Αν υπήρχε μία μόνο λέξη για να περιγράψει με κάποια ακρίβεια την Πένυ Καραγκούνη ως άνθρωπο κι αθλήτρια τότε θα ήταν το: τσαγανό. Δίπλα, θα ακολουθούσαν επάξια, τα επίθετα «ντόμπρα» και «αληθινή». Όταν μια πρωταθλήτρια σε ένα όχι τόσο δημοφιλές στη χώρα μας άθλημα, κουβαλάει τον εαυτό της με γνώμονα την άδολη αγάπη της για ένα άθλημα, έρχεται κάποια στιγμή το πλήρωμα του χρόνου και ξεσπάει. Γιατί όλα όσα έχει δώσει, χτίζουν ένα μεγάλο «γαμώτο» για όσα δεν πήρε ποτέ της πίσω.
Cover photo by: Ιωάννα Τζετζούμη
«Μετά από 9 συνεχόμενα χρόνια ήρθε η ώρα να κάνω μια διακοπή στο άθλημα, που λατρεύω τόσο πολύ, και να τραβήξω για την ώρα έναν λίγο διαφορετικό δρόμο. Θα ήθελα να ευχαριστήσω απ’ την καρδιά μου τους λίγους ανθρώπους που ήταν δίπλα μου. Ένα ευχαριστώ και σε αυτούς που με υποτίμησαν, με μείωσαν και δε με σεβάστηκαν (μόνο λίγοι δεν είναι), γιατί απ όλες τις αντιξοότητες έχτισα τη νοοτροπία που έχω σήμερα. Ήταν τιμή που που αγωνίστηκα για το εθνόσημο, ελπίζω να έχω την ευκαιρία και να υπάρχουν και οι συνθήκες να το πραγματοποιήσω ξανά», ήταν το μήνυμα στον προσωπικό της λογαριασμό στο Instagram τον Σεπτέμβριο του 2021.
Ο τρόπος που επέλεξε να ανακοινώσει την αποχώρησή της από την άμμο, από το beach volley, το άθλημα που μπορεί να πει (όσο λίγοι) ότι υπηρέτησε με όρους ανιδιοτελούς αγάπης για σχεδόν μία δεκαετία. Περπατώντας πλέον προς το 28ο έτος της ηλικίας της, αναζήτησε τότε μια λύση, έναν τρόπο να παραμείνει στο άθλημα. Κάτι χειροπιαστό, μια ανταμοιβή για τα χρόνια αφοσίωσης. Χρήματα τόσα, ώστε να μπορεί να καλύπτει βασικά της έξοδα. Όταν δεν την βρήκε, η επιστροφή στο βόλεϊ σάλας ήταν μονόδρομος.
Υπήρξαν κι άλλες στιγμές που σκέφτηκες να τα παρατήσεις; «Αμέτρητες. Πραγματικά δεν ήξερα αν η τόση κούραση και η ταλαιπωρία που περνούσα άξιζε τον κόπο, καθώς αυτά που έδινα στο άθλημα ήτανε κάθε χρόνο πολλά περισσότερα από αυτά που έπαιρνα. Σαν αθλήτρια έχασα τις χρυσές εποχές του αθλήματος, οι πόροι ήταν περιορισμένοι και οι παροχές στην ομάδα μου πολύ λιγότερες σε σχέση με προηγούμενα χρόνια», αναφέρει.
Η Πένυ γεννήθηκε την πρώτη μέρα του Ιουλίου του 1993. Ήταν μόλις 6 ετών όταν βρέθηκε για πρώτη φορά σε σάλα να παίζει βόλεϊ στις ακαδημίες του Ηρακλή Κηφισιάς. Ενώ κατ' ουσίαν, όπως λέει, δεν υπήρξε κάποια συγκεκριμένη στιγμή στην καριέρα της που αποφάσισε να ακολουθήσει τον δρόμο του πρωταθλητισμού. «Γίνανε όλα πολύ φυσικά και πολύ νωρίς. Κλήθηκα στην εθνική ομάδα στη σάλα από τα 10 μου, οπότε από πολύ νωρίς μπήκα στη διαδικασία του ότι ο,τι κάνω να πρέπει να το κάνω επαγγελματικά και με αφοσίωση».
Το 2008, στα 15 της χρόνια, προβιβάστηκε στη γυναικεία ομάδα και το 2013 έκανε το ντεμπούτο της σε τουρνουά beach volley. Την σεζόν 2019/2020 αγωνίστηκε με τη φανέλα της ΑΕΚ με την οποία κέρδισε την άνοδο στη Volley League και τον Σεπτέμβριο του 2021 ήρθε ένα κάπως πικραμένο «εις το επανιδείν» στην άμμο και η επιστροφή στο βόλεϊ σάλας με τη φανέλα αρχικά του Παναθηναϊκού και μετέπειτα των Αμαζόνων Νέας Ερυθραίας.
Η απάντηση στο «γιατί» beach volley, τί το ιδιαίτερο έχει που την προσέλκυσε και την κράτησε για εννέα χρόνια, παρότι έδωσε πολύ περισσότερα από όσα πήρε, κρύβεται στον τρόπο με τον οποίο μαθαίνει κανείς τον εαυτό του μέσα από το άθλημα. «Το beach volley έχει την ιδιαιτερότητα να είναι ατομικό και ομαδικό ταυτόχρονα. Ο λόγος που το αγαπάω τόσο πολύ είναι επειδή ο αθλητής έχει τη δυνατότητα να κρίνει ο ίδιος το αποτέλεσμα ενός αγώνα καθώς αυτό δεν εξαρτάται από πέντε ή έξι συμπαίκτες. Η πιο μεγάλη δυσκολία του αθλήματος αυτού είναι ότι ο μεγαλύτερος αντίπαλος στο γήπεδο είναι ο εαυτός σου. Είναι ο πρώτος που πρέπει να διαχειριστείς».
Σχετικά με τις διαφορές άμμου και σάλας σημειώνει πως: «Μιλάμε για δύο τελείως διαφορετικά αθλήματα. Από τη μία η άμμος είναι ένα άθλημα σε εξωτερικό χώρο που καλείσαι να διαχειριστείς και τις εξωτερικές συνθήκες. Μέσα στο παιχνίδι δεν έχεις την βοήθεια του προπονητή που μπορεί να σου πει κάτι για να σε βοηθήσει να ξεκολλήσεις από μία δύσκολη στιγμή. Έχεις μόνο τη βοήθεια του συμπαίκτη σου με τον οποίον πρέπει να διατηρείς πάρα πολύ καλή σχέση, εντός και εκτός γηπέδου. Από την άλλη το βόλεϊ σάλας έχει την δυσκολία του ότι πρέπει να συνεργαστείς με πάρα πολλά άτομα για την επίτευξη του στόχου. Για μένα το beach volley είναι απείρως πιο δύσκολο αλλά ταυτόχρονα και πιο ενδιαφέρον!»
Έχοντας κατακτήσει το Πρωτάθλημα Ελλάδος με συμπαίκτρια την Βίκυ Αρβανίτη (2013), το ασημένιο μετάλλιο στους Μεσογειακούς Αγώνες και την 5η θέση στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα την ίδια χρονιά. Το ασημένιο μετάλλιο στο Πρωτάθλημα Ελλάδος (το 2014 και το 2015), το χάλκινο στους Μεσογειακούς Αγώνες το 2019 και το χρυσό στο τουρνουά της Καμπότζης, ξεχωρίζει ως την πιο δυνατή στιγμή στην καριέρα της: «το χρυσό μετάλλιο που κατακτήσαμε το 2019 στην Καμπότζη. Ήταν ένα πολύ έντονα συναισθηματικά φορτισμένο τουρνουά, με πολλά πάνω κάτω στην σχέσεις μεταξύ μας και την ψυχολογία, αλλά νομίζω ότι αυτό ήταν το κλειδί που οδήγησε στο χρυσό μετάλλιο. Ο τελευταίος πόντος του αγώνα ήταν κάτι σαν δικαίωση όλης αυτής της πίεσης των τελευταίων ημερών». Οι δύο πρωταθλήτριες ξεκίνησαν από τα προκριματικά κι έφθασαν μέχρι το τέλος της διαδρομής, νικώντας στον τελικό της διοργάνωσης τις Αμερικανίδες Ντάουντι, Κουίγκλ (Νο15) με 2-0 (21-14, 21-17) σετ.
Ρωτώντας την ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο γυναικείος αθλητισμός γνωρίσαμε την Πένυ που χαρακτηρίσαμε πιο πάνω «ντόμπρα κι αληθινή». «Θεωρώ ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο γυναικείος αθλητισμός και ο πρωταθλητισμός είναι ότι δεν έχει την προβολή και την αντιμετώπιση που του αρμόζει. Στο μυαλό των περισσότερων ο αντρικός είναι πολύ πιο εντυπωσιακός. Αυτή είναι μία αναμενόμενη σκέψη, καθώς οι άντρες από τη φύση τους είναι πιο δυνατοί, πιο γρήγοροι και πιο αλτικοί σε σχέση με τις γυναίκες.
Λόγω της δημοφιλίας λοιπόν του αντρικού ποδοσφαίρου και του αντρικού μπάσκετ, τα υπόλοιπα αθλήματα και δη τα γυναικεία σπορ είναι πολύ λιγότερο γνωστά στο ευρύ κοινό. Τα μέσα ενημέρωσης ενώ έχουν τη δυνατότητα να προβάλουν έναν αγώνα ξιφασκίας ή γυναικείου πόλο ή γυναικείο beach volley σε επίπεδο εθνικών ομάδων, αλλά προτιμούν να βάλουν στο πρόγραμμα οτιδήποτε άλλο που μπορεί να σχετίζεται με ποδόσφαιρο ή μπάσκετ. Αυτόματα το ενδιαφέρον του κοινού, των ομοσπονδιών, των ιδιωτικών και δημοσίων φορέων προσανατολίζεται στα περισσότερο προβαλλόμενα σπορ, μη στηρίζοντας ομάδες και αθλήτριες που πραγματικά τους έχουν ανάγκη.
Για παράδειγμα για έναν αγώνα ποδοσφαίρου της ελληνικής λίγκας ένα κανάλι μπορεί να δαπανήσει μέχρι και 6 ώρες σχολιάζοντας το παιχνίδι αυτό, ενώ θα μπορούσαν να μοιράσουν τον τηλεοπτικό χρόνο και να προβάλουν και ένα γυναικείο σπορ σε επίπεδο εθνικών ομάδων. Και μάλιστα είμαστε και τυχερές διότι στην εποχή που ζούμε λόγω του ότι υπάρχουν τα social media έχουμε την ευκαιρία να ενημερώνουμε τους φιλάθλους της ομάδας μας πότε παίζουμε, καθώς πριν λίγα χρόνια που δεν υπήρχε η δυνατότητα αυτή, τα αποτελέσματα μαθαίνονταν μετά τη λήξη της διοργάνωσης!».
Άρα για σένα τα social media δεν είναι ακριβώς προσωπική υπόθεση.
«Πλέον τα social media είναι από τους βασικούς τρόπους προβολής της προσπάθειας που κάνουμε ως αθλήτριες. Προσωπικά λαμβάνω πάρα πολλά μηνύματα από ανθρώπους που παρακολουθούν την πορεία μου και σέβονται τον κόπο που απαιτείται για να φοράω τα εθνικά χρώματα. Νομίζω ότι οι αθλητές είναι και πρέπει να είναι τα υγιή πρότυπα που πρέπει να έχουν παιδιά, έφηβοι και ενήλικες. Μέσα από τα social media δίνεται η ευκαιρία στον καθένα να κατανοήσει την καθημερινότητα ενός πρωταθλητή καθώς και τις θυσίες που κάνει ανελλιπώς. Η σχέση με το φίλαθλο κοινό γίνεται πιο προσωπική και μας δίνεται η ευκαιρία να προωθήσουμε τον εαυτό μας και την ομάδα μας έτσι ώστε να έχουμε την απαιτούμενη στήριξη που χρειάζεται η προσπάθεια μας. Σκεφτείτε ότι οι επιτυχίες γνωστών πρωταθλητών πριν λίγα χρόνια δεν είναι καν γνωστές στις νέες γενιές λόγω της ανυπαρξίας των social media. Όπως στην περίπτωση της Φανής Χαλκιά ή του Δημοσθένη Ταμπάκου».
Στο εξωτερικό, όσον αφορά το beach volley, υπάρχει παρόμοια αντιμετώπιση του γυναικείου αθλητισμού;
«Η θέση της γυναίκας στον αθλητισμό σιγά σιγά εξισορροπείται με αυτή του άντρα, ιδίως στις διοργανώσεις του εξωτερικού! Δυστυχώς μέχρι πριν ελάχιστα χρόνια, στο πανελλήνιο πρωτάθλημα του αθλήματός μου τα έπαθλα των γυναικών ήταν λιγότερα απ' τα έπαθλα των ανδρών στην ίδια διοργάνωση! Ήταν σαν να υπονομεύεται η προσπάθεια των γυναικών και αυτό που με λυπεί ήταν ότι αυτό συνέβαινε μόνο στα πανελλήνια τουρνουά. Στο εξωτερικό σε αντιμετωπίζουν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και μάλιστα οι εκπρόσωποι των αθλητών στο άθλημά μας είναι γυναίκες».
Για σένα υπήρξε κάποιος αθλητής/ αθλήτρια πρότυπο;
«Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν είχα κάποιον αθλητή η αθλήτρια που να αποτελέσει έμπνευση για εμένα, αλλά πάντα θαύμαζα και συνεχίζω να θαυμάζω τους αθλητές με ειδικές ανάγκες διότι θεωρώ ότι το μεγαλείο της ψυχής τους είναι 100 φορές μεγαλύτερο από έναν αρτιμελή αθλητή. Για μένα τα άτομα αυτά πρέπει να αποτελούν πρότυπο για κάθε μικρό παιδί όχι μόνο που θέλει να ασχοληθεί με τον αθλητισμό, αλλά και γενικότερα για τη ζωή του. Είναι ζωντανά παραδείγματα ανθρώπων που έχουν μάθει να αντιμετωπίζουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις αναποδιές της ζωής»
Έχεις έρθει αντιμέτωπη με σοκαριστικές συμπεριφορές οπαδών;
«Έχω ζήσει πολλές άκρες στιγμές από οπαδούς και φιλάθλους μιας ομάδας. Θυμάμαι όταν ήμουν πιο μικρή που παίζαμε με τις συμπαίκτριές μου σε ομάδα της σάλας, της πρώτης κατηγορίας είχε τύχει σε επίσημο αγώνα οπαδοί να μας βρίζουν χυδαία και να μας φτύνουν».
Μπορεί αυτό να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα για μια έφηβη που θέλει να ασχοληθεί με τον (πρωτ)αθλητισμό;
«Ένα κορίτσι στην εφηβεία το να ασχοληθεί με τον αθλητισμό ή τον πρωταθλητισμό μόνο οφέλη θα αποκομίσει. Όπως για κάθε έφηβο η περίοδος εκείνη της ζωής τους είναι πολύ κρίσιμη για την εξέλιξή τους ως άτομα. Ο κάθε γονιός που μεγαλώνει κορίτσι θα πρέπει από νωρίς να το βάλει στον δρόμο του αθλητισμού έτσι ώστε να διαμορφώσει μία προσωπικότητα πολυδιάστατη, ισχυρή. Ακόμα, τα σωματεία των εκάστοτε αθλημάτων θα πρέπει να οργανώσουν περισσότερα γυναικεία τμήματα ακόμα και στα αθλήματα που λένε ότι προορίζονται κυρίως για αγόρια. Οι γονείς θα πρέπει επιπλέον να σταθούν δίπλα στην έφηβη κοπέλα, στις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει. Λόγω του φύλου της υπάρχει πιθανότητα να υπάρξουν πολλοί που θα επιδιώξουν να την εκμεταλλευτούν, προσεγγίζοντάς την θα έχουν πιθανώς άλλους σκοπούς. Το σημαντικότερο όμως που θα πρέπει να προσέξουν οι γονείς μίας έφηβης κοπέλας είναι να την μάθουν να ξεπερνάει τον εαυτό της και να διεκδικεί αυτό που της αξίζει».
Πόσο σημαντικός είναι ο παράγοντας ψυχική υγεία για μια αθλήτρια; «Ο αθλητισμός είναι ο ίδιος υγεία, σωματική και ψυχική. Η καθημερινή επαφή με τον αθλητισμό σε χαλαρώνει, σου γεμίζει τις μπαταρίες και σε βοηθάει να ξεπεράσεις την ένταση της ημέρας. Πιστεύω ότι λόγω αυτού δεν θα σταματήσω να ασχολούμαι με τον αθλητισμό μέχρι να σταματήσει να μου επιτρέπει το σώμα μου. Είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου. Πάντα όταν κάποιος με ρωτάει τι μπορεί να κάνει για να χαλαρώσει και να διαχειριστεί το καθημερινό στρες που μπορεί να έχει η απάντηση μου έχει να κάνει με αθλητισμό!»
Άρα δεν έχεις φανταστεί την επόμενη ημέρα, μετά τον πρωταθλητισμό. «Για μένα ο πρωταθλητισμός είναι μικρόβιο διότι ασχολούμαι από τα 10 μου. Ουσιαστικά είναι όλη μου η ζωή είναι αυτό που έχω μάθει να κάνω από τη στιγμή που ανοίγω τα μάτια μου το πρωί μέχρι το βράδυ που κοιμάμαι. Σίγουρα η ζωή μετά τον πρωταθλητισμό θα είναι τελείως διαφορετική αλλά λόγω του ότι έχω αυτό το μικρόβιο μέσα μου θα συνεχίσω να ασχολούμαι με κάτι σχετικό. Με ενδιαφέρει πολύ η ενασχόληση με την προπονητική σε ερασιτέχνες γιατί για εμένα το να καταφέρω να κάνω αυτό που τόσο αγαπώ επάγγελμα αποτελεί όνειρο ζωής. Θεωρώ τυχερό τον εαυτό μου που του δίνεται η ευκαιρία αυτή»
Τι θα έλεγες στην Πένυ που είναι έξι ετών και ξεκινάει τώρα την ενασχόλησή της με το βόλεϊ; «Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα της έλεγα ότι χρειάζεται πολύ γερό στομάχι για να αντέξεις αυτά που θα έρθουν. Δεν θα άλλαζα με τίποτα την απόφασή μου να ασχοληθώ με τον πρωταθλητισμό, αλλά θα ήθελα να είμαι περισσότερο υποψιασμένη και προετοιμασμένη γι’ αυτά που θα ακολουθήσουν. Και δεν αναφέρομαι στην σωματική κούραση ή τις θυσίες που μπορεί να κάνει ένας αθλητής, αλλά περισσότερο στην διαχείριση πολλών διαφορετικών καταστάσεων που καλείται να αντιμετωπίσει και πολλών χαρακτήρων που καλείται να διαχειριστεί.»
Το 2021 αποφοίτησες και από το τμήμα Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας πόσο εύκολο ήταν να συνδυαστεί ο πρωταθλητισμός και οι σπουδές: «Δυστυχώς δεν είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω τις σπουδές μου στο ΦΠΨ καθώς ταξίδευα τον περισσότερο καιρό λόγω των διοργανώσεων στο beach volley. Είναι ένα παρά πολύ ενδιαφέρον τμήμα, το καταλάβαινα όταν έδινα τα μαθήματα σε κάθε εξεταστική!»