπνος αν και 20 χρόνων, τον μετέθεσε σε καλή δουλειά και δούλευε ανάμεσα σε κορίτσια στους τηλεφωνικούς πίνακες. Έκανε υπερωρίες, περιόρισε τα έξοδά του με τις γυναίκες, που ήταν η αδυναμία του, και μετακόμισε σε δωμάτιο ενός οικοτροφείου στη λεωφόρο Εσμεράλδα.
Έμεινε στην τηλεφωνική εταιρεία τρία χρόνια, ενώ παράλληλα άρχισε να ασχολείται και με το εμπόριο. Έστελνε δέρματα από την Αργεντινή στην Ελλάδα κι έφερνε από εκεί καπνά. Με το δαιμόνιο εμπορικό μυαλό του δημιούργησε σε πέντε χρόνια μεγάλη περιουσία από ένα μικρό εργοστάσιο παραγωγής τσιγάρων που άνοιξε. Μετά έγινε πρόξενος της Ελλάδος, αγόρασε πλοία, ανοίχτηκε κι έτσι πρόκοψε».

Οι υπόνοιες Γάλλου για λαθρεμπόριο

Ο γάλλος δημοσιογράφος της Nouvelle Observateur που είχε ασχοληθεί με τον βίο και την πολιτεία του Αριστοτέλη πιο Ωνάση, είχε γράψει στο βιβλίο του: «Αναρωτιούνται πολλοί πώς ένας τόσο νέος άνθρωπος, μόλις είκοσι τριών ετών, έχει καταφέρει να κερδίσει τόσα χρήματα. Θαυμάζουν και σιωπούν. Στο Μπουένος Άιρες, τέτοιου είδους ερωτήσεις δεν έχουν καμία θέση. Ιδίως όταν πρόκειται για λαθρεμπόριο».
Συνέχισε δε γράφοντας: «Τα δύο πρώτα πλοία του (Αρίστου) το Ωνάσης-Σωκράτης (ο πατέρας του) και το Ωνάσης-Πηνελόπη (η μητέρα του) διασχίζουν περήφανα τους ωκεανούς, ενώ στην πραγματικότητα, μόνο η μπογιά κρατάει τις λαμαρίνες τους ενωμένες». Συμπλήρωσε δε: «Μια μέρα, ο φάκελος του Ωνάση στο FBI θα φτάσει τις 4936 σελίδες».

Αιμοσταγής φαλαινοθήρας με πλοίαρχο συνεργάτη των Ναζί

Πάντως, μία δραστηριότητα που δεν γνωρίζουν πολλοί για τον Ωνάση ήταν η φαλαινοθηρία, με την οποία είχε μπει στο μάτι (του κυκλώνα) για πολλούς. Το λάδι φάλαινας το οποίο μετά τον πόλεμο πωλούνταν έναντι 360 δολαρίων ανά τόνο τον ώθησε να συμμετέχει ενεργά στο κυνήγι των φαλαινών. Μάρτυρες της εποχής μάλιστα ανέφεραν ότι επιτίθονταν με μίσος στις φάλαινες, πολλές φορές δεν δίσταζε και ο ίδιος να κομματιάσει ακόμα και αυτές που κινδύνευαν με εξαφάνιση.
Άμεσος συνεργάτης του στη στυγερή δολοφονία των φαλαινών ήταν ο Νορβηγός πλοίαρχος Λαρς Άντερσεν, πρώην συνεργάτης των Ναζί που είχε εκδιωχθεί από τη χώρα του. «Θεός» του χρήμα, δεν λογάριαζε αν δεν θα έμενε ούτε μία φάλαινα στους ωκεανούς.

Το Περού βομβάρδισε τον στόλο του

Με την πρακτική του και τα «εγκλήματά» του, είχε μπει στο μάτι πολλών. Οι Νορβηγοί μάλιστα προσπάθησαν να δωροδοκήσουν τον πλοίαρχό του (τον συνεργάτη των Ναζί), χωρίς όμως να καταφέρουν κάτι. «Ήταν ο χειρότερος διώκτης φαλαινών στην ιστορία των θαλασσών. Τον κυνηγούσαν πολλοί», θα έλεγε χρόνια μετά ο Γιώργος Λιάνης.
Ο Ωνάσης είχε μπει στο μάτι της Αμερικής (ο Νίξον λέγεται μάλιστα πως είχε δώσει εντολή να τον… βγάλουν από τη μέση), Περού, Χιλής, Παναμά, Νορβηγίας αλλά και Βρετανίας.
Το 1954, η κυβέρνηση του Περού παρουσιάζει τα φαλαινοθηρικά του Ωνάση ως πειρατικά πλοία και τα βομβαρδίζει δίχως έλεος με πολεμικά καράβια και αεροσκάφη. Πολλοί ναυτικοί συνελήφθησαν, ενώ η εταιρεία του Ωνάση κλήθηκε να πληρώσει στην κυβέρνηση του Περού πρόστιμο ύψους τριών εκατομμυρίων δολαρίων.

Βέβαια, ο Ωνάσης είχε ασφαλισμένα τα φαλαινοθηρικά του στη λονδρέζικη «Lloyd’s»: «Η ασφάλεια περιελάμβανε ακόμα και πιθανές ζημιές από πολεμική επίθεση και προέβλεπε αποζημίωση 30.000 δολαρίων για κάθε μέρα που ο στόλος του θα ήταν καθηλωμένος στο λιμάνι», αναφέρεται χαρακτηριστικά σε τηλεοπτικό αφιέρωμα της «Μηχανής του Χρόνου».

Δωροδόκησε τον σύζυγο της Κάλλας

Όσο ταραχώδης ήταν η επαγγελματική ζωή του Ωνάση, άλλο τόσο ήταν και η προσωπική του. είναι γνωστή η σχέση του με την (κατά πολύ νεότερή του) σοπράνο Μαρία Κάλλας. Ξεκίνησε με περιπέτεια, καθώς ο τότε σύζυγός της Μενεγκίνι είχε εξοργιστεί σε τέτοιο βαθμό, που όταν ο Ωνάσης του έδινε λεφτά για να φύγει, τσακώθηκαν. Ο Ιταλός μάλιστα έξαλλη κατάσταση ούρλιαζε στον Ωνάση: «Τα λεφτά σου να τα βάλεις στον ελληνικό σου βρω..κ...λο»!

Τελείωσε όμως και με περιπετειώδη τρόπο. Η Γεωργία Βέττα, η οικονόμος της οικογένειας Ωνάση, είχε πει: «’Γεωργία, ετοιμάσου, έχουμε γάμο’ μου είχε πει. Εγώ νόμιζα με την Κάλλας. Και μου απαντάει: «Νύφη θα είναι η Τζάκι Κένεντι». Τότε η Μαρία έφυγε εν μια νυκτί. Εξαφανίστηκε όταν έμαθε ότι ο Αρίστος νταραβερίζεται με την Κένεντι. Ψάχναμε 15 μέρες για να βρούμε τη Μαρία σε όλον τον κόσμο. Πουθενά. Είχε τόσο πολύ πονέσει με αυτό που της έκανε, που δεν του ξαναμίλησε ποτέ».

«Μπήκαν μέσα οι αστυνόμοι.. σάστισα… Άδειασε δυο βαλίτσες»

Περιπέτεια και… αστυνομική δράση είχε και ο γάμος του στον Σκορπιό: «Το σπίτι απ’ έξω ήταν περικυκλωμένο με Αστυνομία. Μπαίνουν μέσα τρεις άνδρες και μία γυναίκα. Σάστισα. Ο αστυνομικός της φρουράς του σπιτιού μου λέει: «Γεωργία, άπλωσε πάνω στο τραπέζι μια τσόχα». Πηγαίνω, τη φέρνω, την απλώνω και ανοίγει τις δύο βαλίτσες και τις αδειάζει πάνω στο πελώριο τραπέζι. Μου γύρισαν τα μάτια: χρυσαφικά, ρολόγια, όλα από ατόφιο χρυσάφι. Έπαθα σοκ. Ρωτάω τον φρουρό: ‘Τι είναι αυτά, βρε;» και μου απαντάει: «Τα δώρα των καλεσμένων του γάμου.
Όταν τα παιδιά της Τζάκι είδαν τη μάνα τους νύφη, σάστισαν. Ρωτούσαν λοιπόν τον Αλέξανδρο (γιο του Ωνάση) τι συμβαίνει, και εκείνος πικραμένος τους απάντησε: «Για την Ελλάδα είναι μια πολύ μεγάλη μέρα. Δεν ξέρω αν είναι για εμάς.
Η Κάλλας, ήταν ψυχούλα. Κάθε φορά που έβλεπε το προσωπικό τους έδινε φιλοδώρημα. Από την Τζάκι δεν είχαμε δει ποτέ ούτε το χρώμα που έχει το δολάριο».

Η Λαμποργκίνι στον Κόκοτα και ο Ζαμπέτας στον Σκορπιό

Ο Ωνάσης εκτός όλων αυτών που ήταν (όπως καταλάβατε δεν ήταν άγιος), είχε τη φήμη και του γλεντζέ. Αδυναμία του ο Σταμάτης Κόκοτας, στο κέντρο του οποίου πήγαινε συνέχεια. Του είχε χαρίσει μάλιστα και μια Λαμποργκίνι, ωστόσο την είχε στο όνομά του, οπότε μετά τον θάνατο του Ωνάση έμεινε για 40 χρόνια παρκαρισμένη στο υπόγειο πάρκινγκ του Χίλτον.
Ένα βράδυ, όταν είχε «χάσει» τον γιο του Αλέξανδρο, «και τον είχε άταφο στον Σκορπιό, ο Ωνάσης κάλεσε τον Ζαμπέτα στο νησί. Ήθελε με τη βοήθεια του μπουζουκιού του να ξεπεράσει τον πόνο του» είχε πει η κόρη του Ζαμπέτα, Κατερίνα: «Ο πατέρας μου μας φώναξε για να μας το πει με τη συμφωνία να μην το μαρτυρήσουμε πουθενά. Τον θυμάμαι να λέει χαρακτηριστικά: ”Μη σας ξεφύγει τίποτα, τα γνωστά… τουμπεκί ψιλοκομμένο”»!