To Beach Volley για την Βάσω Καραντάσιου είναι ένα υπέροχο όνειρο που πέρασε τα νοητά σύνορα με τον ρεαλισμό κι έγινε η ζωή της. Ξεκίνησε ως χόμπι, εξελίχθηκε σε επάγγελμα και τελικά τρόπο ζωής. Η τρεις φορές Ολυμπιονίκης και Παγκόσμια Πρωταθλήτρια -στο πλευρό των Έφη Σφυρή και Βίκυ Αρβανίτη (διαβάστε εδώ την δική της συνέντευξη στο GWomen)- πλέον μόνιμο στέλεχος στο Υπ. Ναυτιλίας μίλησε στο GWomen για το άθλημα που υπηρετεί μια ζωή, με λόγια που «φωνάζουν» πραγματική λατρεία. Χάρις σε αυτό εξάλλου «έζησα δύο ζωές παράλληλα». Ανασύρει από τη μνήμη της το ταξίδι προς την δόξα, περιγράφει τις αλλαγές που παρατηρεί σήμερα, αναφέρεται στην υποχρέωση των πρωταθλητών να παίρνουν θέση σε κοινωνικά ζητήματα και κάνει γενναία την αυτοκριτική της για τον σεξισμό που μπήκε στον δημόσιο διάλογο όταν πλέον ήταν αργά...
Ένα μικρό κορίτσι γυρίζει σπίτι από το φροντιστήριο των αγγλικών και στέκεται έξω από την ανοιχτή πόρτα ενός γηπέδου. Παρατηρεί πολλές από τις συμμαθήτριές της να παίζουν βόλεϊ. Η σχέση της με τον αθλητισμό είχε βέβαια ξεκινήσει από ηλικία των 5 ετών, αλλά περιελάμβανε ποδόσφαιρο και στίβο. Εκείνη τη μέρα, όμως, κάτι την τράβηξε μέσα. Μια ανεξήγητη έλξη. Προσέγγισε λοιπόν τον προπονητή και ρώτησε αν μπορεί να ξεκινήσει προπονήσεις. Κάπως έτσι έγινε η πρώτη γνωριμία της Βάσως με το βόλεϊ στην σάλα. Έπαιξε για τον ΑΓΣ Βύρωνα (1987-1994) και τον Φ.Ο Βριλησσίων (1995-1997) όμως η άμμος ήταν αυτή που κέρδισε τελικά ολοκληρωτικά την καρδιά της.
Τι την έκανε να ερωτευτεί το beach volley; Η μαγεία και παράλληλα η δυσκολία της «μοναξιάς». «Στην άμμο με κέρδισε ότι είσαι πιο μόνος σου. Είσαι μόνος σου γενικά στον πρωταθλητισμό, αλλά στην άμμο είσαι εσύ και η συμπαίκτρια σου. Ο προπονητής και ο γυμναστής. Τέσσερα άτομα. Μέσα στο παιχνίδι μόνο εσύ και η συμπαίκτρια. Με κέρδισε η δυσκολία του να είσαι εντελώς μόνος σου και να εξαρτάται το αποτέλεσμα από εσένα και την συμπαίκτρια σου, στη σάλα το αποτέλεσμα εξαρτάται από 6 άτομα ή και παραπάνω. Η δυσκολία του ήταν και το challenge του».
Cover photo by: Ιωάννα Τζετζούμη
Σε ένα από εκείνα τα μυστήρια της μοίρας, από τις «στιγμές που ήταν να γίνουν», όπως λέει, κι ενώ έπαιζε beach volley ερασιτεχνικά στο πανελλήνιο πρωτάθλημα, τραυματίζεται η συμπαίκτριά της Ιουλία Σάλτσεβιτς. Ταυτόχρονα τραυματίζεται και η συμπαίκτριά της Έφης Σφυρή. Οι δυο τους συναντιούνται στις τουαλέτες του ΚΑΡΑΒΙ στον Σχοινιά και τότε της λέει: 'ρε Βάσω δεν παίζουμε μαζί;' «και ήταν η αρχή των πάντων αυτό».
Χωρίς καμιά βοήθεια από την Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης και των σωματείων τους στο βόλεϊ, αρνούνται κάλεσμα από την Εθνική Γυναικών και παίζουν στα προκριματικά με στόχο τους Ολυμπιακούς του Σίδνεϊ και «όπλα» τους τη χημεία και την κοινή φιλοδοξία για κάτι μεγάλο. Τις αποφάσεις της εξάλλου συνόδευε πάντα η ρήση του Σοφοκλή: «Μικρού δ'αγώνος ου μέγα έρχεται κλέος». Δηλαδή: «Από ασήμαντο αγώνα δεν προκύπτει μεγάλη δόξα», που είναι το motto της.
«Θέλαμε να πετύχουμε κάτι μεγάλο, που ήταν τότε οι Ολυμπιακοί του Σίδνεϊ. Γι αυτό και παράτησα το βόλεϊ. Η συμπαίκτριά μου έπαιζε στον Παναθηναϊκό και έπαιρνε πρωταθλήματα εκεί, κι εγώ στα Βριλήσσια και είχα πάρει 2 πρωταθλήματα, κι όταν το κάναμε αυτό, αφήσαμε και την εθνική ομάδα και ο στόχος ήταν οι Ολυμπιακοί του Σίδνεϊ και το καταφέραμε».
Η Βάσω Καραντάσιου σύστησε με τις συμπαίκτριές της το beach volley στους Έλληνες φιλάθλους. Ένα άθλημα που είχε ανοδική πορεία, όπως αναφέρει, από το 2000 ως το 2012, σε επίπεδο εθνικών ομάδων και μετά άρχισε η φθίνουσα πορεία, με εξαίρεση βέβαια το δίδυμο Καραγκούνη – Αρβανίτη, που μέχρι προσφάτως διεκδικούσαν την παρουσία τους στους ΟΑ του Τόκιο.
«Με την Έφη είχαμε επιτύχει μια άνοδο του αθλήματος, είχανε μπει νέα κορίτσια στον χώρο, ένα από αυτά ήταν κι η Βίκυ, και μετά τους Ολυμπιακούς της Αθήνας που γινόταν ανακατατάξεις κι έπρεπε να διαλέξω ένα από τα παιδιά που ήταν στις Εθνικές ομάδες, διάλεξα το παιδί που είχαμε τη μεγαλύτερη ηλικιακή διαφορά γιατί θεωρούσα ότι είχαμε την καλύτερη χημεία. Κι αυτό αποδείχθηκε και στο γήπεδο γιατί πήραμε τα περισσότερα μετάλλια από ότι έχει κατακτήσει ποτέ το άθλημα. Ένα ρεκόρ που το κατέχουμε ακόμα».
Η πρωτοπόρος του αθλήματος, βλέπει αρκετές διαφορές στο άθλημα από την εποχή που ήταν εν ενεργεία αθλήτρια και υμνεί την ιδιαίτερη ανεξαρτησία που προσφέρει η άμμος. «Σήμερα το άθλημα έχει ανέβει πολύ. Έχει ανέβει το επίπεδο. Εκσυγχρονίστηκε ο τρόπος προπόνησης, περισσότερα γήπεδα και παντού. Περισσότερες διοργανώσεις σε όλο τον κόσμο για διαφορετικά επίπεδα κάτι που παλιά δεν υπήρχαν. Συμμετοχή υπάρχει αλλά όχι στις αναπτυξιακές ηλικίες, κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να βελτιώσουμε. Αυτό οφείλεται στο ότι το βόλεϊ είναι μια μεγάλη ομπρέλα που παρέχει κάποια πλεονεκτήματα για τα παιδιά και τους γονείς, ενώ το beach είναι καθαρά ατομικό άθλημα, απαιτείται χρηματοδότηση από τις οικογένειες και είναι ιδιαίτερα κρίσιμο σε περίοδο κρίσης».
«Το κορίτσι που διαλέγει το Beach Volley επιλέγει ταυτόχρονα να είναι ανεξάρτητη από παράγοντες, κι εξαρτημένη από την συμπαίκτριά της»
«Ένα κορίτσι που διαλέγει το BV επιλέγει ταυτόχρονα να είναι ανεξάρτητη από παράγοντες, κι εξαρτημένη από την συμπαίκτριά της, την οποία όμως η ίδια επιλέγει ή μπορεί και να την αλλάξει, όποτε αυτή θελήσει. Αυτή η απόφαση των συμπαικτριών στη σάλα δεν περνάει ποτέ από τα χέρια σου. Εδώ είναι σχεδόν ατομικό το άθλημα. Στο BV, εσύ και η επιλογή της ομάδας σου είστε ο καθοριστικός παράγοντας της πορείας σας, είτε καλής είτε κακής. Είναι πιο εύκολο στο Beach volley να κάνεις κάποια επιτυχία από ότι στο βόλεϊ σάλας, εφόσον έχεις μια καλή ομάδα και οικονομικούς πόρους να στηρίξουν τη πορεία της ομάδας». Οι δικές της πιο δυνατές στιγμές; Το άκουσμα του Εθνικού Ύμνου, αλλά και οι συμμετοχές της σε τρεις Ολυμπιακούς Αγώνες.
-Ποιοι είναι οι λόγοι κατά τη γνώμη σου που ο γυναικείος αθλητισμός δεν έχει την ίδια ανταπόκριση και ευρύτητα με τον ανδρικό;
«Ποια ανταπόκριση εννοείτε, όταν στο παρελθόν αποκλείονταν εντελώς η συμμετοχή των γυναικών σε ατομικά και ομαδικά αθλήματα. Δεν υπήρχε έως πρόσφατα, "εύκολη" στήριξη του γυναικείου αθλητισμού ούτε από τις αθλητικές ηγεσίες ούτε από τα ΜΜΕ, ιδίως αν δεν συνοδεύονταν από επιτυχίες. Αυτό συνέβαινε θεωρώ διότι ο γυναικείος αθλητισμός υπο-εκπροσωπούνταν σε ηγετικούς ρόλους στα κέντρα λήψης αποφάσεων της αθλητικής διοίκησης, τα οποία ήταν αμιγώς ανδροκρατούμενα και προκατειλημμένα. Αισιοδοξώ και βλέπω ότι αυτό αλλάζει σιγά-σιγά με τη παρέμβαση της πολιτείας».
«Τα ΜΜΕ οφείλουν πλέον να καλύπτουν επαρκώς το εύρος και τα οφέλη του "γυναικείου αγωνίζεσθαι", ώστε να γίνει το ίδιο ανταγωνιστικό και ενδιαφέρον, με το αντρικό. Κινήσεις όπως η δική σας, με την συνδρομή και άλλων θεσμικών μέσων ,ελπίζω να κινηθούν προς αυτή τη κατεύθυνση, την διαφήμιση του γυναικείου αθλητισμού σε εθνικό και διεθνές επίπεδό, με ιστορίες και παραδείγματα γυναικών που θα εμπνέουν τις νέες γενιές να χαράξουν νέους ορίζοντες».
-Οφείλουν να παίρνουν θέση οι (πρωτ)αθλητές στα κοινωνικά ζητήματα, αλλά και να μιλούν για τις παραλείψεις της εκάστοτε Ομοσπονδίας;
«Ένας αθλητής όταν αποσυρθεί μπορεί πιο εύκολα να μιλήσει για τα κακώς κείμενα. Αν είναι οικονομικό, αγωνιστικό όμως πρέπει να ειπωθεί, την στιγμή που είσαι ενεργός, μετά ξεχνιούνται όλα. Είναι πιο εύκολο να μιλήσεις την στιγμή της επιτυχίας, αν φτάσεις εκεί. Γιατί οι φωνές σβήνουν. Αν δεν είναι οικονομικό ή αμιγώς αγωνιστικό το ζήτημα και είναι κάτι άλλο, σαν κι αυτό που αποκάλυψε η Σοφία Μπεκατώρου απαιτείται ένας χρόνος επούλωσης.
Γενικά οι πρωταθλητές αγγίζουν τις ζωές πολλών ανθρώπων, μικρών και μεγάλων, μέσα από την δημοφιλία, τον πολυετή και δύσκολο αγώνα τους για την κορυφή. Μπορούν και πρέπει να επηρεάσουν θετικά τη κοινή γνώμη διότι αποτελούν πρότυπα, θεωρώ ότι μπορούν να στηρίξουν ή να κατακρίνουν μείζονος σημασίας αρνητικά κοινωνικά φαινόμενα που αφορούν ιδίως τη νεολαία, όπως η βία στα γήπεδα, τα ναρκωτικά, ο ρατσισμός, η κακοποίηση των γυναικών. Συχνά ομολογούν οι αθλητές ότι δεν είναι η δουλειά τους να παίρνουν θέση, όμως είναι μεγάλα τα οφέλη που αποκομίζει η κοινωνία, ειδικότερα οι νέοι από την υπεύθυνη στάση των πρωταθλητών, σε φλέγοντα κοινωνικά θέματα.»
-Πώς μέσω του αθλητισμού μπορεί να αναπτυχθεί ένα πλαίσιο γυναικείας ενδυνάμωσης και αλληλεγγύης/αλληλοβοήθειας;
«Σίγουρα η εποχή που ζούμε χαρακτηρίζεται σκληρή και πολλές φορές απάνθρωπη. Πρέπει μέσα από ομαδικές, ιδιωτικές και θεσμικές δράσεις της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού, να γίνουν πιο δραστικές εκδηλώσεις που να διαφημίζουν την γυναικεία αλληλεγγύη. Αυτές πρέπει να ξεκινούν από τα σχολεία μας δηλαδή από τη βάση της εκπαίδευσης, για να αναρριχηθούν τα μηνύματα που θέλουμε ακολούθως στον αθλητισμό και στο πολιτισμό μας γενικότερα».
«Κάπου και οι γυναίκες κάνουμε το λάθος να κρυβόμαστε πίσω από την εικόνα μας»
-Υπήρξε φορά που σοκαρίστηκες από συμπεριφορά φιλάθλων/οπαδών, είτε ως αθλήτρια είτε ως φίλαθλος;
«Υπήρξα μάρτυρας και θύμα κακής συμπεριφοράς φιλάθλου και ακόμα χειρότερης ως θεατής. Ήταν θλιβερό και ντροπιαστικό. Τολμώ να πω ότι είναι σπανιότερο στο Beach Volley. Γενικότερα, το θέμα του σεξισμού στον γυναικείο αθλητισμό έχει δυστυχώς συνδυαστεί με την έξαρση της βίας και σχολιάζεται, αλλιώς δεν θα σχολιαζότανε. Κάπου και οι γυναίκες κάνουμε το λάθος να κρυβόμαστε πίσω από την εικόνα μας και όσες ήμασταν πρωταθλήτριες, θα έπρεπε αυτό να το έχουμε καυτηριάσει. Να έχουμε κάνει δημόσια κριτική. Ότι κάπου πρέπει να μπει ένα φρένο, ένα μέτρο. Δυστυχώς όλο αυτό συνδυάστηκε με βίαια γεγονότα και δολοφονίες γυναικών για να φτάσουμε να το συζητάμε. Αυτό είναι ένα λάθος που δεν περιμέναμε να συμβεί. Δεν περιμέναμε αυτή την ένταση τόσων δραματικών γεγονότων, κακοποιήσεων, δολοφονιών. Κανένα μυαλό, καμία γυναίκα δεν μπορούσε να το φανταστεί αυτό».
Η επόμενη ημέρα μετά τον πρωταθλητισμό;
«Η επόμενη μέρα μετά τον Αθλητισμό με βρίσκει να συνεχίσω να εργάζομαι στο Λιμενικό Σώμα-Υπουργείο Ναυτιλίας, το οποίο ευχαριστώ για τη στήριξη του στη δύσκολη αυτή πορεία μου, εντάσσοντας με στις κατηγορίες των αθλητών και προπονητών (ένας κρίσιμος θεσμός των Σωμάτων Ασφαλείας που δεν πρέπει να καταργηθεί επειδή τροφοδοτεί τον πυρήνα του αθλητισμού) ,είμαι συνεργάτης στο Team των Εθνικών Ομάδων στην Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης, διατηρώ την τεχνική διεύθυνση της ακαδημίας BLX Patras στη Πάτρα(Εκμάθηση BV) και το πιο σπουδαίο από όλα είμαι η μαμά του μικρού Κωνσταντίνου!»
-Εάν γύριζες τον χρόνο πίσω, τι θα έλεγες στη μικρή Βάσω που τώρα ξεκινάει;
«Θα την επαινούσα για το πείσμα και για την αποφασιστικότητα της να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες! Αυτό ήταν το δικό μου κέρδος και αυτό παραμένει το κέρδος ενός παιδιού από την ενασχόλησή του με τον αθλητισμό. Η ικανότητα να αντιμετωπίζει " τα δύσκολα"! Υπήρξαν άπειρες φορές που έπρεπε να σηκώσω την συμπαίκτρια μου ή εκείνη εμένα. Μόνο αυτό γινότανε, διότι είναι περισσότερες οι ήττες κι οι αποτυχίες από τις νίκες. Ο αγώνας ενός αθλητή είναι αυτός, να σηκώνεται μετά από κάθε πέσιμο. Αν είσαι τυχερός και είσαι σε μια ομάδα το κάνει αυτό ο συμπαίκτης σου».