Η αληθινή ιστορία πίσω από τον «Oppenheimer» του Κρίστοφερ Νόλαν (vid)
- Ποιος ήταν ο Οπενχάιμερ
- Πρόγραμμα Μανχάταν
- Το καθήκον και το κόστος
- Οι ακροάσεις του 1954 και το τέλος του
Πολύ σύντομα οι σινεφίλ θα μπορέσουν να απολαύσουν στη μεγάλη οθόνη τη ταινία «Oppenheimer», μια νέα παραγωγή του Κρίστοφερ Νόλαν, η οποία κάνει πρεμιέρα, την Παρασκευή 21 Ιουλίου. Πρόκειται για ένα επικό τρίωρο δράμα για τον J. Robert Oppenheimer με τον Cillian Murphy να αναλαμβάνει τον ομώνυμο ρόλο.
Δεν θα ήταν υπερβολικό να αποκαλέσουμε τον J. Robert Oppenheimer μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της παγκόσμιας ιστορίας. Αποκαλούμενος ως «πατέρας της ατομικής βόμβας», ο Οπενχάιμερ είναι το κλασικό παράδειγμα ανθρώπου που αναγκάζεται να ζήσει μια ολόκληρη ζωή με τις συνέπειες των πράξεών του.
Πολλά έχουν γραφτεί για τη λύπη και τις τύψεις του Αμερικανού φυσικού, αφού οι βομβαρδισμοί της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι αποκάλυψαν την καταστροφική φύση της δημιουργίας του. Μεγάλο μέρος αυτής της λύπης φαίνεται και στο τρέιλερ της επερχόμενης ταινίας, όπου ο ομώνυμος χαρακτήρας που υποδύεται ο Cillian Murphy ακούγεται να λέει: «Δεν ξέρω αν μπορούμε να εμπιστευτούμε ένα τέτοιο όπλο. Αλλά δεν έχουμε άλλη επιλογή».
Ποιος ήταν ο Οπενχάιμερ
Ο Οπενχάιμερ γεννήθηκε το 1904 στη Νέα Υόρκη σε μια κοσμική οικογένεια Γερμανοεβραίων μεταναστών. Η μητέρα του ήταν ζωγράφος και ο πατέρας του έμπορος υφασμάτων. Σύμφωνα με όλες τις μαρτυρίες, ο Οπενχάιμερ πέρασε την όγδοη τάξη λόγω των προηγμένων μαθησιακών του ικανοτήτων και λίγα χρόνια αργότερα γράφτηκε στο Χάρβαρντ για να σπουδάσει χημεία. Σύμφωνα με την Evening Standard, ο Οπενχάιμερ δεν ήταν καλός στα εργαστηριακά μαθήματα και αυτός ήταν ο βασικός λόγος για τον οποίο επέλεξε τη θεωρητική φυσική αντί της πειραματικής. Αφού ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν, ξεκίνησε την υποτροφία του στο Caltech το 1927. Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ, διορίστηκε αναπληρωτής καθηγητής στο Μπέρκλεϊ και το 1936 προήχθη σε καθηγητή. Το 1940 παντρεύτηκε την Katherine Vissering Puening (την οποία υποδύεται η Emily Blunt στην ταινία), με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τον Peter και την Toni. Παρά τη φλογερή σχέση του με τη γιατρό και ψυχίατρο Jean Tatlock (την οποία υποδύεται η Florence Pugh), ο Oppenheimer και η Katherine παρέμειναν μαζί μέχρι το θάνατό του το 1967.
Πρόγραμμα Μανχάταν
Τον Μάιο του 1942, ο πρόεδρος της Επιτροπής Ερευνών Εθνικής Άμυνας, ο οποίος έτυχε να είναι και ένας από τους καθηγητές του Οπενχάιμερ στο Χάρβαρντ, τον έβαλε στο πρόγραμμα που είχε πάρει το πράσινο φως από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Φραγκλίνο Ρούσβελτ για την ανάπτυξη πυρηνικού όπλου. Η δουλειά του Οπενχάιμερ ήταν να κάνει όλους τους υπολογισμούς των νετρονίων για μια νέα ατομική βόμβα. Και έτσι, τον Ιούνιο του 1942 δημιουργήθηκε το διαβόητο Πρόγραμμα Μανχάταν, ένα ακρως απόρρητο αγγλο-αμερικανικό πρόγραμμα παραγωγής πυρηνικών όπλων.
Σύμφωνα με τον ιστορικό Robert S. Norris, το πρόγραμμα ονομαζόταν αρχικά "Εργαστήριο για την Ανάπτυξη Υποκατάστατων Υλικών", αλλά ο διευθυντής του προγράμματος υποστράτηγος Leslie Groves (τον οποίο υποδύεται ο Matt Damon) επέμενε να το αλλάξει, επειδή θα τραβούσε αδικαιολόγητη προσοχή.
Λαμβάνοντας υπόψη τον ρόλο του ως επικεφαλής του προγράμματος, ο Οπενχάιμερ μετακόμισε στο συγκρότημα του προγράμματος Μανχάταν στην έρημο του Νέου Μεξικού. Η συμβολή του στην ανάπτυξη των πρώτων πυρηνικών όπλων στον κόσμο ήταν καθοριστική.
Το καθήκον και το κόστος
Καθώς παρακολουθούσε την πορεία των πειραμάτων, ο Οπενχάιμερ είχε στο μυαλό του μόνο ένα στίχο από την Bhagavad Gita (νδουιστικό κείμενο 700 στίχων, το οποίο αποτελεί μέρος του έπους Μαχαμπαράτα): «Τώρα έγινα ο Θάνατος, ο καταστροφέας των κόσμων». Ο Οπενχάιμερ, ο οποίος γνώριζε καλά τα σανσκριτικά αναφερόταν στην έμφαση που δίνει η γραφή στον πολεμιστή και πρίγκιπα Αρτζούνα να εκτελέσει το "καθήκον" του, ακόμη και αν αυτό έχει τεράστιο κόστος.
Ο Οπενχάιμερ, όπως και ο Αρτζούνα, εκτέλεσε το "καθήκον" του για τη χώρα, αλλά μόλις είδε το δημιούργημά του να ρημάζει την Ιαπωνία, συνειδητοποίησε τις πραγματικές συνέπειες των πράξεών του.
Ο διάσημος φυσικός είχε παραδεχτεί ανοιχτά ότι οι μαζικές δολοφονίες του ιαπωνικού λαού τον ενοχλούσαν βαθιά και είχε αρνηθεί να αναπτύξει περισσότερες ατομικές βόμβες για την κυβέρνηση. Είχε πει στον πρόεδρο Τρούμαν (τον οποίο υποδύεται ο Γκάρι Όλντμαν) ότι αισθανόταν ότι είχε «αίμα στα χέρια του».
Οι ακροάσεις του 1954 και το τέλος του
Με την πάροδο των ετών, τα αντιπολεμικά αισθήματα του Οπενχάιμερ φάνηκε να παγιώνονται. Για παράδειγμα, όταν οι ΗΠΑ σχεδίαζαν να αναπτύξουν μια βόμβα υδρογόνου στην διαμάχη που είχαν με την Σοβιετική Ένωση, ο Οπενχάιμερ επέκρινε δημοσίως την κίνηση αυτή.
Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη γνωστή υποστήριξη και τις δωρεές του προς το Κομμουνιστικό Κόμμα τον έφερε σε αντιπαράθεση με την κυβέρνηση των ΗΠΑ - η οποία τάχθηκε υπέρ της ακύρωσης της σύμβασής του ως συμβούλου της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας(AEC). Όταν ο Οπενχάιμερ αντιστάθηκε, οδηγήθηκε στην δικαιοσύνη και στις διαβόητες ακροάσεις ασφαλείας 1954.
Η υποχθόνια δύναμη πίσω από τις ακροάσεις ήταν ο Lewis Strauss (τον οποίο υποδύεται ο Robert Downey Jr.), ο οποίος αφαίρεσε από τον Oppenheimer τον κυβερνητικό του ρόλο και την άδεια ασφαλείας του, αφού ο τελευταίος παραδέχτηκε ότι γνώριζε τις κομμουνιστικές διασυνδέσεις των συναδέλφων του, αν και ο ίδιος δεν ήταν ποτέ μέλος του κόμματος. Ωστόσο, η επιστημονική κοινότητα των ΗΠΑ υποστήριξε τον Οπενχάιμερ, και παρά το γεγονός ότι έχασε τον τίτλο του, αναδείχθηκε κατά κάποιο τρόπο ήρωας και άδικα συκοφαντημένος.
Ο Οπενχάιμερ διαγνώστηκε με καρκίνο του λαιμού και πέθανε το 1967, στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου. Σε ένα τρελό παιχνίδι της μοίρας, η καταστροφική δημιουγεία του αποτέλεσε μια πολύ σημαντική υπενθύμιση και απέτρεψε τόσο τις ΗΠΑ όσο και την ΕΣΣΔ να ξεσπάσουν σε έναν ολοκληρωμένο πόλεμο!
