Μόνιμο τζετ λαγκ: Γιατί είμαστε συνεχώς κουρασμένοι στην καθημερινότητά μας
Όταν σηκώνεσαι από το κρεβάτι σου το πρωί και νιώθεις αρκετά κουρασμένος, παρόλο που πήγες για ύπνο στην ώρα σου, μερικές φορές ίσως είναι λογικό να αναρωτιέσαι: «Τι στο καλό έχω πάθει;». Σε αυτή την περίπτωση, λοιπόν, έχουμε μια σαφή ένδειξη κοινωνικού τζετ λαγκ. Με άλλα λόγια είναι σαν να έχεις μόλις ολοκληρώσει μια πτήση δώδεκα ωρών με τεράστια διαφορά ώρας. Τι σημαίνει, όμως, αυτό; Και πώς μπορείτε να απαλλαγείς από το κοινωνικό τζετ λαγκ;
Όλοι γνωρίζουμε το πρόβλημα του τζετ λαγκ. Είναι μια προσωρινή διαταραχή ύπνου που εμφανίζεται όταν το εσωτερικό ρολόι του σώματος δεν ταιριάζει πλέον με την τοπική ώρα του προορισμού μας. Θέλεις πραγματικά να κοιμηθείς, αλλά ξέρεις ότι δεν θα απαλλαγείς από το τζετ λαγκ. Μια παρόμοια κατάσταση συμβαίνει και με το κοινωνικό τζετ λαγκ, μόνο που δεν χρειάζεται να μπεις στο αεροπλάνο και να διασχίσεις διαφορετικές ζώνες ώρας για να είσαι μόνιμα κουρασμένος και εξαντλημένος.
Το κοινωνικό τζετ λαγκ είναι εξίσου αγχωτικό, όταν η καθημερινότητα απλά δεν ταιριάζει με τον κιρκάδιο ρυθμό. Κάνεις τα λάθος πράγματα τη λάθος στιγμή και τιμωρείσαι με κούραση. Αν αναρωτιέσαι τι είναι ο κιρκάδιος ρυθμός, θα πρέπει να πούμε ότι βασικά περιγράφει το εσωτερικό μας ρολόι, το οποίο ελέγχει τις φυσικές μας διαδικασίες μέσα σε μια μέρα. Υπαγορεύει πότε κοιμόμαστε, πότε ξυπνάμε και πότε έχουμε αρκετή ενέργεια για να κινηθούμε.
Το εσωτερικό ρολόι ακολουθεί έναν συγκεκριμένο κύκλο που έχουμε συνηθίσει και στον οποίο το σώμα αντιδρά απελευθερώνοντας ορμόνες. Κάθε άτομο έχει διαφορετικό κιρκάδιο ρυθμό. Για παράδειγμα, μερικοί άνθρωποι είναι σε φόρμα και με φουλ ενέργεια νωρίς το πρωί, αλλά κουράζονται το βράδυ, ενώ άλλοι ξεκινούν αντίστροφα.
Το κοινωνικό τζετ λαγκ εμφανίζεται όταν υπάρχει ασυμφωνία μεταξύ του φυσικού κιρκάδιου ρυθμού ενός ατόμου και των κοινωνικών ή επαγγελματικών απαιτήσεων στις οποίες κάποιος πρέπει να προσαρμοστεί. Είσαι κουρασμένος, εξαντλημένος και κακοδιάθετος γιατί πολύ απλά η καθημερινότητα δεν ταιριάζει με τον βιορυθμό σου. Το κοινωνικό τζετ λαγκ εμφανίζεται συχνά όταν οι άνθρωποι πρέπει να ξυπνήσουν νωρίς κατά τη διάρκεια της εργάσιμης εβδομάδας, αλλά να επιστρέψουν στο φυσικό τους πρότυπο ύπνου τα Σαββατοκύριακα.
Όποιος είναι διαρκώς κουρασμένος και υποφέρει από κοινωνικό τζετ λαγκ θα πρέπει να σκεφτεί σοβαρά τον δικό του ρυθμό ύπνου. Γιατί κατά κάποιο τρόπο δεν φαίνεται να ταιριάζει με το εσωτερικό του ρολόι. Στόχος είναι να εναρμονιστεί ο φυσικός κιρκάδιος ρυθμός με την καθημερινότητα. Είναι καλύτερο να ξεκινήσεις πηγαίνοντας για ύπνο, αλλά και να ξυπνάς περίπου την ίδια ώρα κάθε μέρα, ακόμα και τα Σαββατοκύριακα. Έτσι δεν θα ξυπνάς το πρωί της Δευτέρας εντελώς εξαντλημένος και θα αναρωτιέσαι τι ήπιες το Σαββατοκύριακο.
Διαφορετικά, καλό είναι να προσαρμόσεις την καθημερινότητά σου στο εσωτερικό σου ρολόι όσο το δυνατόν καλύτερα. Και φυσικά αυτό που πάντα βοηθάει είναι μια ισορροπημένη διατροφή, η άσκηση στον καθαρό αέρα και το να αφήνεις μακριά το κινητό σου πριν κοιμηθείς.
