Formula 1: Το νέο πρόβλημα στα φετινά μονοθέσια είναι 40 ετών και κανείς δεν το περίμενε (vid)
Πριν από λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκε το πρώτο χειμερινό τεστ της Formula 1 για το 2022 στη Βαρκελώνη. Μετά από συνολικά τρεις ημέρες δοκιμών, και 24 «καθαρές» ώρες ατην πίστα, τον ταχύτερο χρόνο σημείωσε ο Λιούις Χάμιλτον της Mercedes. Κατά τη διάρκειά των δοκιμών, οι ομάδες προσπαθούσαν να κατανοήσουν τα νέα τους μονοθέσια και παράλληλα να συλλέξουν δεδομένα για τη λειτουργία τους.
Όμως στις τρεις πρώτες ημέρες δοκιμών όλες οι ομάδες αντιμετώπισαν ένα κοινό πρόβλημα: το «porpoising». Το φαινόμενο αυτό έκανε την εμφάνισή του μετά από 40 χρόνια, καθώς μονοθέσια νέας γενιάς χρησιμοποιούν το ground effect για την παραγωγή της κάθετης δύναμης
Τι είναι το «porpoising»
Ο όρος «porpoising» είναι αεροδυναμικής φύσεως και δεν έχει ελληνική μετάφραση. Η ονομασία του φαινομένου χρησιμοποιείται για να χαρακτηριστεί η κίνηση που κάνουν τα δελφίνια στο νερό ή τα πλοία όταν πηγαίνουν πάνω κάτω στα κύματα σε περίπτωση θαλασσοταραχής.
Παρά τις ατελείωτες ώρες στα συστήματα προσομοίωσης, οι ομάδες δεν μπόρεσαν να προβλέψουν πως το «porpoising» θα είναι τόσο έντονο στην πίστα. Το φαινόμενο δημιουργείται όταν το μονοθέσιο κινείται με πολλά χιλιόμετρα στο τέλος των ευθειών και η κάθετη δύναμη τα ωθεί στο να αναπηδούν με βίαιο και συνεχόμενο τρόπο, σαν να περνούν από συνεχόμενα σαμαράκια.
Από το 2022 οι τεχνικοί κανονισμοί κάνουν τα μονοθέσια να στηρίζονται κατά μεγάλο βαθμό στην παραγωγή κάθετης δύναμης από το πάτωμά τους χάρη στο ground effect. Όταν το μονοθέσιο κινείται με πολύ υψηλές ταχύτητες, η κάθετη δύναμη που παράγεται από το πάτωμα του μονοθεσίου, το σπρώχνει προς το έδαφος λόγω της μεγαλύτερης και ταχύτερης ροής αέρα. Όταν το πάτωγμ πλησιάσει πολύ -ή ακουμπήσει στιγμιαία- στο έδαφος, δημιουργείται αποκόλληση της ροής αέρα ή το λεγόμενο «stalling». Ως αποτέλεσμα η αεροδυναμικά παραγόμενη κάθετη δύναμη μειώνεται απότομα και αυτόματα όλο το μονοθέσιο κινείται προς τα πάνω.
Όταν το μονοθέσιο ανασηκώνεται, το πάτωμα αρχίζει να παράγει και πάλι την απαραίτητη κάθετη δύναμη που το σπρώχνει προς το έδαφος. Έτσι δημιουργείται ένας κύκλος και κάνει το μονοθέσιο να αναπηδά στις ευθείες, όπως βλέπουμε στο πολύ χαρακτηριστικό παρακάτω βίντεο.
Bumpy road to the top for Charles Leclerc! 🤕#F1 pic.twitter.com/Z6a5e6d3bo
— Formula 1 (@F1) February 24, 2022
Πώς λύνεται το πρόβλημα
Κατά τη διάρκεια των χειμερινών δοκιμών, είδαμε τις ομάδες να δοκιμάζουν διάφορες λύσεις για να αποφύγουν το «porpoising». Η Ηaas και η Alfa Romeo ανέφεραν πως υπήρξαν ζημιές στο πάτωμα των μονοθεσίων τους, με την ελβετική ομάδα να αναγκάζεται να φέρει εξαρτήματα κατευθείαν από το εργοστάσιο τη δεύτερη ημέρα δοκιμών. Άλλες ομάδες επιχείρησαν να στήσουν διαφορετικά τα μονοθέσιά τους, ενώ άλλες διαμόρφωσαν διαφορετικά τα πατώματα. Ωστόσο όταν τα μονοθέσια χρησιμοποιούσαν το DRS, το φαινόμενο ήταν λιγότερο έντονο. Όταν ανοίγει το πτερύγιο της πίσω αεροτομής, η αρνητική άντωση μειώνεται και κατά συνέπειτα η πίεση που ωθεί το μονοθέσιο προς το έδαφος είναι μικρότερη.
Τις επόμενες ημέρες οι ομάδες θα εργαστούν σκληρά ώστε να εξαλείψουν το πρόβλημα αυτό. Ένας τρόπος είναι να σταθεροποιήσουν την κάθετη δύναμη τους όταν το πάτωμα πλησιάζει πολύ το έδαφος, αλλάζοντας τη διάταξή του, δίχως να υπάρχει απώλεια αεροδυναμικής απόδοσης. Επιπλέον η αναθεώρηση του στησίματος των αναρτήσεων μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο.
Οι πολύπλοκες αναρτήσεις με τα εξειδικευμένα υδραυλικά συστήματα που είχαν τα μονοθέσια μέχρι και το 2021 θα μπορούσαν να είναι μία ιδανική λύση, όμως έχουν απαγορευτεί από τους φετινούς κανονισμούς. Έτσι, οι φετινές είναι ιδιαίτερα σκληρές και προκαλούν αρκετό πονοκέφαλο στις ομάδες.
Ο επικεφαλής της Scuderia Ferrari, Ματία Μπινότο, αναφέρθηκε στο «porpoising»: «Πιστεύω πως οι περισσότεροι από εμάς υποτιμήσαμε το πρόβλημα και τα μονοθέσιά μας αναπηδούν περισσότερο απ’ όσο περιμέναμε. Όταν στήνεις τα μονοθέσια αυτά με το ground effect, τα πράγματα είναι αλλιώς. Ακόμα μαθαίνουμε. Πρέπει η λύση που θα έχουμε να είναι η σωστή. Πρέπει να βελτιστοποιήσουμε την απόδοση, δίχως να υπάρξουν συμβιβασμοί. Μπορεί αυτό να μην είναι εύκολο», δήλωσε ο Ιταλός στο motorsport.com.
Σύμφωνα με πληροφορίες από τις δοκιμές της Βαρκελώνης, όλες οι ομάδες είχαν το πρόβλημα αυτό, άλλες περισσότερο άλλες λιγότερο. Η McLaren ήταν αυτή που το εμφάνισε σε πολύ μικρό βαθμό, ενώ οδηγοί, όπως ο Τζορτζ Ράσελ της Mercedes, τόνισαν πως ενδέχεται να προκαλέσει πρόβλημα στην ασφάλεια των οδηγών.
Το δεύτερο χειμερινό τεστ της Formula 1 είναι προγραμματισμένο για τις 10-12 Μαρτίου στην πίστα του Σακχίρ στο Μπαχρέιν. Εκεί αναμένεται οι ομάδες να φέρουν μεγάλα πακέτα αναβαθμίσεων και το πρόβλημα του «porpoising» αναμένεται να είναι ακόμη μικρότερο.
Φωτογραφίες: Ferrari, McLaren, Redbullcontentpool.com
Ακολουθήστε την σελίδα του gMotion στο Facebook!
