Τα νοσήματα που απειλούν του πλημμυροπαθείς: Οι οδηγίες του ΕΟΔΥ

Επιμέλεια: Newsroom
Τα νοσήματα που απειλούν του πλημμυροπαθείς: Οι οδηγίες του ΕΟΔΥ
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για την υγειονομική φροντίδα ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως οι έγκυες, άτομα με χρόνια νοσήματα, κινητικές ή άλλες δυσκολίες, άτομα τρίτης ηλικίας κ.ά.

Υπαρκτός είναι ο κίνδυνος έξαρσης επιδημιών τροφιμογενών και υδατογενών νοσημάτων, καθώς και ζωονόσων, στις περιοχές που επλήγησαν από την κακοκαιρία Daniel.

Μετά από πλημμύρες, οι πιθανότεροι κίνδυνοι για την υγεία του πληθυσμού περιλαμβάνουν τις γαστρεντερίτιδες ιογενούς, βακτηριακής και παρασιτικής αιτιολογίας (norovirus, rotavirus, Cryptosporidium κ.ά.), ηπατίτιδα Α, νοσήματα του αναπνευστικού συστήματος (Covid-19, λεγεωνέλλα κ.ά), καθώς και τα νοσήματα που μεταδίδονται μέσω διαβιβαστών και μέσω τρωκτικών ή άλλων ζώων (λεπτοσπείρωση, ιός Δυτικού Νείλου, ελονοσία κ.ά). Αυτά αναφέρονται σε εγκύκλιο της γγ Δημόσιας Υγείας, Φωφώς Καλύβα, με σκοπό την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του ιατρικού προσωπικού και των άλλων επαγγελματιών υγείας για την έγκαιρη διάγνωση και επιδημιολογική καταγραφή νοσημάτων, η εμφάνιση των οποίων ευνοείται από τα πλημμυρικά φαινόμενα, στο πλαίσιο της υποχρεωτικής δήλωσης νοσημάτων και της επιδημιολογικής επιτήρησης του ΕΟΔΥ, σύμφωνα με τις εκάστοτε οδηγίες.

Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για την έγκαιρη αναγνώριση και τον εργαστηριακό έλεγχο πιθανών κρουσμάτων λεπτοσπείρωσης. Υπενθυμίζεται ότι η λεπτοσπείρωση είναι μικροβιακή λοίμωξη, που προκαλείται από τον μικροοργανισμό λεπτόσπειρα (Leptospira spp) και παρατηρείται σε ανθρώπους και ζώα. Το υγρό περιβάλλον και η παρουσία οργανικών υλικών συντελούν στην παρατεταμένη επιβίωση του μικροβίου. Η λεπτόσπειρα μπορεί να μεταδοθεί όταν ούρα ή ιστοί μολυσμένου ζώου έρθουν σε επαφή με βλεννογόνους (των οφθαλμών, της μύτης και του στόματος).

Επίσης, η μετάδοση μπορεί να γίνει έμμεσα όταν ο άνθρωπος έρθει σε επαφή με μολυσμένο από ούρα περιβάλλον (κολύμπι ή έκθεση σε μολυσμένα νερά, κατάποση μολυσμένης τροφής).

 

Η κλινική εικόνα χαρακτηρίζεται από πυρετό, κεφαλαλγία, ρίγος, μυαλγίες, ένεση επιπεφυκότων και, λιγότερο συχνά, μηνιγγίτιδα, εξάνθημα, ίκτερο ή νεφρική ανεπάρκεια. Στα εργαστηριακά κριτήρια για τη διάγνωση περιλαμβάνονται:

- Απομόνωση της λεπτόσπειρας από κλινικό δείγμα του ασθενούς.

- Ανίχνευση της λεπτόσπειρας σε κλινικό δείγμα με ανοσοφθορισμό.

- Αύξηση του τίτλου συγκολλητινών κατά της λεπτόσπειρας.

- Ανίχνευση αντισωμάτων IgM έναντι της λεπτόσπειρας στον ορό του ασθενούς.

Η λεπτοσπείρωση θα πρέπει να περιλαμβάνεται στη διαφορική διάγνωση ασθενών με αιφνίδια εμφάνιση πυρετού, ρίγη, υπεραιμία επιπεφυκότων, πονοκέφαλο, μυαλγίες και ίκτερο. Η λεπτοσπείρωση αποτελεί υποχρεωτικώς δηλούμενο νόσημα που δηλώνεται στον ΕΟΔΥ.

Περαιτέρω και δεδομένης της τρέχουσας επιδημιολογικής εικόνας των επηρεαζόμενων περιοχών, βάσει των ειδικών καιρικών και περιβαλλοντικών συνθηκών, το ερχόμενο διάστημα θεωρείται αναμενόμενη η διάγνωση περισσότερων κρουσμάτων που οφείλονται στον ιό του Δυτικού Νείλου. Ως εκ τούτου, εφίσταται η προσοχή στην έγκαιρη ανίχνευση, καταγραφή και δήλωση ύποπτων ή/και επιβεβαιωμένων κρουσμάτων.

Επίσης, κρίνεται σκόπιμη η επαγρύπνηση των επαγγελματιών υγείας για τις περιπτώσεις αντιμετώπισης επιμόλυνσης τραυμάτων από βακτήρια, όπως ο σταφυλόκοκκος και ο στρεπτόκοκκος και μυκητιάσεις. Επιπλέον, δέον όπως ληφθεί μέριμνα καθώς, λόγω συνθηκών, δεν είναι απίθανη η πρόκληση δηγμάτων (τσιμπημάτων) από άγρια ή και οικόσιτα ζώα και ερπετά.

Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για την υγειονομική φροντίδα ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως οι έγκυες, άτομα με χρόνια νοσήματα, κινητικές ή άλλες δυσκολίες, άτομα τρίτης ηλικίας κ.ά.

Οι επαγγελματίες υγείας, ανεξάρτητα της δομής στην οποία υπηρετούν, συνιστάται να παρέχουν στον πληθυσμό της περιοχής οδηγίες προφύλαξης και προστασίας της υγείας και της ψυχικής υγείας, καθώς και να καθοδηγούν τους πολίτες με τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η ορθή και αποτελεσματική χρήση των υπηρεσιών υγείας.

Ο ΕΟΔΥ δίνει οδηγίες για την πρόληψη τροφιμογενών/υδατογενών νοσημάτων σε περίπτωση συγχρωτισμού πλημμυροπαθών σε χώρους φιλοξενίας:

Ειδικότερα:

  • Διατηρούμε χωριστά τα μαγειρεμένα τρόφιμα
  • Διατηρούμε σε χωριστά δοχεία τα ωμά τρόφιμα (π.χ. κρέας, κοτόπουλο, θαλασσινά) από τα μαγειρεμένα.
  • Χρησιμοποιούμε άλλα εργαλεία (πχ. μαχαίρια, ξύλα κοπής) για τα ωμά και άλλα για τα μαγειρεμένα τρόφιμα.
  • Μεταφέρουμε και διατηρούμε τα τρόφιμα με ασφάλεια
  • Τα τρόφιμα, κατά τη μεταφορά τους, θα πρέπει να μην εκτίθενται απευθείας στον ήλιο.
  • Προσέχουμε ώστε να διατηρούνται οι σωστές θερμοκρασίες εντός των οχημάτων.
  • Προστατεύουμε τα τρόφιμα και την περιοχή της κουζίνας από έντομα, κατοικίδια και άλλα ζώα
  • Φροντίζουμε για το καλό μαγείρεμα των τροφίμων
  • Μαγειρεύουμε καλά το φαγητό, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για κρέας, πουλερικά, αυγά και θαλασσινά. Ειδικά για το κρέας και τα πουλερικά, τα μαγειρεύουμε έτσι ώστε ο ζωμός τους να είναι καθαρός και όχι ροζ.
  • Αναθερμαίνουμε προσεκτικά τα μαγειρεμένα φαγητά πριν τα σερβίρουμε.
  • Διατηρούμε τα τρόφιμα σε ασφαλείς θερμοκρασίες
  • Φροντίζουμε ώστε να μεσολαβεί όσο το δυνατόν λιγότερος χρόνος μεταξύ του μαγειρέματος και της κατανάλωσης του φαγητού.
  • Δεν αφήνουμε μαγειρεμένο φαγητό σε θερμοκρασία δωματίου για περισσότερο από 2 ώρες.
  • Τοποθετούμε έγκαιρα στο ψυγείο κάθε μαγειρεμένο ή ευαίσθητο στη ζέστη φαγητό ή τρόφιμο (κάτω από 5O C). Η συνιστώμενη θερμοκρασία στην κατάψυξη είναι 0 C.
  • Διατηρούμε το μαγειρεμένο φαγητό ζεστό μέχρι να καταναλωθεί.
  • Το περισσευούμενο φαγητό, συνιστάται να καταναλώνεται μέσα σε 24 ώρες ενώ τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά μέσα σε 3 ημέρες.
  • Δεν ξεπαγώνουμε κατεψυγμένα τρόφιμα σε θερμοκρασία δωματίου. Τα τρόφιμα που αποψύχονται συνιστάται να μαγειρεύονται εντός μίας ώρας.
  • Καταναλώνουμε πάντα ασφαλές νερό
  • Στην περίπτωση που ενημερωθούμε ότι δεν πρέπει να καταναλώσουμε το νερό στο χώρο φιλοξενίας:
  • Χρησιμοποιούμε εμφιαλωμένο νερό
  • Εναλλακτικά, βράζουμε το νερό πριν την κατανάλωσή του (1-2 λεπτά)
  • Δεν αφήνουμε τα μπουκάλια με το εμφιαλωμένο νερό εκτεθειμένα στον ήλιο
  • Αποθηκεύουμε το εμφιαλωμένο νερό στο ψυγείο ή σε σκοτεινά και δροσερά μέρη
  • Καταναλώνουμε 2-3 λίτρα νερού / ημέρα ιδιαίτερα όταν οι θερμοκρασίες είναι υψηλές

Σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να τηρούμε τους κανόνες υγιεινής τονίζει ο ΕΟΔΥ: Πλένουμε τα χέρια μας πριν το χειρισμό των τροφίμων και μετά την τουαλέτα, ενώπλένουμε και απολυμαίνουμε επιμελώς όλες τις επιφάνειες και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιούμε στην προετοιμασία του φαγητού