Το «Νησί του Διαβόλου»: Tο «Αλκατράζ» της Κροατίας όπου οι κρατούμενοι αναγκάζονταν να χτυπούν ο ένας τον άλλον
«Η ιστορία έχει δείξει ότι οι χειρότερες συγκρούσεις δεν διεξήχθησαν μεταξύ διαφορετικών ιδεολογικών ομάδων, αλλά κυρίως στο εσωτερικό των ίδιων», είναι η εισαγωγική φράση και η ουσία του βιβλίου του Martin Previsic Το συγκεκριμένο βιβλίο αφηγέιται την ιστορία του Goli Otok (άγονο νησί).
Το Goli Otok είναι ένα μικρό νησί στα ανοικτά των ακτών της Κροατίας που σήμερα είναι τελείως ακατοίκητο Ωστόσο, κατά το δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα ήταν ένα μέρος εξορίας για πολιτικούς αντιπάλους του γιουγκοσλαβικού καθεστώτος.
Το Goli Otok λειτούργησε ως στρατόπεδο συγκέντρωσης μεταξύ 1949 και 1956. Εκείνη την εποχή στην ηγεσία της χώρας βρισκόταν ο Γιόσιπ Μπροζ Τίτο. Η φυλακή άνοιξε τη χρονιά που η Κομινφόρμ, η επίσημη κεντρική οργάνωση του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος που περιλάμβανε τότε όλα τα ευρωπαϊκά κομμουνιστικά και σοσιαλιστικά κόμματα, εξέδωσε ψήφισμα που απέβαλε το γιουγκοσλαβικό κομμουνιστικό κόμμα (την Ένωση Κομμουνιστών της Γιουγκοσλαβίας) επειδή υπήρχαν «εθνικιστικά στοιχεία» στη χώρα.
Η κόντρα και η διαμάχη μεταξύ του Γιουγκοσλάβου προέδρου Γιόσιπ Μπροζ Τίτο και του Σοβιετικού ηγέτη Ιωσήφ Στάλιν προκάλεσε αναταράξεις στις σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών για αρκετά χρόνια.
Μετα την αποβολή του γιουγκοσλαβικό κομμουνιστικό κόμμα από την Κομινφόρμ και τη διάσπαση που δημιουργήθηκε στο κίνημα , η Γιουγκοσλαβία άρχισε μαζικές συλλήψεις και φυλακίσεις «θεωρούμενων» και πραγματικών υποστηρικτών του Στάλιν. Περίπου 13.000 από αυτούς τους ανθρώπους, που αναφέρονται στα βιβλία της ιστορίας ως "ΙΒ", εξορήστηκαν στο στρατόπεδο Goli Otok, ενώ κάποιοι βασανίστηκαν μέχρι θανάτου. Σε μια έκθεση της CIA, το Goli Otok χαρακτηριζόταν ως το «το νησί του διαβόλου».
«Εκείνη τη στιγμή, η Γιουγκοσλαβία ήταν πραγματικά μόνη της, στα πρόθυρα του πολέμου με το σοβιετικό μπλοκ, και αυτό δημιούργησε ένα είδος πανικού και μια τεράστια ανησυχία ότι οι σταλινικοί ή οι ΙΒ θα ανατρέψουν την κυβέρνηση. Έτσι όλα τα μέσα για την αντιμετώπισή... τους ήταν ευκολο να εγκριθούν», δήλωσε στο BIRN ο Previsic..
«Μερικοί άνθρωποι στάλθηκαν στο στρατόπεδο απλώς επειδή είχαν προσωπικές διαφορές με υψηλόβαθμους Γιουγκοσλάβους αξιωματούχους» πρόσθεσε.
Μεταξύ των κρατουμένων του Goli Otok υπήρχαν άνθρωποι που υπήρξαν ήρωες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ή ήταν κρατούμενοι σε ναζιστικά και φασιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του πολέμου, σημείωσε σε άλλο σημείο ο Previsic.
Επίσημα στο στρατόπεδο έχασαν τη ζωή τους πάνω από 300 κρατούμενοι. Οι κρατούμενοι πέθαναν από διάφορες αιτίες (εκτελέσεις, δολοφονίες από άλλους κρατούμενους, υπερκόπωση, τύφο, αρρώστιες).
Παρόλο που δεν υπήρχε ποτέ μεγάλος αριθμός φρουρών στο νησί, η διοίκηση του στρατοπέδου ανάγκαζε στους κρατούμενους να κακοποιούν σωματικά και να βασανίζουν ο ένας τον άλλον. Με αυτό τον τρόπο ήθελαν να έχουν τη συνήδηση και τα χέρια... καθαρά.
Μόλις οι κρατούμενοι απελευθερώθηκαν από το Γκόλι Ότοκ, οι περισσότεροι από αυτούς υπέστησαν νέες και χειρότερες κακουχίες.
«Ένα μεγάλο μέρος από αυτούς εξοστρακίστηκε κατά κάποιο τρόπο από την κοινωνία. Ήταν δύσκολο για αυτούς να βρουν δουλειά, άλλοι δεν ήθελαν να συναναστρέφονται μαζί τους, δεν μπορούσαν να βρουν σπίτι, δεν είχαν δικαιώματα, δεν είχαν ουσιαστικά τίποτα. Με απλά λόγια το γιουγκοσλαβικό καθεστώς μέσω του Goli Otok κατέστρεψε τις ζωές αυτών των ανθρώπων, πολλοί από αυτούς πολέμησαν και πίστεψαν σε αυτή τη χώρα» είπε στο τέλος Previsic.
