Το παιδί της Βοσνίας!

Πολλές φορές του ζητάνε να μιλήσει για εκείνα τα χρόνια… Αρνείται. Επιμένουν με σχήματα λόγου, που στα αυτιά του ηχούν μάλλον οξύμωρα, να του συγκρίνουν καθημερινές κακοτυχίες με έναν πόλεμο. Το προσπερνά… Ίσως γιατί από παιδί έμαθε εκείνο που πριν ένα χρόνο αποφάσισε να μοιραστεί μέσω ενός ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε στην πατρίδα του, με όλο τον κόσμο. «Είναι σημαντικό να προπονείσαι. Αλλά είναι εξίσου σημαντικό να ονειρεύεσαι». Γιατί τα όνειρα ήταν εκείνα που κράτησαν την ελπίδα του.

Τα μάτια ενός παιδιού…

25 Μαΐου του 1995 στο κέντρο της Τούζλα. Μια βραδιά που δεν υπάρχει Βόσνιος να μην θυμάται. Μια βραδιά που θυμίζει όλη τη σκληρότητα και το αδιέξοδο ενός πολέμου. Μια βραδιά που κανένα παιδί δεν πρέπει να έχει ως ανάμνηση. 71 άνθρωποι, με μέσο όρο ηλικίας κοντά στα 20 χρόνια, με τον γηραιότερο να είναι 48 ετών και το νεαρότερο θύμα μόλις τριών ετών, θα πεθάνουν στο κέντρο της πόλης από πύραυλο που εκτοξεύτηκε από τους γύρω λόφους και προσγειώθηκε σε ένα σημείο γεμάτο καφετέριες και εστιατόρια. «Είναι φυσιολογικό να νιώθεις φόβο σε μια χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο. Ευτυχώς σαν παιδιά καταλαβαίναμε λιγότερα από τους ενηλίκους».

Ο Βεντάντ Ιμπίσεβιτς μετακόμισε από τη Βλασενίκα στην Τούζλα σε ηλικία οκτώ ετών, λίγο μετά το ξέσπασμα του πολέμου. Ήταν η πρώτη προσπάθεια ενός πατέρα, που έμεινε άνεργος, να βρει τρόπο να ζήσει αξιοπρεπώς την οικογένειά του και κυρίως τα παιδιά του, αφού πέντε χρόνια μετά τον γιο είχε έρθει και η κόρη. «Ο πόλεμος με έκανε πιο σκληρό και πιο δυνατό. Μπορείς πιο εύκολα να αντιμετωπίζεις τα μικρά πράγματα στη ζωή, όταν έχεις δει τα χειρότερα», διηγείται ο Βεντάντ, ο οποίος θα ξεκινήσει να παίζει ποδόσφαιρο στην Προλετέρ, με όσα μέσα διέθετε…
«Το γήπεδο ήταν σε άθλια κατάσταση. Τα παπούτσια μας σκισμένα. Είχε κρύο και χιόνιζε, βάζαμε πλαστικές σακούλες από πάνω για να αντέχουμε».

Υπήρχαν, όμως, πράγματα που δεν μπορούσαν να αντέξουν. Κυρίως οι γονείς του, οι οποίοι ήταν και εκείνοι που ένιωθαν την απειλή γύρω τους. «Στην οικογένειά μου ήταν Μουσουλμάνοι, αυτό είναι το βασικό θέμα της ιστορίας. Αλλά δεν είναι κάτι για το οποίο θέλω να μιλήσω», θα πει σε μια από τις συνεντεύξεις, που η ιστορία έκλεινε σχεδόν με την ταχύτητα που άνοιγε. «Το θέμα ήταν και οικονομικό. Το μόνο που ήθελαν ήταν να μπορέσουμε να ζήσουμε ξανά μια φυσιολογική ζωή». Το 2000 και παρότι ο πόλεμος είχε προ πολλού τελειώσει, η οικογένεια Ιμπίσεβιτς θα μεταναστεύσει στην Ελβετία. Και μετά από δέκα μήνες, καθότι δεν κατόρθωσε να βγάλει βίζα για να μείνει εκεί, θα φύγει για το… American dream. Εκεί που κόντρα στη λογική, ο Βεντάντ θα μπορούσε να κυνηγήσει το δικό του όνειρο. Εκείνο που μπήκε στο μυαλό του από παιδί…

«Τα πράγματα στη Βοσνία στη διάρκεια του πολέμου ήταν πολύ δύσκολα θα όλους. Λογικό ήταν να μην είναι εύκολο και το ποδόσφαιρο. Παίζαμε σε πολύ άσχημα τερέν με μπάλες που δεν ήταν καν στρογγυλές. Αλλά ήμουν τυχερός. Υπήρχε ένας προπονητής, ο Νεβζέτ Χασάνμπασιτς, ο οποίος έπεισε όλα τα παιδιά να έχουν ένα όνειρο: Να γίνουν επαγγελματίες. Από εκείνη τη στιγμή ήταν το μόνο που σκεφτόμουν».

Εξωγήινος στο Σεντ Λιούις…

Το ποδόσφαιρο είχε από παιδί πρωταρχικό ρόλο στη ζωή του Ιμπίσεβιτς. Μεγάλωσε με το όνειρο να παίξει στον Άγιαξ, με την αφίσα του Πάτρικ Κλάιφερτ και του Γιούρι Λιτμάνεν στο δωμάτιό του, ενώ μόνο αργότερα επέτρεψε σε πιο σύγχρονα είδωλα όπως ο Ζινεντίν Ζιντάν, ο Ρονάλντο, ο Ροναλντίνιο και ο Ιμπραήμοβιτς να επηρεάσουν το παιχνίδι του. Το μεγάλο πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει, όμως, εκεί που βρισκόταν – πέρα από τη γλώσσα – ήταν με ποιον να τα συζητήσει όλα αυτά…

«Μετά από δέκα μήνες στην Ελβετία ήξερα γερμανικά και αυτή τη γλώσσα γνώριζα να μιλάω όταν ήρθα στο Σεντ Λιούις. Έπρεπε να ξεκινήσω από το μηδέν», εξηγεί και διηγείται την απελπισία που ένιωσε τον πρώτο καιρό. «Το μόνο που έβλεπα γύρω μου ήταν γήπεδα αμερικάνικου ποδοσφαίρου και μπέιζμπολ. Δεν ήξερα που να παίξω ποδόσφαιρο. Στο μυαλό μου, όμως, δεν ξέχασα ποτέ το όνειρό μου. Έπαιζα όπου μπορούσα, ακόμα και στο δρόμο ή στα πάρκα μαζί με άλλα παιδιά. Χρησιμοποιούσα κάθε ευκαιρία που μου δινόταν για να κλωτσάω μια μπάλα. Αργότερα κατάφερα να παίξω και στο λύκειο».

Ο Βεντάντ Ιμπίσεβιτς δεν έμεινε μόνο στο ποδόσφαιρο. Παρακολουθούσε τα μαθήματά του στο σχολείο, είχε τάση στα μαθηματικά, ήθελε να σπουδάσει διεθνείς επιστήμες, όμως το ταλέντο του άρχισε σιγά-σιγά να αναγνωρίζεται και οι προπονητές του δεν μπορούσαν να κάνουν τα στραβά μάτια. Έπαιξε στην πανεπιστημιακή ομάδα, όπου σκόραρε 18 φορές σε 22 παιχνίδια, αναδείχθηκε πρωτοετής της χρονιάς και παράλληλα αγωνίστηκε και στο αναπτυξιακό πρωτάθλημα των Ηνωμένων Πολιτειών. Η ζωή για την ταλαιπωρημένη οικογένεια από τη Βοσνία έμπαινε σε τάξη. Μια τάξη που μέχρι και σήμερα διατηρείται, με το Σεντ Λιούις να είναι μόνιμη κατοικία των γονιών του, αλλά και της αδελφής του που σπούδασε εκεί και παντρεύτηκε. Εκείνο που έμπαινε σε αταξία ήταν η καριέρα του 20χρονου επιθετικού…

Η ανακάλυψη του καλοκαιριού…

Σε τέτοιες ιστορίες πάντα η τύχη παίζει το ρόλο της… Κι αφού ο Βεντάντ ήταν αρκετά τυχερός και άξιος για να παίζει ποδόσφαιρο στην Αμερική, θα ήταν αργά ή γρήγορα εξίσου τυχερός να βρει ένα συμβόλαιο στην Ευρώπη. Το πόσο γρήγορα δεν το φανταζόταν… «Ήταν το καλοκαίρι του 2004. Ο προπονητής της Εθνικής Βοσνίας κάτω των 21 ετών με κάλεσε για δύο φιλικά παιχνίδια κι έτσι προέκυψε η καριέρα μου στην Ευρώπη». Ο Βαχίντ Χαλίλχοτζιτς τον είδε και η Παρί Σεν Ζερμέν κατέθεσε επίσημη πρόταση για την απόκτησή του. «Αποφάσισα να πάω και να δοκιμαστώ. Διήρκησε τρεις εβδομάδες και ήταν μεγάλο ρίσκο για μένα γιατί μπορεί να έχανα την υποτροφία μου στο πανεπιστήμιο».

Δεν έχασε τίποτα. Αντιθέτως, κέρδισε ένα συμβόλαιο με τη γαλλική ομάδα, στην οποία ωστόσο θα έχει ελάχιστες συμμετοχές. «Ήμουν μόνο 19 χρονών και δεν είχα καμία εμπειρία στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Η ομάδα ήταν σε τέτοια κατάσταση που δεν μπορούσα να πάρω ευκαιρία», θυμάται και σύντομα βρέθηκε δανεικός στη Ντιζόν, προκειμένου να πάρει παιχνίδια. «Ήταν κι αυτή μια εμπειρία, όμως δεν ήταν το ίδιο ωραία με το Παρίσι. Έμαθα, όμως, πολλά και πήρα χρόνο συμμετοχής».

Μετά από ένα ακόμα χρόνο εκεί, ο Ιμπίσεβιτς θα ζητήσει και θα μείνει ελεύθερος από τη γαλλική ομάδα. Χωρίς να ξέρει τι ξημερώνει για εκείνον… Αλλά, μήπως ήταν η πρώτη φορά;

Ο παράδεισός του…

Τη γλώσσα την ήξερε. Εκείνο που δε γνώριζε όταν έκανε την πρώτη επαφή ήταν το μέλλον του. Εκεί θα παντρευόταν την παιδική του αγάπη, Ζερίνα, εκεί θα γεννιόταν και ο Ισμαήλ, ο γιος του. Εκεί θα γνώριζε την απόλυτη άνοδο και την πιο σκληρή πτώση. «Με πήρε κάποιος μάνατζερ από τη Γερμανία. Είχε δει κάποια παιχνίδια μου και μου είπε ότι θα μου βρει ομάδα». Ο Βεντάντ μετακόμισε λίγο πιο βόρεια και πήρε μεταγραφή στην Αλεμάνια Άαχεν. 27 ματς και έξι γκολ και παρά τον υποβιβασμό της ομάδας του, του έδωσαν το επόμενο συμβόλαιο.

«Όπως οι περισσότεροι άνθρωποι έτσι κι εγώ δεν είχα ακούσει ποτέ την Χόφενχαϊμ. Όμως κάθισα με τους ανθρώπους της ομάδας, μου εξήγησαν το πλάνο τους και τι ήθελαν να κάνουν, γνώρισα τον ιδιοκτήτη και όλα μου φαίνονταν πολύ ενδιαφέροντα». Ο Βόσνιος επιθετικός θα υπογράψει για τρία χρόνια και μετά τους πρώτους έξι μήνες θα είναι το κεντρικό πρόσωπο στη μπουντεσλίγκα. «Είναι σπάνιο να βλέπεις έναν επιθετικό με τέτοιο ένστικτο. Είναι κάτι με το οποίο γεννιέσαι. Δεν μπορούν να στο διδάξουν, ακόμα κι αν προπονείσαι 24 ώρες την ημέρα». Ούτε ο Γκερτ Μίλερ θα μπορούσε να εξηγήσει το φαινόμενο Ιμπίσεβιτς. Και πώς να το κάνει, όταν ο 24χρονος τότε σε 17 ματς θα έχει πετύχει 18 γκολ και η άσημη Χόφενχαϊμ θα είναι πρωτοπόρος στο γερμανικό πρωτάθλημα.

Η πτώση θα τον πονέσει… Τον Ιανουάριο του 2009, σε φιλικό ματς στη διάρκεια της χειμερινής διακοπής, θα υποστεί ρήξη χιαστών. «Σκεφτόμουν συνέχεια «γιατί τώρα». Όμως σύντομα αντιλήφθηκα ότι δεν υπάρχει καλή στιγμή για έναν τέτοιο τραυματισμό», θα περιγράψει όταν είναι πλέον ικανός να γυρίσει το χρόνο πίσω στα πρώτα του συναισθήματα. Η ατυχία ήρθε στην καλύτερή του στιγμή, όταν εκτός των άλλων, είχε προσελκύσει Μάντσεστερ και Ίντερ. «Αμέσως μετά την εγχείρηση άλλαξα τη διάθεσή μου. Είπα στον εαυτό μου ότι αν σκέφτεσαι αρνητικά θα κρατήσει περισσότερο. Σκεφτόμουν διαρκώς την πρώτη μέρα που θα γυρίσει στο γήπεδο και θα αρχίσω να σκοράρω. Κι αυτό μου έδινε κίνητρο».

Το κίνητρο τον έφερε πίσω στα γήπεδα τον Αύγουστο του 2009 και σταδιακά τον καθιέρωσε ανάμεσα στους κορυφαίους παίκτες της μπουντεσλίγκα. Έμεινε στην Χόφενχαϊμ ως τις αρχές του 2012, όταν η Στουτγκάρδη ξόδεψε περίπου 5,5 εκατομμύρια ευρώ για να τον αποκτήσει. Έκανε άμεση απόσβεση με οκτώ γκολ σε 16 ματς ως το τέλος της σεζόν και μια εκπληκτική χρονιά πέρυσι με 24 γκολ σε 47 αγώνες. Παράλληλα με εκείνα που σκόραρε για την Εθνική του ομάδα.

Η λεπτή γραμμή…

Πολλές φορές πατρίδα είναι το μέρος που νιώθουμε ότι ανήκουμε… «Η αδελφή μου ήταν Αμερικανίδα πολίτης κι εγώ έχω πράσινη κάρτα. Εκείνη την εποχή θα το σκεφτόμουν. Μου άρεσε όλη η κατάσταση στο Σεντ Λιούις και πιθανότατα αν κάποιος μου το έλεγε, να είχα παίξει στην Εθνική ομάδα των Ηνωμένων Πολιτειών. Ήθελα να δώσω κι εγώ κάτι ως αντάλλαγμα για όσα μου είχαν προσφερθεί». Η ιστορία δε γράφεται μόνο με γεγονότα που λαμβάνουν χώρα, αλλά και με όσα τους επιτρέπουν να λάβουν χώρα.

Η κλήση για την Εθνική Βοσνίας ήρθε τον Μάρτιο του 2007. Πέντε μέρες πριν το επίσημο ντεμπούτο του Βεντάντ Ιμπίσεβιτς στις 24 του μήνα, η αμερικάνικη ομοσπονδία ποδοσφαίρου επικοινώνησε μαζί του. «Ήταν αργά. Δεν επρόκειτο τότε να αλλάξω γνώμη». Η ιστορία, λοιπόν, γράφτηκε. Και συνεχίζεται να γράφεται με πολύ εμφατικό τρόπο από τον Βόσνιο επιθετικό. Ίσως γιατί όσο κι αν το αποφεύγει, όσα είχαν δει τα μάτια του παιδιού, τον έχουν σημαδέψει.

«Όταν παίζεις για τη Βοσνία σκέφτεσαι όλες τις δύσκολες στιγμές που έχουν περάσει οι συμπατριώτες σου. Κι αν μπορείς κάτι ελάχιστο να τους προσφέρεις, ανακουφίζεσαι».