O άγνωστος επιστήμονας που έσωσε και σκότωσε εκατομμύρια ανθρώπους

Οι περισσότεροι γνωρίζουν τον Αϊνστάιν, τον Παστέρ και τον Δαρβίνο, αλλά λίγοι είναι αυτοί που ξέρουν τον Φριτς Χάμπερ.

Ο Γερμανός χημικός είναι υπεύθυνος για μια από τις πιο επαναστατικές εφευρέσεις στην ιστορία της γεωργίας και για ένα από τα πιο καταστροφικά όπλα που έχει δει ο κόσμος.

Γεννημένος στην Πολωνία το 1868, ο Χάμπερ προσπαθούσε πάντα να λύσει το πρόβλημα της έλλειψης τροφίμων στον κόσμο. Αφού έγινε καθηγητής χημείας και ηλεκτροχημείας στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καρλσρούης, άρχισε να εργάζεται πάνω σε μια διαδικασία που θα μετέτρεπε το άζωτο της γήινης ατμόσφαιρας σε μια χημική ένωση που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε λιπάσματα.

Η Μέθοδος Χάμπερ-Μπος υπήρξε ένα ορόσημο στην ιστορία της βιομηχανικής Χημείας, επειδή ανεξαρτητοποίησε την παραγωγή προϊόντων του αζώτου (λιπασμάτων, εκρηκτικών, κ.ά.) από τα αποθέματα ορυκτών τους, ιδίως του νιτρικού νατρίου, που εξορυσσοταν μόνο στη Χιλή. Κάπως έτσι η δημιουργία φθηνών νιτρικών λιπασμάτων για την γεωργία αύξησε την παραγωγή τροφίμων και έσωσε εκατομμύρια ανθρώπους από την πείνα..

Ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, το 1914, ο επιστήμονας έγινε σύμβουλος του Γερμανικού Γραφείου Πολέμου, όπου άρχισε να πειραματίζεται με αέρια χλωρίου για πιθανή χρήση στο πεδίο της μάχης.

Η χρήση χημικών αερίων απαγορευόταν αυστηρά από τη Σύμβαση της Χάγης, αλλά οι σημαντικές γερμανικές απώλει έκαναν τον Χάμπερ όλο και πιο πρόθυμος να χρησιμοποιήσει τέτοια όπλα στις γραμμές του μετώπου. Δυσκολεύτηκε όμως να βρει διοικητές του γερμανικού στρατού που θα συμφωνούσαν ακόμη και σε μια δοκιμή στο πεδίο της μάχης,

Μέχρι το 1915, ο Χάμπερ βρισκόταν στην πρώτη γραμμή του μετώπου, ψάχνοντας τρόπους ανάπτυξης επιθέσεων με αέρια που θα γλίτωναν τα γερμανικά στρατεύματα - ενώ παράλληλα θα σκότωναν όσο το δυνατόν περισσότερους εχθρικούς μαχητές.

Μετά από αρκετή έρευνα υπολόγισε ότι οι ισχυροί άνεμοι θα ήταν αρκετοί για να μεταφέρουν το αέριο χλώριο μακριά από τη γερμανική γραμμή και τον Απρίλιο εκείνου του έτους, περισσότεροι από 168 τόνοι αερίου χλωρίου απελευθερώθηκαν από σχεδόν 6.000 κάνιστρα.

Το τεράστιο «σύννεφο» του Χάμπερ έφτασε πάνω από περίπου 10.000 στρατιώτες. Περισσότεροι από τους μισούς πιστεύεται ότι πέθαναν από ασφυξία μέσα σε λίγα λεπτά.

Η Washington Post ανέφερε ότι Βρετανοί και Γάλλοι στρατιώτες «τρελάθηκαν από τις βόμβες αερίου» και ότι όσοι επέζησαν «πολέμησαν σαν δαίμονες»,

Ο Χάμπερ υπερασπίσθηκε σθεναρά τα χημικά όπλα, λέγοντας ότι ο θάνατος ήταν θάνατος, ανεξάρτητα από το μέσο που τον επέφερε.

Μέχρι σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν από την ανακάλυψης των χημικών όπλων, ενώ δισεκατομμύρια άλλοι σώθηκαν από τη διαδικασία Haber-Bosch.