Είναι περισσότεροι οι αιφνίδιοι θάνατοι μετά τον Covid; Ο καθηγητής Σπύρος Παπαϊωάννου απαντά

Ο Σπύρος Παπαϊωάννου είναι επεμβατικό καρδιολόγος, Διευθυντής της καρδιολογικής κλινικής του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών, διδάκτορας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αθλητικής Καρδιολογίας. Φιλοξενήθηκε στο SportsPodcast από τη δημοσιογράφο Αργυρώ Γιαννουδάκη, δίνοντας τις δικές του απαντήσεις σε θέματα που αφορούν τα καρδιακά νοσήματα στον αθλητισμό και όχι μόνο.

Μερικά αποσπάσματα των όσων είπε:

Μια υγιής καρδιά, γιατρέ, μπορεί να σταματήσει, κι αν ναι, ποια τα αίτια που μπορεί να προκαλέσουν την ανακοπή;

Φυσικά μπορεί να σταματήσει μια υγιής καρδιά, το έχουμε δει πάρα πολλές φορές και σε αθλητικούς και σε αγωνιστικούς χώρους, σε νέα παιδιά. Τα αίτια μπορεί να είναι πάρα πολλά, συνήθως είναι συγγενή καρδιολογικά νοσήματα, τα οποία δεν φαίνονται με την απλή εξέταση. Μπορεί να υπάρχουν προβλήματα στο γονιδιακό τους προφίλ, αφενός αφετέρου να είναι μεγάλο σπασμός των στεφανιών αγγείων λόγω έντασης συναισθηματικής, ψυχικής, είτε και σωματικής πολλές φορές. Και επίσης κάποιες φορές μπορεί να υπάρχουν κάποια απρόσμενα γεγονότα, όπως ρήξη των αγκιών από έντονη σωματική καταπονήση.

Η μεγαλοκαρδία, η οποία είναι σύμπτωμα από ότι διάβασα, αποδόθηκε ως πιθανό αίτιο θανάτου του Τζορτζ Μπάλντοκ, τι την προκαλεί;

Υπάρχει σε αυτό που αναφέρεται ως καρδιά του αθλητή. Οι αθλητές αντιρροπιστικά, λόγω των μεγάλων γυμναστικών αλλά και αθλητικών υποχρεώσεων που έχουν, μπορεί η καρδιά τους να μεγαλώσει και να έχουμε τη λεγόμενη αθλητική καρδιά. Άλλοι λόγοι που μπορεί να προκαλέσουν το μεγάλωμα της καρδιάς μπορεί να είναι κυρίως οι βαλβιδοπάθειες, αν υπάρχει στένωση στις βαλβίδες. Επίσης μπορεί να είναι σοβαρά άλλα προβλήματα που αφορούν το μυ της καρδιάς, όπως μπορεί να είναι μυοκαρδίτιδες, διάφορες μυοκαρδιοπάθειες, διατατική μυοκαρδιοπάθεια, υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, περιοριστικού τύπου μυοκαρδιοπάθεια. Δηλαδή υπάρχουν πάρα πολλές παθήσεις οι οποίες μπορεί να δημιουργήσουν αύξηση των διαστάσεων του καρδιακού μυ.

Έχει διαπιστωθεί εάν τα περιστατικά αιφνιδίων θανάτων τα τελευταία χρόνια είναι περισσότερα σε σχέση με την προ-Covid εποχή;

Επειδή ασχολούμαι πάρα πολύ με το πεδίο της αθλητικής καρδιολογίας και μάλιστα διοργανώνουμε το μεγαλύτερο συνέδριο χωρίς υπερβολή στον πλανήτη, τρεις ημέρες το Sports Cardiology, και έχω την τιμή να προεδρεύω του συνέδριου και σαν πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αθλητικής Καρδιολογίας, έχουμε ασχοληθεί ιδιαίτερα με τον αιφνίδιο θάνατο, ο οποίος σε ότι αφορά στα ποσοστά, είναι ίδιος με αυτά που είχαν καταγραφεί και τα προηγούμενα χρόνια. Είτε είναι σε νεαρά παιδιά, είτε σε αιφίβους, είτε σε αθλητές. Απλώς τώρα είμαστε περισσότερο ευαισθητοποιημένοι και έχουμε ασχοληθεί πολύ περισσότερο με τον αιφνίδιο θάνατο, τα αίτια που τον προκαλούν, αλλά και ποια μπορεί να είναι η αντιμετώπιση του.

Η περίπτωση του Έρικσεν, στον οποίο τοποθετήθηκε, αν δεν κάνω λάθος απινιδωτής;

Στους αιφνίδιους θανάτους, όπως και του Έρικσεν, ένας στους πέντε παραμένει αδιευκρίνιστος. Ένας στους πέντε, δηλαδή περίπου το 18% με 20% δεν αποσαφινίζονται, δεν ανευρίσκονται τα αίτια τα οποία προκάλεσαν τον αιφνίδιο θάνατο.

Μία από αυτές τις περιπτώσεις, ένας στους πέντε, είναι και ο Έρικσεν. Στον Έρικσεν, εντελώς προληπτικά τοποθετήθηκε απινιδωτής χωρίς να έχουμε την τελική διάγνωση που προκάλεσε αυτήν την ανακοπή. Όπως σας είπα, υπάρχει και μια άλλη κακοήθης αρρυθμία, κατεχολαμινεργική αρρυθμία, κακοήθης αρρυθμία, η οποία μπορεί να έγινε λόγω της έντασης του αγώνα. Μπορεί να έγινε λόγω κάποιας αφυδάτωσης. Μπορεί να έγινε λόγω κάποιων προβλημάτων των ηλεκτρολυτών στο αίμα του. Αλλά αυτά δεν μπορούν να αποσαφηνιστούν παρά το γονιδιακό έλεγχο, παρά τις τοξικολογικές εξετάσεις, παρά όλες τις εξετάσεις που έχουν γίνει.

Και να πω εδώ ότι ο Έρικεν συνεχίζει να αγωνίζεται σε επαγγελματικό επίπεδο, όμως με δική του ευθύνη. Εδώ ξέρετε μπαίνουν τα νομικά τμήματα. Έχει υπογράψει, σας το λέω γιατί ξέρω πάρα πολύ καλά τι έχει συμβεί με αυτή την περίπτωση, και με τον θεράποντα ιατρό του που είναι και προσωπικός μας φίλος και μας τιμά κάθε χρόνο στο συνέδριό μας, τοn Σάντζi Σαρμά, ιατρό της Πρέμερ Λίγκ. Έχει υπογράψει με δική του ευθύνη να παίζει και να αγωνίζεται στο πρωτάθλημα της χώρας που αγωνίζεται. Αλλά αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για κάποια άλλη στιγμή. Μπορεί βέβαια να ήταν και ένα γεγονός το οποίο να συνέβη τότε και να μην ξανασυμβεί στο μέλλον.

Όμως εδώ, το ξεκαθαρίζω, δεν ξέρω ακριβώς τι έχει συμβεί για λόγους πρόληψης βάλαμε απινιδωτή και ο αθλητιτής αγωνίζεται με δική του ευθύνη στο πρωτάθλημα.

Η χρήση απαγορευμένων ουσιών, ντόπινγκ ή ναρκωτικά προκαλούν αλλοιώσεις στο καρδιακιακό, οι οποίες μπορούν να αποβούν μοιραίες;

Ασφαλώς, μάλιστα υπήρχε ένας πρωταθλητής, τον περιθάλψαμε εμείς εδώ στην κλινική μας, ο οποίος με μεγάλη χρήση έως κατάχρηση αναβολικών ουσιών οδηγήθηκε σε σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια και αυτή τη στιγμή είναι σε λίστα μεταμόσχευσης στον Ωνάσσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο και ήταν η χρήση αναβολικών ουσιών.

Αφενός, οι τοξικές ουσίες, σαφώς, μπορεί να προκαλέσουν έντονο σπασμογόνο διάθεση στα στεφανία αγγεία και γενικότερα να επηρεάσουν την κυκλοφορία στον οργανισμό, με αποτέλεσμα να έχουμε εντονότερο σπασμό των στεφανίων αγγείων, με αποτέλεσμα να έχουμε επεισόδια καρδιαγγειακά και αιφνίδιο θάνατο. Οι αλλοιώσεις αυτές προκαλούνται από το ντόπινγκ και τα ναρκωτικά. Είναι εμφανείς στις απεικονιστικές εξετάσεις ή ανιχνεύονται αφότου παρουσιαστούν τα συμπτώματα.

Όσον αφορά το ντόπινγκ, ναι, βλέπουμε μια προοδευτική επιδείνωση από τη λήψη αυτών των ουσιών στον καρδιακό μυ και μιλάμε για επίδραση κυρίως στον καρδιακό μυ όχι στα στεφανιαία αγγεία. Η χρήση των τοξικών ουσιών, των ναρκωτικών ουσιών εκδηλώνεται αιφνίδια και εδώ πέρα μιλάμε για επίδραση στα στεφανιαία αγγεία, όχι στον μυ, που μπορεί να προκαλέσει αιφνίδιο θάνατο, να προκαλέσει ένα έντονο σπασμό που να κάνει μία έμφραγμα και ανακοπή.

Ολόκληρο το podcast