«Μπορείς να πατεντάρεις τον ήλιο;»: Ο ευφυής Γιόνας Σολκ και το εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας
Η 26η Μαρτίου έχει σημαδέψει την ανθρωπότητα, καθώς σαν σήμερα το 1953, ο Αμερικανός ιατρικός ερευνητής και ιολόγος Γιόνας Σολκ ανακοίνωσε δημόσια το εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας. Μίας επιδημίας η οποία ιδίως στην Αμερική, μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο θεωρούνταν σαν την «πανώλη», ενώ για να καταλάβετε το μέγεθος της απειλής στην δημόσια υγεία, το ντοκιμαντέρ του PBS είχε αναφέρει εύστοχα πως «αν εξαιρέσουμε την ατομική βόμβα, ο χειρότερος φόβος των Αμερικανών ήταν η πολιομυελίτιδα»!
Κι όχι αδίκως... Μέχρι να εμβολιαστεί ο κόσμος, τα ετήσια κρούσματα στις ΗΠΑ αυξάνονταν με καταστροφικό ρυθμό ενώ το 1952 καταγράφησαν επισήμως 58.000 περιστατικά εκ των οποίων τα 3.145 απεβίωσαν και 21.269 χτυπήθηκαν από μέτρια μέχρι σοβαρή αναπηρία. Το μεγαλύτερο ποσοστό δε, ήταν παιδιά, ακόμα και βρέφη.
Η πολιομυελίτιδα- η οποία προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «πολιός», που σημαίνει «γκρίζος» και μυελός, αναφερόμενος στο «νωτιαίο μυελό»- «επιτίθεται» στο νευρικό σύστημα και μπορεί να προκαλέσει ποικίλες μορφές παράλυσης.
Ο πρόεδρος μάλιστα της Αμερικής Φράνκλιν Ρούζβελτ, το 1921 είχε υποστεί πολιομυελίτιδα σε ηλικία 39 ετών και έμεινε μερικώς παράλυτος.
Ο Γιόνας Σολκ δέχτηκε το 1947, θέση στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ και έναν χρόνο αργότερα ανέλαβε ένα πρόγραμμα- το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Ίδρυμα για την Παιδική Παράλυση (National Foundation for Infantile Paralysis)- ώστε να προσδιοριστεί ο αριθμός των διαφορετικών τύπων του ιού της πολιομυελίτιδας.
Για 7 ολόκληρα χρόνια αφιέρωσε τον εαυτό του στην έρευνα για το εμβόλιο, ώστε να αντιμετωπιστεί η πανδημία. Στις δοκιμές συμμετείχαν πάνω από 1.8 εκ. παιδιά, ενώ στις 12 Απριλίου του 1955 ανακοινώθηκε πως το εμβόλιο ήταν απόλυτα ασφαλές, με αποτέλεσμα ο Σολκ να αναδειχθεί σε μεγάλο ιατρικό ευεργέτη.
Σήμερα, υπάρχουν παρά μόνο λίγες περιπτώσεις πολιομυελίτιδας στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ετησίως. Αυτό που έχει μείνει παράλληλα στην ιστορία είναι και η απάντηση του Αμερικανού- ο οποίος απεβίωσε από καρδιακή ανεπάρκεια- για την... πατέντα του εμβολίου: «Δεν υπάρχει πατέντα. Μπορείς να πατεντάρεις τον Ήλιο;»!
